του Ηλία Φραγκούλη

Όπως κάθε παραμύθι που σέβεται τον εαυτό του, η «Πόλη των Χαμένων Παιδιών» μας εισάγει σ’ έναν κόσμο εκτός τόπου και χρόνου. Σ’ ένα λιμάνι μίζερο και σκοτεινό, όπου τη νύχτα δρουν οι Κύκλωπες, μια μυστηριώδης αίρεση τυφλών, η οποία ευθύνεται για τις απαγωγές αμέτρητων μικρών παιδιών. Με αντάλλαγμα το ένα και μοναδικό τεχνητό μάτι τους, οι Κύκλωπες παραδίδουν τα παιδιά στον κακό επιστήμονα Κρανκ, που ζει σε μία έρημη προβλήτα, κάπου στον ωκεανό. Ο Κρανκ γερνάει πρόωρα εξαιτίας της ανικανότητάς του να ονειρεύεται, γι’ αυτό προσπαθεί να «κλέβει» τα όνειρα των μικρών θυμάτων του, τα οποία, δυστυχώς, δεν βλέπουν τίποτε άλλο από… εφιάλτες. Καθώς η ιστορία προχωρά με τον Ένα (One), τον γεροδύναμο ήρωα που αναζητά τον χαμένο μικρό αδελφό του, η αφήγηση χάνεται σαν ένα γλυκό νανούρισμα και οι εικόνες, ονειρικές και φανταστικές, παίρνουν το πάνω χέρι και κατευθύνουν το βλέμμα μας μέχρι το τέλος της ταινίας.

Το ζοφερό, κανιβαλιστικό «Delicatessen» (1991) μας είχε ανοίξει την όρεξη και είχε προσθέσει στο «menu» μας τα ονόματα των Ζαν-Πιερ Ζενέ και Μαρκ Καρό. Η επιστροφή τους, με την «Πόλη των Χαμένων Παιδιών», μπορεί να απογοητεύσει κάποιους, οι περισσότεροι όμως θα διαπιστώσουν πως έχουμε να κάνουμε με δύο jongleur της εικόνας, οι οποίοι κρύβουν μέσα τους μια παράδοξη μαγεία και παίζουν στα δάχτυλα τη μοντέρνα τεχνολογία. Με μοναδική αισθητική φινέτσα και φαντασία δανείζονται τη retro διάθεση από τον Ντίκενς (κοστούμια, χώροι και κύρια αναφορά το Ίδρυμα των σιαμαίων αδελφών που «διδάσκουν» ορφανά κλεφτρόνια) και τον Βερν (παρελθοντικός φουτουρισμός και κύρια αναφορά ο υποβρύχιος ρακοσυλλέκτης), ανακατεύουν λίγο από Τέρι Γκίλιαμ (με το «Brazil» σαν πνευματικό «πατέρα») και σερβίρουν ένα μείγμα ολότελα δικό τους. Όλοι οι χαρακτήρες μοιάζουν με δραπέτες ενός freak show που βρήκαν καταφύγιο σε μια πόλη παιδιών. Εκπρόσωποι του καλού, τα παιδιά και οι ονειροπαρμένοι ή, αλλιώς, όσοι δεν παραδόθηκαν στο ενήλικο πνεύμα. Εκπρόσωποι του κακού, οι ενήλικες που κρατούν την εξουσία στα χέρια τους, με πιο επικίνδυνο πρότυπο την φασιστοειδή αίρεση των Κυκλώπων (με τα εξπρεσιονιστικά στοιχεία να κυριαρχούν στις συγκεντρώσεις τους).

Όπως και στο «Delicatessen», υπάρχουν κι εδώ σκηνές που ξεπερνούν μία απλή εγκεφαλική σύλληψη και χαρακτηρίζουν το ταλέντο των Ζενέ & Καρό. POV πλάνα μέσα από τα μάτια φονικά εκπαιδευμένων… ψύλλων, ένα δάκρυ που προκαλεί αλυσιδωτές καταστροφές, μια ληστεία με συνεργό ένα ποντίκι (!), τα όνειρα και η σκληρή σκηνή του φόνου ενός Κύκλωπα, είναι αρκετοί λόγοι για να δείτε την ταινία και να απολαύσετε τα 3D computer και digital ειδικά εφέ της. Όλοι οι ρόλοι ερμηνεύονται από ηθοποιούς – φιγούρες, με τον Ντομινίκ Πινόν να ξεχωρίζει παίζοντας έξι ολόιδιους κλώνους που τσακώνονται μεταξύ τους για το ποιος είναι το πρωτότυπο! Στα κοστούμια, περιμέναμε κάτι πιο εντυπωσιακό από το Ζαν-Πολ Γκοτιέ, αλλά είπαμε…

Ψυχρή επίδειξη virtuosité χωρίς περιεχόμενο ή ένα εφιαλτικό οπτικό ντελίριο που αποτύπωσαν μοναδικά σε φιλμ οι δημιουργοί του για να επανέλθουν στην κινηματογραφική «πραγματικότητα»; Δείτε το και πάρτε θέσεις. Η δική μας; Υπνοβάτες στα χέρια των δύο ονειροποιών…