του Ηλία Φραγκούλη

Αν ζούσε (στο) σήμερα ο Φρανκ Κάπρα, θα ήταν υπερήφανος για το «Τύχη Βουνό»! Γιατί υμνεί τον απλό άνθρωπο και τις χαρές / απολαύσεις του θνητού (μας) βίου με τον τρόπο που το 1946 εκείνος δίδαξε στο κοινό τι εστί… «Μια Υπέροχη Ζωή». Τότε, το κοινό «κλώτσησε» με την ταινία, διότι (αν και uplifting στο πνεύμα) διαχειριζόταν θέματα όπως η κατάθλιψη, η ροπή προς την αυτοχειρία και η οικονομική ανέχεια. Σήμερα, αυτό το καπρικό αριστούργημα παρακολουθείται για πολλοστή φορά από το κοινό κάθε Χριστούγεννα, σαν ένα δώρο ψυχικής ανάτασης και ανθρωπισμού. Δεν μπορώ να μαντέψω πως θα ανταποκριθούν οι μάζες στο έργο του Αζίζ Ανσάρι, το οποίο λειτουργεί με ακριβώς αντίστοιχο τρόπο για την κοινωνία της σύγχρονης πραγματικότητας, όμως, όπως μας έχει αποδείξει η Ιστορία (και η pop κουλτούρα), αργά ή γρήγορα, η διαχρονικότητα πάντα βρίσκει τον τρόπο να λάμψει. Και να δικαιώσει.

Στην «Πόλη των Αγγέλων», φτερωτά, ανθρωπόμορφα πλάσματα βρίσκονται διαρκώς ανάμεσά μας και διορθώνουν τα λάθη μας ή σώζουν τις ζωές μας. Ο Γκέιμπριελ δεν είναι ένας άγγελος με σοβαρές ευθύνες. Συνοδεύει οδηγούς που κοντεύουν να τρακάρουν επειδή προσέχουν περισσότερο τα μηνύματα που ανταλλάσσουν στα κινητά τους τηλέφωνα και δείχνει μάλλον ανικανοποίητος από τα όρια που θέτει ο ρόλος του, καθώς ονειρεύεται να πάρει «προαγωγή», ώστε να σώζει «χαμένες ψυχές». Ένας Τζορτζ Μπέιλι του σήμερα θα του τραβήξει το ενδιαφέρον και θα τον φέρει αντιμέτωπο με… συνειδησιακά προβλήματα τόσο συγγενή με εκείνα των κοινών θνητών.

Ο Αρτζ είναι ένας φουκαράς που σταδιακά χάνει κάθε διάθεση να αγωνίζεται για να… ηττάται απανωτές φορές από την καπιταλιστική συνθήκη ανισοτήτων της κοινωνίας. Καταλήγει να μην έχει καν μια στέγη πάνω απ’ το κεφάλι του (μετατρέποντας το αμάξι του σε κρεβατοκάμαρα!), οι δουλειές του ποδαριού που βρίσκει του αρκούν (μόλις) για ένα φτηνό (και fast) φαΐ και τη βενζίνη του, με προσωπική (και συναισθηματική) ζωή ανύπαρκτη. Πηγαίνοντας να συμμαζέψει το garage του πάμπλουτου (και εντελώς κενού σαν προσωπικότητα) Τζεφ για ένα χαρτζιλίκι, θα βρει έναν ιδανικό εργοδότη, που όμως θα τον απολύσει με παράλογη και εξευτελιστική αφορμή. Ο Γκέιμπριελ δεν θ’ αντέξει τόση αδικία και αντιμετωπίζοντας (πια) τον Αρτζ ως «χαμένη ψυχή», αποφασίζει να παρέμβει… αλλάζοντας τους ταξικούς ρόλους (και την ταυτότητα) των δύο ανδρών, με την ελπίδα πως ο Αρτζ θα πάρει ένα πολύτιμο υπαρξιακό μάθημα θάρρους, ώστε να συνεχίσει τη ζωή του… φτωχός! Αμ δε!

Εδώ είναι που το «Τύχη Βουνό» αγκαζάρει τον Κάπρα με το «Πολυθρόνα για Δύο» (1983) του Τζον Λάντις, αποκτώντας έναν πιο ακραία χιουμοριστικό (και ενίοτε κυνικό) χαρακτήρα, θίγοντας ρεαλιστικές καταστάσεις ανθρώπινης διαβίωσης και οδηγώντας σε ανατροπές που… κόβουν μέχρι και τα φτερά του Γκέιμπριελ, με την πένα του Ανσάρι να οργιάζει από έμπνευση. Σενάριο και σκηνοθεσία υπηρετούν ένα μείγμα απόλυτου κινηματογραφικού feelgood που, πάνω σε τέτοια θεματική προσέγγιση, είχαμε χρόνια να δούμε! Το αστείο κάνει την καλύτερη παρέα με αυτό που αποκαλούμε «καλή καρδιά», το casting είναι ολόσωστο και ο Κιάνου Ριβς είναι σκέτη απόλαυση ως άγγελος που… «έπεσε» στη Γη. Υπάρχουν στιγμές που η (αποδεκτή στο πλαίσιο του μέσου θεατή) αφέλεια της όλης ιστορίας «ντύνεται» με μία αδικαιολόγητα αγαθή απλοϊκότητα σε σχέση με το κατά πόσο το χρήμα φέρνει την ευτυχία (ή όχι), όμως, στην τελική, το «Τύχη Βουνό» καταφέρνει να ισορροπήσει τις κακοτοπιές (που χαρακτηρίζουν και την αληθινή ζωή), χαρίζοντας ένα μοναδικό δώρο ψυχαγωγίας και σκέψης που σκοπό έχει να κάνει τον θεατή καλύτερο άνθρωπο. Αν όχι και να αισιοδοξεί για το τι μπορεί να του προσφέρει (έστω και σπάνια) η σύγχρονη χολιγουντιανή παραγωγή. Ναι, γίνονται και τέτοια θαύματα!