της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Από κάθε άποψη βραδυφλεγής, «άβαφη», «άντυτη» και δη, οδυνηρά ανεπιτήδευτη, στα όρια του ντοκιμαντέρ, καταγραφή μιας απέθαντης, αλλά και εις αεί κρυφής, παράλληλης πραγματικότητας. Όπου οι γυναίκες επιβιώνουν παγιδευμένες σε αυστηρά καθορισμένα, κλειστοφοβικά, χρυσά κλουβιά. Είτε θεάρεστα (στην επιφάνεια της κοινωνίας, με την ιδιότητα της συζύγου – μητέρας), είτε κατάπτυστα κι αρρωστημένα (της αμπαρωμένης πίσω από κλειστές πόρτες πόρνης). Με όνειρα, όμως. Κι ένα έξωθεν επιβεβλημένο, μόνιμο και… παραμορφωμένο χαμόγελο.

Σεναριογράφος και σκηνοθέτης, ο Μπονελό εκφράζει τις φεμινιστικές ανησυχίες του, αντιστρέφοντας τους κανόνες. Αφήνει στο παρασκήνιο τις αποκατεστημένες κυρίες της υψηλής κοινωνίας (πλην μιας σκηνής, λίγο πριν από το τέλος, όπου σε δεξίωση… οργίων, οι τελευταίες συμμετέχουν και παροτρύνουν τη διαστροφή των συζύγων τους) και φέρνει άφοβα στο προσκήνιο την κλειστοφοβική, βαλτωμένη, καθημερινή ρουτίνα των εκδιδομένων κοριτσιών. Που πλένονται, απολυμαίνονται, ντύνονται και στολίζονται για τους άνδρες – πελάτες τους. Εξετάζονται από άνδρες γιατρούς. Χρωστούν ή ξεχρεώνουν κι αποκτούν – οικονομική μόνο και προσωρινή, συνήθως – ανεξαρτησία χάρη στους άνδρες. Ονειρεύονται άνδρες μνηστήρες – σωτήρες τους. Κλαίνε με όχι δικά τους, «γαλακτώδη», ανδρικά δάκρυα από σπέρμα (στη μοναδική, αλληγορική σκηνή του φιλμ – σπαρακτικό εφιάλτη της Μαντλέν) . Ζουν και πεθαίνουν, αρτιμελείς ή μη, ανάλογα με τα κέφια των ανδρών.

Ο Μπονελό δεν κρίνει και δεν πατρονάρει. Ούτε τις μεν, ούτε τους δε. Και, κυρίως, ούτε το θεατή. Και δεν ελπίζει… Απλά, παρακολουθεί τα μυστικά, τα ψέματα και την άφατη υποκρισία της κοινωνίας, έτσι όπως εκδηλώνεται μέσα στους τέσσερις τοίχους ενός οίκου… ενοχής. Εκεί όπου δεν υπάρχει ίχνος ερωτισμού ή ερωτικής επιθυμίας. Παρά μόνο καταχρηστικό, κλινικό σεξ, ως άσκηση εξουσίας και έκφανση υποταγής στα κοινωνικά πρέπει. Εκεί όπου και τα αρσενικά είναι εγκλωβισμένα, αποκλεισμένα σε συγκεκριμένες, κοινά αποδεχτές συμπεριφορές (αφού, για παράδειγμα, θέλουν, αλλά δεν μπορούν να παντρευτούν μια πόρνη). Εκεί όπου εισβάλουν μουσικές και pop τραγούδια πολύ μεταγενέστερων εποχών, καθώς και εικόνες από τους δρόμους της ντροπής του σύγχρονου Παρισιού. Για να προσδώσουν εύστοχη διαχρονικότητα στα δρώμενα και να μας θυμίσουν την παντοτινά ακούραστη δικτατορία του φυσιολογικού, που δεν επιτρέπει στην περίφημη Ισότητα να ξεφύγει από μια χρυσή, τυπική, στάσιμη και πνιγηρή μετριότητα. Αφήνοντάς μας ανεξίτηλα χαραγμένους.