του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Το ήθος είναι αυτό που χαρακτηρίζει το σινεμά του Κώστα Γαβρά. Τόσο για τον τρόπο με τον οποίο ως κινηματογραφιστής αντιμετωπίζει τους ήρωες και τα θέματά του, όσο και για τα ζητήματα που απασχολούν τις ταινίες του και τα διλήμματα μπροστά στα οποία βρίσκονται οι χαρακτήρες τους. Η τρέχουσα κατάσταση, με την απεριόριστη εξουσία των τραπεζών, των hedge funds και των οίκων αξιολόγησης μοιάζει ιδανική για μια τέτοια ταινία και ακόμη περισσότερο για μια ταινία του Γαβρά.

Είναι, όμως, αυτό αρκετό; Ο Γαβράς αντιμετωπίζει το θέμα με το ήθος, την ευγένεια και την αθωότητα, που χαρακτηρίζουν τον ίδιο. Αλλά αυτός δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος για να χειριστεί κανείς ένα χώρο, όπου επικρατούν η μανία για το κέρδος και η έλλειψη δισταγμών. Ο Μαρκ Τουρνέιγ θα μπορούσε να είναι ένας πιστευτός χαρακτήρας. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι στο χώρο των επιχειρήσεων, πρόσωπα – «βιτρίνα» που πίσω τους κρύβουν απρόσωπα συμφέροντα. Αυτό που δεν είναι πιστευτό, είναι η επίπεδη ανάπτυξη όλων των προσώπων που τον περιβάλλουν, αλλά και του ίδιου.

Με μότο ζωής το «αν έχεις πολύ χρήμα, σε σέβονται», ο Τουρνέιγ, τον οποίο ερμηνεύει ανέκφραστα και χωρίς σπίθα ο κωμικός Γκαντ Ελμαλέ (προφανώς ένα στοίχημα στο casting που δεν απέδωσε), ελίσσεται, προδίδει, παρακολουθεί, εξαπατά ώστε να διατηρήσει την εξουσία και το χρήμα που συνεπάγεται. Όχι για να το ξοδέψει ή να το απολαύσει. Απλώς για να το έχει. Το πώς έχει φτάσει σ’ αυτή τη στάση ζωής, αντιμετωπίζεται επιφανειακά στο εντυπωσιακά μέτριο σενάριο που έγραψε ο Ζαν-Κλοντ Γκρουμπέργκ μαζί με το Γαβρά, από το βιβλίο του Στεφάν Οσμόν. Οι περιφερειακοί χαρακτήρες είναι απλώς ένας θίασος κομπάρσων που παίζουν μία και μοναδική νότα ο καθένας. Οι ύπουλοι συνεργάτες, η απορημένη σύζυγος, ο μανιακός international μεγαλοεπενδυτής, το sexy μοντέλο – escort, η δίκαιη υπάλληλος.

Σε μια άλλη εποχή, το «Κεφάλαιο» ίσως να ήταν πιο πειστικό ως σινεμά καταγγελίας. Τώρα πια, όμως, που και ο λιγότερο υποψιασμένος πολίτης έχει αναγκαστεί να υποψιαστεί και έχει μάθει κάτι περισσότερο από τους βασικούς κανόνες του παιχνιδιού, παρ’ όλη την ποιότητα της κινηματογράφησης και τη γνήσια και ειλικρινά ηθική ματιά του Γαβρά, μοιάζει παρωχημένο και απλοϊκό.