FreeCinema

Follow us

Η ΨΥΧΗ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ (2007)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γιάννης Οικονομίδης
  • ΚΑΣΤ: Ερρίκος Λίτσης, Βαγγέλης Μουρίκης, Μαρία Κεχαγιόγλου, Μαρία Ναυπλιώτου, Γιάννης Βουλγαράκης
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 111'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: FILMTRADE

Ο Τάκης έχει παγιδευτεί. Ο Τάκης ψάχνει για λεφτά. Ο Τάκης πρέπει να βρει τρόπο διαφυγής. Τίποτα δεν πάει καλά, μαλάκα Τάκη.

Το Νοέμβριο του 2005, μία «κόπια εργασίας» της ταινίας του Γιάννη Οικονομίδη παίζεται σε μεταμεσονύκτια του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (εκτός προγράμματος). Η εταιρεία διανομής (που τόσο υποστήριξε τον σκηνοθέτη με το «Σπιρτόκουτο») κάνει πίσω, σε διάφορες προβολές μεγάλη μερίδα θεατών και κριτικών αγανακτεί, έξω προκύπτουν συμμετοχές σε τέσσερα διεθνή φεστιβάλ… Στην Ελλάδα, όμως, η «Ψυχή στο Στόμα» μένει στα αζήτητα. Από διανομέα, αίθουσες, κρατικά βραβεία «ποιότητας». Και, ξαφνικά, ένα «υπόγειο» (για να μην του φορέσω τον τίτλο του «underground» και παρεξηγηθούμε) ρεύμα ανθρώπων και καλλιτεχνών δημιουργεί σήμερα μία ασπίδα προστασίας για το φιλμ που κανένας δεν άφηνε να δοκιμάσει την τύχη του απέναντι στο πραγματικό κοινό. Εκείνο που πληρώνει και παίρνει το ρίσκο να λατρέψει ή να στείλει στο πυρ το εξώτερο μια ταινία. Με την διαφορά ότι το τελευταίο, ως ενδεχόμενο, δεν προβληματίζει ιδιαίτερα τον δημιουργό της. Από την κόλαση έρχεται, τι έχει να φοβηθεί;

Ατυχείς συγκυρίες με υποχρέωσαν να δω την «Ψυχή στο Στόμα» σχετικά αργά. Αλλά, μερικές φορές, το timing μπορεί να είναι σημαδιακό. Στα τέλη του περασμένου Νοέμβρη, με το πανταχού παρών θέμα της εκτέλεσης πέντε κυνηγών από ένα «καλό παιδί» στο Αγρίνιο, το point of view που αφορά στον όρο «εν βρασμώ» μετατρέπει την ταινία του Οικονομίδη σε κάτι τόσο ρεαλιστικό που σε κάνει να τρομάζεις – για τη ζωή σου. Στεγνή απεικόνιση μιας ελληνικής πραγματικότητας μικροαστικής, «λαϊκής» ή lumpen, η «Ψυχή» βουτάει σ’ ένα κοινωνικό σύμπαν που για πολλούς από εμάς… δεν υπάρχει, και παρακολουθεί τον σιωπηλό Γολγοθά του Τάκη, ενός κακομοίρη οικογενειάρχη που δουλεύει σε βιοτεχνία κι αγωνίζεται να τα φέρει βόλτα με γυναίκα, μωρό, χρέη, μία αδελφή «προβληματική» που ο γαμπρός του θέλει να του πασάρει ανεπιστρεπτί. Ο Τάκης είναι ένα πλάσμα άκακο που όλα τα υπομένει, μέσα σ’ ένα περιβάλλον έκρυθμο από τη λεκτική και σωματική βία των άλλων. Αλλά, έως πότε;

Η αλήθεια είναι πως στη θέασή του, το φιλμ απαιτεί να έχεις ισχυρά ψυχικά αποθέματα για ν’ αντέξεις την καταπίεση που ασκεί ο Οικονομίδης με την οικονομία των εκφραστικών του μέσων, την ήρεμη δύναμη των καρέ που ενίοτε θυμίζουν βινιέτες παρακμιακών comic και τις αδιάκοπες ριπές βωμολοχίας που θα σου ανεβάσουν το αίμα στο κεφάλι άνευ προηγουμένου. Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα, αισθάνθηκα πως στις σιωπές της η «Ψυχή στο Στόμα» μου έκλεβε το οξυγόνο, με έπνιγε με αγανάκτηση και δίκιο και, στο τέλος, με άφηνε «στον τόπο» για να μου δώσει ένα απλό μάθημα. Να βγω από την αύρα του παθητικού πολίτη. Κι ας κυκλοφορούν θεριά ανήμερα εκεί έξω. Ακόμη και μόνος εναντίον όλων, κάτι θα κερδίσεις στο φινάλε. Και η ήττα θέλει την τιμή της, ρε γαμώτο!

Δεν ξέρω πως μπορεί να αντιδράσετε βλέποντας αυτό το έργο. Μπορεί ν’ αναζητήσετε την έξοδο κινδύνου, μπορεί να θέλετε να πλακώσετε τους υπόλοιπους θεατές, μπορεί να θέλετε να μπείτε στο βιβλίο των ρεκόρ ως ο serial killer που διαμέλισε τους περισσότερους ανθρώπους εντός αιθούσης στα χρονικά! Ή μπορεί και ν’ αρχίσετε να βρίζετε τους πάντες, να θυμηθείτε τον Πίτερ Φιντς από το «Δίκτυο», να νοσταλγήσετε τον χασάπη Φιλίπ Ναόν από το «Μόνος Εναντίον Όλων» και ν’ αναζητήσετε τον Τάκη μέσα σας, για να του σφίξετε το χέρι και να του ψιθυρίσετε… «Όλα καλά, ρε». Όπως και να ‘χει, δείτε την ταινία, συζητήστε την, καυγαδίστε, λατρέψτε, θυμώστε, κλάψτε, νιώστε την οργή της. Γιατί τυγχάνει να είναι η μοναδική ελληνική ταινία με καλλιτεχνικό λόγο ύπαρξης στη φετινή σεζόν.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Το άνωθεν κείμενο είναι η κριτική που έγραψα το 2007, όταν το φιλμ διανεμήθηκε για πρώτη φορά στους ελληνικούς κινηματογράφους. Καταφέρνοντας να ξεπεράσει τις πολύπαθες δυσκολίες που αντιμετώπισε μέχρι να φτάσει στις αίθουσες, η «Ψυχή στο Στόμα» έκανε πρεμιέρα αποκλειστικά στο σινέ MIKROKOSMOS της λεωφόρου Συγγρού, προκαλώντας ασταμάτητες ουρές στο ταμείο! Σήμερα (εν έτει 2020, με την «Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς» να προκαλεί παρόμοια αίσθηση, έχοντας ξεκινήσει κι αυτή από μόλις ένα σινεμά, το ΑΣΤΥ της οδού Κοραή), το έργο έχει προσχωρήσει στην (αρκετά σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα) διάσταση του cult, με αμέτρητες ατάκες και ολόκληρους διαλόγους από το φιλμ να γίνονται μέρος της καθημερινής φρασεολογίας. Πληκτρολογώντας κανείς τον τίτλο της ταινίας στο YouTube, μπορεί να εντοπίσει αμέτρητα film clips από τις αντίστοιχες σκηνές. Η pop κουλτούρα εκδικήθηκε.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.