FreeCinema

Follow us

ΕΞΟΡΙΣΤΟΣ (2020)

(EXIL)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Βισάρ Μορίνα
  • ΚΑΣΤ: Μισέλ Ματίσεβιτς, Σάντρα Χούλερ, Ράινερ Μποκ, Τόμας Μρατς, Φλόντζα Κοντέλι
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 121'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ONE FROM THE HEART

Κοσοβάρος εμιγκρές στη Γερμανία που έχει ζωή στρωμένη, με δουλειά, οικογένεια κι ερωμένη, αρχίζει σταδιακά να διακατέχεται από τη βεβαιότητα πως άπαντες οι γύρω του έχουν βάλει στόχο να του κάνουν τη ζωή κόλαση. Είναι όλοι τους ρατσιστές ή αρχίζει να τα χάνει;

Βασισμένος εν μέρει στις δικές του εμπειρίες, μιας και από το μεταπολεμικό Κοσσυφοπέδιο είχε μεταναστεύσει στη Γερμανία, ο Βίσαρ Μορίνα στη δεύτερη σκηνοθετική του απόπειρα έπειτα από το «Ο Μπαμπάς Μου» (2016), καταπιάνεται με την υφέρπουσα υποκρισία και τις ρατσιστικές τάσεις που επιδεικνύει ο γερμανικός πληθυσμός. Αφήνοντας (μέχρι ενός σημείου) στην άκρη τις «νταρντενικές» επιρροές του ντεμπούτου του, με τούτο τον «Εξόριστο» κινείται προς το σινεμά του… Γιώργου Λάνθιμου, υιοθετώντας συχνά έναν κάπως σουρεαλιστικό τόνο, προκειμένου να περιγράψει την κάθοδο ενός φαινομενικά «τακτοποιημένου» ανθρώπου προς της παράνοια, εξαιτίας της ύπουλης μορφής ρατσισμού που βιώνει από τον περίγυρό του. Το καφκικό σύμπαν που δημιουργεί, όμως, ενώ ξεκινά με υποσχέσεις, χαντακώνεται από τη μόνιμη πληγή του σύγχρονου art-house. Ανεπαρκές σενάριο, δηλαδή, που στην προκειμένη για να καλύψει τις αδυναμίες του, στο δεύτερο μέρος του καταφεύγει σε χονδροειδείς λύσεις, που ακόμη χειρότερα (και… ως συνήθως) οδηγούν σ’ ένα φινάλε που μόνο τέτοιο δεν το λες. Κι όλα αυτά έπειτα από δυο γεμάτες ώρες.

Ο κεντρικός ήρωας του «Εξόριστου» είναι ο Τσάφερ, ένας χημικός μηχανικός από το Κόσοβο, ο οποίος έχοντας μεταναστεύσει στη Γερμανία, σχεδόν έχει φτιάξει τη ζωή του. Εργάζεται σε μεγάλη φαρμακοβιομηχανία, είναι παντρεμένος με τρία παιδιά και διαθέτει ένα όμορφο σπίτι, έχοντας καταφέρει ν’ αποκτήσει κύρος και αναγνώριση. Παρ’ όλα αυτά, συχνά νιώθει σαν ξένος σε ξένη χώρα, αφού η πεθερά του τον αντιμετωπίζει σταθερά ως τον μετανάστη που παντρεύτηκε την κόρη της (σύμφωνα με τα λεγόμενα του, τουλάχιστον), ενώ θεωρεί που οι συνάδελφοί του στη δουλειά τον υποβάλουν σε κρυφό, αλλά οργανωμένο bullying, ταλαιπωρώντας τον μόνο και μόνο εξαιτίας της αλβανικής του καταγωγής. Καθώς συνειδητοποιεί πως η όλη συνθήκη τον αποσπά από την εργασία του, ο Τσάφερ έρχεται αφενός σε σύγκρουση με τους συναδέλφους του (οι οποίοι αρνούνται να λογοδοτήσουν στις ανύπαρκτες κατ’ αυτούς αιτιάσεις του), αφετέρου φέρνει τις αμφιβολίες όλης του της… ύπαρξης μέσα στο ίδιο του το σπίτι (προκαλώντας έντονη αντιπαράθεση με τη σύζυγό του και θέτοντας σε κίνδυνο τη σχέση του με τα παιδιά του). Η αρχική υποψία αρχίζει να συνορεύει επικίνδυνα με την παράνοια, με τον Τσάφερ να χάνεται σταδιακά μέσα της.

