FreeCinema

Follow us

Η ΚΛΟΥΒΑ (2016)

(ESHTEBAK)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μοχάμεντ Ντιάμπ
  • ΚΑΣΤ: Νέλι Καρίμ, Άχμεντ Ντας, Χάνι Αντέλ, Τάρεκ Αμπντέλ Αζίζ
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 97'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: WEIRD WAVE

Μια αστυνομική κλούβα γεμάτη κόσμο διαφορετικών πολιτικών, κοινωνικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων γίνεται έρμαιο των ανεξέλεγκτων οδομαχιών που λαμβάνουν χώρα στην Αίγυπτο, λίγο μετά την καθαίρεση του Προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι από τον στρατό.

Τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης, η Αίγυπτος θα βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα, αυτή τη φορά με αφορμή την ανατροπή του ισλαμιστή Προέδρου από τον αιγυπτιακό στρατό, μια πράξη που θα χωρίσει και πάλι τον λαό σε αντίπαλα στρατόπεδα, με τους υποστηρικτές του στρατού και τα μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, προσκείμενης στη φιλο-ισλαμική πολιτική της κυβέρνησης, να έρχονται σε ανοιχτή ρήξη εν μέσω σφοδρών εξεγέρσεων και βίαιων συγκρούσεων.

Με το γενικευμένο χάος να κυριαρχεί απ’ άκρη σ’ άκρη στους δρόμους του Καΐρου, μια κλούβα – από τις πολλές – της αστυνομίας θα μετατραπεί σε δυνάμει θανατηφόρα παγίδα για τους διαδηλωτές, που βρίσκουν τους εαυτούς τους εγκλωβισμένους μεταξύ σφύρας και άκμονος, την ίδια στιγμή που η τεταμένη ατμόσφαιρα θέτει σε άμεσο κίνδυνο την ασφάλειά τους. Κι όμως, κατά τρόπο ειρωνικό, η μεγαλύτερη απειλή προέρχεται εκ των έσω, εκεί όπου οι φιλονικίες και οι προσωπικές κοινωνικοπολιτικές έριδες μοιάζουν με καζάνι που βράζει.

«Η Κλούβα» αποτελεί τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη του συναισθηματικά απογυμνωτικού «Οι Γυναίκες του Λεωφορείου 678» Μοχάμεντ Ντιάμπ, και αναμφίβολα στέκει με δύναμη ως ένα σπουδαίο και επιτακτικά αναγκαίο δείγμα σύγχρονου αιγυπτιακού σινεμά, με απήχηση οικουμενική. Συνυπογράφοντας το σενάριο με τον αδελφό του και επίσης σεναριογράφο, Κάλεμπ, ο Ντιάμπ «χτίζει» τη μυθοπλαστική του πλοκή πάνω σε μια ιστορικά πραγματική βάση, χρησιμοποιώντας την οξυδερκή σκηνοθετική του ματιά προκειμένου να σκιαγραφήσει το παρελθόν, το παρόν, ακόμα και το μέλλον μιας χώρας σε διαρκή αναζήτηση εθνικής και ατομικής ταυτότητας. Με το πνιγηρό εσωτερικό της κλούβας (το όχημα μόλις και μετά βίας φτάνει τα οκτώ μέτρα) να αντικατοπτρίζει γλαφυρά τον ετερόκλητο μικρόκοσμο της αιγυπτιακής κοινωνίας, ο Ντιάμπ καταφέρνει να ξεπεράσει τα κινηματογραφικά όρια της χώρας του, κατασκευάζοντας μια ταινία – γροθιά γι’ αυτά που μας χωρίζουν, αλλά κυρίως για όλα εκείνα που μπορούν να μας ενώσουν και να μας σώσουν. Μπροστάρης αυτής της προσπάθειας, η σπουδαία φωτογραφία τού «δώστε του όλα τα βραβεία να τελειώνουμε» Άχμεντ Γκαμπρ.

