του Νίκου Παλάτου

Νομίζω πως οποιοσδήποτε διαβάσει την άνωθεν σύντομη περίληψη της «Πρόσκλησης σε Φόνο», αμέσως θα σκεφτεί πως βρίσκεται μπροστά σε ακόμη μία διασκευή του πλέον διάσημου μυθιστορήματος της Άγκαθα Κρίστι «Δέκα Μικροί Νέγροι». Η σκέψη του θα είναι ορθότατη, αν και… λανθασμένη ταυτοχρόνως! Το έργο σαφώς και διαθέτει άφθονες επιρροές από το συγκεκριμένο βιβλίο της Κρίστι (πιθανότατα και από καμία δεκαριά ακόμα…), όμως, συγκριτικά μοιάζει να είναι όχι απλά ο… φτωχός του συγγενής, αλλά ο εντελώς μπατίρης! Σε όλα του τα επίπεδα, μάλιστα, καθώς τα περισσότερα από τα όσα αναφέρει ο Ηλίας Φραγκούλης στο κείμενο του παρεμφερούς «Δέκα Ύποπτοι για Φόνο» (2017) ισχύουν κι εδώ, με τη διαφορά πως εκείνο, εκτός του «πλεονεκτήματος» να βασίζεται στ’ αλήθεια σε βιβλίο της Αγγλίδας συγγραφέως (και να μην πρόκειται για άγαρμπο κοπιάρισμα του ύφους της), έμοιαζε με κανονική κινηματογραφική ταινία, διαθέτοντας συν τοις άλλοις ένα (έστω) αναγνωρίσιμο καστ.

Η πρώτη χοντρή σπαζοκεφαλιά του φιλμ δεν προκύπτει από κάποια ανθρωποκτονία, αλλά από την προσπάθεια ν’ αντιληφθείς σε ποια χώρα βρισκόμαστε και σε ποια ακριβώς εποχή! Πρόκειται πιθανότατα για την Αγγλία, εν τούτοις, κτήριο που (στο βάθος πεδίο πλάνου) παραπέμπει στον Λευκό Οίκο θολώνει κάπως τα νερά. Κρίνοντας από τα όσα γίνονται στη συνέχεια, βέβαια, κατέληξα πως κατά πάσα πιθανότητα το συγκεκριμένο οικοδόμημα αντιστοιχούσε στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου, στο Λονδίνο. Προφανώς, το budget της παραγωγής δεν περίσσευε για κάτι πιο αξιοπρεπές από ένα ταλαιπωρημένο… ZX Spectrum (γενικά, το green screen «θερίζει» στην ταινία, κάνοντας ελληνικές τηλεοπτικές παραγωγές δεύτερης διαλογής να μοιάζουν με χολιγουντιανά blockbuster μπροστά της!) στα CGI. Το δεύτερο ερώτημα, που αφορά τη χρονική περίοδο στην οποία διαδραματίζεται το φιλμ, δείχνει πιο εύκολο ν’ απαντηθεί, αφού το όλο κλίμα παραπέμπει στη δεκαετία του ‘30. Ο απίθανος αναχρονισμός του φινάλε (που παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποκάλυψη του «μυστηρίου»), όμως, δημιουργεί σοβαρές αμφιβολίες για το χρονικό πλαίσιο στο οποίο κινείται το φιλμ. Το trick που βοηθά στη επίλυση του αινίγματος (αν μπορεί να χαρακτηριστεί και τέτοιο, δηλαδή) και σ’ εμένα προσωπικά έφερε στο μυαλό γνωστό ερωτικό θρίλερ των ΄90s (τόσω προχώ η προπολεμική Γηραιά Αλβιώνα!), είναι από εκείνα που στέκουν ικανά να σου δημιουργήσουν έως και υπαρξιακούς προβληματισμούς (τύπου «το βλέπω αυτό τώρα ή το φαντάζομαι;»). Δυστυχώς, το βλέπεις και… μένεις ν’ απορείς.

Δεν χρειάζεται, φυσικά, να τονίσω πως το όλο στήσιμο της πλοκής «βρωμάει» από το πρώτο δευτερόλεπτο Άγκαθα Κρίστι, με την (ανθοπώλισσα στο επάγγελμα, μα ιδιαιτέρως ταλαντούχα στην παρατήρηση και «ντετεκτιβίστικη» προσέγγιση άλυτων μυστηρίων) Μιράντα να μοιάζει με νεότερη (και συνάμα ολοκληρωτικά ξενέρωτη) εκδοχή της Μις Μαρπλ. Αποτελεί την μία εκ των έξι αγνώστων που έχουν λάβει την περίτεχνη πρόσκληση από τον αινιγματικό μεγιστάνα, αναλαμβάνοντας οικειοθελώς  καθήκοντα άτυπου αστυνομικού επιθεωρητή, άπαξ και το πρώτο πτώμα σκάσει μύτη. Η συνέχεια προκύπτει κατά τα γνωστά και «αγκαθακριστικά» αγαπημένα, όπου ως ύποπτοι εμφανίζονται άπαντες οι παρευρισκόμενοι στην έπαυλη (καλεσμένοι και υπηρετικό προσωπικό), με τη σημαντική λεπτομέρεια της λαμπερής… απουσίας του εκκεντρικού οικοδεσπότη. Η πινακοθήκη χαρακτήρων της καλεσμένης ομήγυρης περιλαμβάνει από γιατρούς μέχρι δικηγόρους, ένα τυπικό πλατωνικό ειδύλλιο παίζει σε δεύτερο πλάνο (το οποίο θα εξελιχθεί με τρόπο ιδιαιτέρως άβολο), η Μιράντα ανά δεκάλεπτο βγάζει λογύδρια σαν άλλος Πουαρό, αραδιάζοντας τα συμπεράσματά της και μοιράζοντας «αόρατες» κατηγορίες, εν τούτοις, η συνειδητοποίηση του λόγου εξαιτίας του οποίου τούτη η εξάδα μαζεύτηκε σ’ ένα ιδιωτικό νησάκι, σε συνδυασμό με τα εγκλήματα που λαμβάνουν χώρα εκεί, δεν βγάζει ιδιαίτερο νόημα. Ψιλά γράμματα θα πει κάποιος και δίκαια. Εδώ το νησάκι του μίστερ Λιούις Φίντλεϊ από μακριά μοιάζει ίσαμε τις Φλέβες κι από κοντά σου δημιουργεί τη βεβαιότητα πως πρόκειται για κάτι αντίστοιχο της Κέρκυρας. Θαυματουργή τούτη η «Πρόσκληση σε Φόνο»!