του Ηλία Φραγκούλη

Το ντεμπούτο του Κωστή Χαραμουντάνη στη μυθοπλασία μεγάλου μήκους μας παρουσιάζει μια υπογραφή αρκετά υποσχόμενη πίσω από τις κάμερες, που όμως πάσχει ιδιαίτερα στην υπογραφή με την ιδιότητα του σεναριογράφου. Παρά το γεγονός πως (όπως δηλώνει ο σκηνοθέτης) «η ταινία αντλεί εν μέρει από τις παιδικές μου αναμνήσεις από τις οικογενειακές διακοπές σε ένα μικρό ιστιοφόρο στο ελληνικό νησί του Πόρου», καταλήγει στο συμπέρασμα πως (πάντοτε με δικά του λόγια)… ακόμα δεν μπορεί να προσδιορίσει επακριβώς γιατί την έκανε!

Το «Κιούκα: Πριν το Τέλος του Καλοκαιριού» μοιάζει περισσότερο με ένα album τυπωμένων Kodak φωτογραφιών από το παρελθόν (ακόμη και το format του κάδρου παραπέμπει εκεί), που είναι όμορφο και ενίοτε νοσταλγικό να τις κοιτάς, χωρίς όμως να αρκούν για να αφηγηθούν στον θεατή (ο οποίος δεν έχει σχέση με τα προσωπικά βιώματα του Χαραμουντάνη) μια ιστορία που (θα μπορούσε να) τον αφορά. Έτσι, παραδόξως, το φιλμ μοιάζει περισσότερο με μία απόπειρα εξομολόγησης ψυχαναλυτικού χαρακτήρα που (μάλλον) απευθύνεται σε… λάθος ανθρώπους, μοχθώντας ταυτόχρονα για ένα «άγγιγμα» κατανόησης ή μία αγκαλιά λύτρωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, δίχως… «παρακάλια» συγκίνησης, η «Σελήνη, 66 Ερωτήσεις» (2022) της Ζακλίν Λέντζου παραμένει πιο ουσιαστική και αποτελεσματική.

Υφολογικά, το «Κιούκα» παραπέμπει αρκετά στις ιστορίες του καλοκαιριού του Ερίκ Ρομέρ, αλλά με μία «εκσυγχρονιστική» ματιά που φέρνει στον νου την ελευθεριότητα των «Μαγνητικών Πεδίων» (2022) του Γιώργου Γούση, ενός φιλμ που σαν φόρμα «ταρακούνησε» τα νερά της ελληνικής (φεστιβαλικής) παραγωγής, αλλά… με σαφώς πιο καλά μελετημένα υλικά. Εδώ οι προθέσεις μπορεί να μοιάζουν, όμως, κυριαρχεί μία αμηχανία προσανατολισμού, ακόμη και στις σεκάνς διαλόγων, όπου το νατουραλιστικό χάνει το νόημά του όταν μπερδεύεται (σπασμωδικά) με το στημένα offbeat (και ατυχώς λανθάνον) χιούμορ (όπως στη σκηνή της πρώτης συνάντησης του Μπάμπη με την Άννα στο νησί).

Ερμηνευτικά, η Έλσα Λεκάκου υποστηρίζει ολόψυχα έναν ρόλο… δίχως βάθος για κάτι παραπάνω (δυστυχώς), ενώ ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος κουβαλά μια αύρα φυσικότητας πραγματικά αξιοζήλευτη. Είναι δύο παιδιά που η κάμερα αγαπά και αγωνιώ να δω να εξελίσσονται κι άλλο. Συνολικά, όμως, ο σχεδιασμός των χαρακτήρων δεν επιτρέπει πολλά-πολλά, καθώς το πρώτο μέλημα του Χαραμουντάνη είναι η φόρμα (με βάρος στο κομμάτι του μοντάζ, επίσης) και ουχί το storytelling.

Κάπως ειρωνικά, το φιλμ κλείνει με τον τίτλο «τέλος ιστορίας», κάτι που σίγουρα δεν (θα) έχει γίνει και τόσο αντιληπτό στον θεατή, ο οποίος στα 103 λεπτά που διαρκεί το «Κιούκα» θα έχει αισθανθεί περισσότερο μια ραστώνη που μπορεί να οδηγήσει και στην… υπνηλία! Περίπου σαν το πιο βαρετό καλοκαίρι που μπορεί να θυμηθεί κανείς από εσάς. Την επόμενη φορά, αφού η (αυτο)ψυχανάλυση δεν λειτουργεί (διότι απαιτεί κότσια), ας δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στο τι οφείλει να αφηγηθεί μια κινηματογραφική ιστορία και που απευθύνεται. Εάν μιλάμε πρωτίστως για… φεστιβαλική κατανάλωση, πάω πάσο. Αλλά, ξέρετε, οι ταινίες ζουν (και αντέχουν) περισσότερο στις μνήμες των ανθρώπων / θεατών, όχι των κριτικών…