Αρχικά, ο Μορίνα φτιάχνει μια προσεκτική περίμετρο της καθημερινότητας του ήρωά του, παίζοντας με το στοιχείο της αμφιβολίας, καθώς τονίζει την προοδευτική του απομόνωση. Μέσω μιας σειράς αντιφάσεων που ενίοτε χρήζουν διπλής ανάγνωσης (η φάση με τους αστυνόμους), το στόρι αφήνει την αμφισβήτηση να πλανάται στην ατμόσφαιρα σχετικά με το εάν τα όσα ισχυρίζεται ο Τσάφερ έχουν βάση ή είναι απλές συμπτώσεις μεγεθυμένες από τον ίδιο. Η αλληλουχία των απρόοπτων που τον βασανίζουν, από τη φάρσα με τα ποντίκια μέχρι τα επαγγελματικά e-mail που ποτέ του δεν λαμβάνει, τον κάνουν να ασφυκτιά σε μια καθημερινότητα που τον οδηγεί στην απελπισία. Παρουσιάζει εύστοχα αυτήν την κατάσταση ο Μορίνα, μεταδίδοντας την «αμηχανία» του πρωταγωνιστή του μέσω μακρινών (και επαναλαμβανόμενων) λήψεων στους διαδρόμους της δουλειάς και στα δωμάτια του σπιτιού του, με αμφότερα σκηνικά αίφνης να μοιάζουν πως αποκτούν δαιδαλώδη υπόσταση. Η σε κατάρρευση οικογενειακή και επαγγελματική του κατάσταση, ως απόρροια της μηδαμινής ανταπόκρισης που λαμβάνει στις εκκλήσεις του, τον οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη διατάραξη της πνευματικής του ισορροπίας.

Από το σημείο που το επίκεντρο της σχιζοφρενικής τάσης του Τσάφερ μεταφέρεται εντός των τεσσάρων τοίχων του σπιτιού του, το οικοδόμημα του «Εξόριστου» αρχίζει να τρίζει. Το οικογενειακό δράμα της προοδευτικά αυξανόμενης συζυγικής έχθρας χώνει στο λανθάνον θριλερικό υπόβαθρο τους αδελφούς Νταρντέν από… το παράθυρο, δίχως να έχει προηγηθεί ένα πειστικό πλαίσιο το οποίο θα δικαιολογούσε την ολέθρια οικιακή σύγκρουση . Η «αποκάλυψη» της εξωσυζυγικής σχέσης του Τσάφερ επιχειρεί να προσδώσει στο στόρι μια διπλή ανάγνωση της διαρκούς αμφιβολίας, αυτό που πετυχαίνει, όμως, είναι ένα καίριο πλήγμα στο στοιχείο της αξιοπιστίας. Η σεναριακή αβεβαιότητα κάνει τον Μορίνα να χάνει τα αυγά και τα καλάθια κάπου στο φινάλε, ανίκανος να δώσει την οποιαδήποτε λύση στο στόρι του «Εξόριστου».

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Το εγχειρίδιο του σύγχρονου art-house δια χειρός Βίσαρ Μορίνα. Εισαγωγή στην πλοκή που δημιουργεί προσδοκίες, σεκάνς που δείχνουν σκηνοθετική βελτίωση σε σχέση με το προ πενταετίας ντεμπούτο, πειστική πρωταγωνιστική ερμηνεία (ο Ματίσεβιτς «γράφει» στον φακό) και κάπου εκεί, στο μέσον της διάρκειας (δύο ώρες, γιατί;), μια σεναριακή γύμνια που εκθέτει. Εάν είστε φανατικοί του είδους, ενδέχεται να δείτε τα παραπάνω με μια πιο θετική ματιά. Σε αντίθετη περίπτωση, κάλλιο εξορία παρά τον… «Εξόριστο».


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.