Δεν υπάρχει στιγμή στα 97 λεπτά αυτού του φιλμ που να μην αισθανθείς τον αντίκτυπο του ασφυκτικά περιορισμένου χώρου, στον οποίο διαδραματίζεται όλη η υπόθεση, να τρυπώνει ύπουλα μέσα σου ροκανίζοντας την ήσυχη συνείδησή σου, αυτή τού θεατή που παρακολουθεί ανεπηρέαστος τα τεκταινόμενα υπό τη βολική πρόφαση του «δεν με αφορά». Αυτό είναι ένα σινεμά που σε αφορά και σε ενοχλεί και σε «τσιμπάει» εκεί ακριβώς που πρέπει, στα μουδιασμένα ιδανικά, το «εγώ» πάνω από το «όλο» και πάνω από την ψευδαίσθηση μιας καταδικαστέας διαφορετικότητας στο όνομα του εκάστοτε πολιτικού αρχηγού ή θρησκευτικού ηγέτη. Τόσο η κινηματογράφηση του Γκαμπρ, όσο και η σκηνοθετική προσέγγιση του Ντιάμπ, που δίνει μπόλικο χώρο στην on-screen δράση των χαρακτήρων, παίζοντας έξυπνα με την off-screen παρουσία του όχλου, αντικατοπτρίζουν ευφυώς τα αποπνικτικά, θεωρητικά στεγανά πίσω από τα οποία οχυρώνεται κανείς υπεραμυνόμενος των πιστεύω του, εκφράζοντας ασφαλώς τις θέσεις του μέσα στη δική του ζώνη ασφαλείας. Τι γίνεται, όμως, όταν στον ίδιο νοητό χώρο (εδώ κυριολεκτικά πίσω από τα μεταλλικά τοιχώματα μιας κλούβας) διεκδικούν θέση περισσότερες από μία «ιδέες»; Πανδαιμόνιο και απελπισία.

Διαμοιράζοντας τη δυναμική των πρωταγωνιστών σε μια ντουζίνα χαρακτήρες (νέοι, γέροι, γυναίκες, παιδιά, αστυνομικοί, υποστηρικτές του στρατού και μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας), ο Ντιάμπ δημιουργεί μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης διαπροσωπικών παρεξηγήσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων προκύπτουν ως αποτέλεσμα των διαφορετικών πεποιθήσεων και της ασυμβατότητας των συλληφθέντων διαδηλωτών. Αυτό που εν προκειμένω έχει σημασία, είναι πως ο Ντιάμπ δεν επιλέγει πλευρά, αλλά παραμένει απλός καταγραφέας εικόνων, αναζητώντας τις ισορροπίες και τις στιγμές εκείνες που οι άνθρωποι έρχονται κοντά, αφήνοντας στην άκρη τις διαφορές τους, όπως συμβαίνει στις ίσως πιο «συλλογικές» σκηνές της ταινίας, όταν η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το ποδόσφαιρο και τη μουσική. Αναπόφευκτα υπάρχουν και ορισμένα σημεία που χάριν εξέλιξης της πλοκής πυροδοτούν εντάσεις… σαπουνοπερικών εμπνεύσεων, όμως ούτε ενοχλούν ιδιαίτερα, ούτε και διαρκούν πολύ, επαναφέροντας την προσοχή στη σφιχτοδεμένη και προοδευτικά σοκαριστική κορύφωση (το τελευταίο πεντάλεπτο αποτελεί εύκολα σκηνή ανθολογίας), εκεί όπου γίνεται πλέον κατανοητό πως δεν έχει καμία σημασία σε ποια πλευρά ανήκεις: πάντα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η τρίλιζα θα λήγει σε ισοπαλία.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Μιλάμε για σινεμά που θα θυμάσαι εδώ, φυσικά και είναι για εσένα, απλά καλό είναι να είσαι έτοιμος να δεχθείς μερικές σκληρές αλήθειες για τον κόσμο όπου ζούμε (ναι, το σινεμά το κάνει αυτό), αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλο. Αν είσαι κλειστοφοβικός, δεν είναι και η πιο εύκολη ταινία που θα δεις, αφού Ντιάμπ και Γκαμπρ έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά στο να «στριμώξουν» τους ηθοποιούς τους και να εκμαιεύσουν τις καλύτερες δυνατές ερμηνείες. Το στριμωξίδι, εννοείται, ισχύει και για εσένα. Τον νου σου.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.