του Νίκου Παλάτου

Λέγαμε την προηγούμενη εβδομάδα, με αφορμή την έξοδο στους κινηματογράφους του «Υπόθεση Γκολντμάν» (2023), για τη μόδα του τελευταίου καιρού σύμφωνα με την οποία το γαλλικό σινεμά έχει αγκαλιάσει για τα καλά το είδος του δικαστικού δράματος. Και… ιδού, ακόμη ένας εκπρόσωπος του genre! Σε παράλληλη διανομή με τη Γαλλία, μάλιστα, μιας και η ταινία που έχει σκηνοθετήσει ο πρωταγωνιστής και γραφιάς της, Ντανιέλ Οτέιγ, ανοίγει στη χώρα μας την ίδια ημερομηνία με τη μαμά – παραγωγό χώρα, κάτι όχι και τόσο σύνηθες για τις tricolore παραγωγές.

Το στόρι βασίζεται στο βιβλίο του Γάλλου δικηγόρου και blogger Ζαν-Ιβ Μογιάρ, «Le Livre de Maître Mô» (όπου ο μακαρίτης πλέον νομικός εξιστορεί τις εμπειρίες του από διάφορες υποθέσεις τις οποίες είχε κατά καιρούς αναλάβει), κι αφορά ένα έγκλημα που είχε βρεθεί στην πρώτη γραμμή της γαλλικής επικαιρότητας. Ο Νικολά Μιλίκ συλλαμβάνεται για τον άγριο φόνο της συζύγου του, το σώμα της οποίας έχει βρεθεί εγκαταλελειμμένο σε απομακρυσμένο χωράφι, στην ευρύτερη περιοχή του τόπου διαμονής τους (κοντά στην Αβινιόν της Νότιας Γαλλίας), φέροντας τραύμα από μαχαίρι στο λαιμό. Ο κατηγορούμενος επικαλείται συνεχώς την αθωότητά του, επιμένοντας ότι ναι μεν ο γάμος του περνούσε κρίση εξαιτίας της ροπής της γυναίκας του προς το αλκοόλ, αλλά αυτό δεν θα τον έφερνε ποτέ σε θέση να διαπράξει μια τόσο φρικτή πράξη.

Για να ενισχύσει τον συλλογισμό του, αναφέρεται συχνά πυκνά στην αμφίδρομη αγάπη που νιώθει για το κάθε ένα από τα πέντε παιδιά τους. Από τους λίγους ανθρώπους που βλέπουν με συμπάθεια την υπόθεσή του είναι ο δικηγόρος Ζαν Μονιέ, ο οποίος αποφασίζει δίχως δεύτερη σκέψη (και παρά την περί του αντιθέτου προτροπή της συναδέλφου συζύγου του) ν’ αναλάβει την υπεράσπισή του. Οι ενδελεχείς έρευνες τις οποίες ξεκινά τον πείθουν ολοένα και περισσότερο για την αθωότητα του πελάτη του, όντας πια βέβαιος πως η αλήθεια (του) θα λάμψει εντός της δικαστικής αίθουσας.

Αν η «Συνηθισμένη Υπόθεση» μοιάζει ως κατασκευή και εκτέλεση με ένα εκ της πρόσφατης εσοδείας γαλλικό δικαστικό δράμα, αυτό είναι η «Ανατομία μιας Πτώσης» (2023). Τούτο, ασφαλώς, αφορά την προσέγγιση της υπόθεσης Μιλίκ (με τα συνεχή flashback, τα οποία ανασυνθέτουν τα υπό διερεύνηση γεγονότα) και όχι την ουσία του έργου, αφού είναι προφανές ότι το σενάριο του Οτέιγ (και του συνεργάτη του, Στίβεν Μιτζ) δεν διατηρεί βλέψεις πλήρους σύνθεσης των πορτρέτων θύματος και κατηγορουμένου, αδυνατώντας να εξετάσει τυχόν κοινωνικές προκαταλήψεις, υπό το πρίσμα μιας λεπτομερούς μελέτης χαρακτήρων. Οι αποκαλύψεις που παρουσιάζονται είναι κάπως προβλέψιμες στην πορεία τους και οι όποιες απόπειρες εξερεύνησης της προσωπικής ζωής των εμπλεκόμενων γίνονται με τρόπο αρκούντως τυπικό. Εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα αποτελεί η τελική ανατροπή, όταν ο σκηνοθέτης Οτέιγ επιλέγει να δείξει (με διπλό φινάλε, μάλιστα!) στο κοινό το πλήρες φάσμα της αλήθειας της υπόθεσης. Αν το πρώτο φινάλε δεν αστοχεί χάρη στην ψυχρότητά του, το δεύτερο αποτελεί (για μένα) λάθος ατυχές, καθώς όχι μόνο στερεί από την ιστορία μια πολύτιμη… ασάφεια, μα πολύ περισσότερο θέτει νέα στοιχεία στο τραπέζι, τα οποία αφενός ουδόλως είχαν εξεταστεί προηγουμένως, αφετέρου χρήζουν μέχρι και… sequel επαναληπτικής δίκης.

Από σκηνοθετικής άποψης, ο βετεράνος Γάλλος ηθοποιός δεν κάνει τίποτα τρελά κόλπα πίσω από την κάμερα, αρκούμενος ν’ αφηγηθεί ωσάν «παρατηρητής» την πορεία της υπόθεσης. Ο ρυθμός ουδέποτε εμφανίζει θριλερικές τάσεις σασπένς και αγωνίας, παραμένοντας σθεναρά κι αδιαπραγμάτευτα στα στενά όρια του τυπικού δικαστικού δράματος. Οι μέτριες φιλοδοξίες της «Συνηθισμένης Υπόθεσης» ουδέποτε υπερβαίνουν τον χαμηλό πήχη που εξαρχής θαρρεί κανείς πως έχει τεθεί, αλλά ούτε και περνούν από κάτω του, καθώς το έργο στέκει ως διόλου προσβλητικό για τον θεατή.