του Βαγγέλη Σερίφη

Αν κάποιος έχει την παραμικρή αμφιβολία για το ποια είναι η πιο δημοφιλής μουσική στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ας αρκεστεί να ενημερωθεί ότι το «Εμείς» είναι το τρίτο (!) κατά σειρά ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστή καλλιτέχνη της εγχώριας hip-hop σκηνής μέσα σε περίπου δύο χρόνια. Και αυτό βρήκε χρηματοδότηση και αυτό θα πάει στους κινηματογράφους.

Ο Bloody Hawk είναι ένας από τους πιο ονομαστούς καλλιτέχνες της rap σκηνής στην Ελλάδα, με μεγάλα νούμερα στις ψηφιακές πλατφόρμες και (εσχάτως) αρκετές sold-out συναυλίες σε όλη τη χώρα. Το εν λόγω ντοκιμαντέρ αποτελεί μία γραμμική αφήγηση της ζωής του, μέχρι και την πρόσφατη συναυλία του στην Ξάνθη, τον τόπο καταγωγής του. Γνωρίζουμε όλους τους συνεργάτες του, τους φίλους του, την οικογένειά του, και βλέπουμε αρκετά αναλυτικά την πορεία δημιουργίας όλων των albums του, αλλά και το πως εκτοξεύθηκε σε μια σφαίρα δημοσιότητας αρκετά απρόσμενη, για τον ίδιο και μεγάλο κομμάτι της hip-hop κοινότητας της Ελλάδας.

Δυο τρία πράγματα, για να είμαστε ξεκάθαροι. Ο Bloody Hawk (Νίκος Κίτσος) δεν είναι πια πιτσιρικάς, ούτε ανερχόμενος. Είναι από τους πιο φτασμένους μουσικά και εμπορικά καλλιτέχνες του είδους, ίσως από τους πιο αναγνωρίσιμους, ειδικά σε ηλικίες κάτω των εικοσιπέντε και (ίσως) ο μόνος που γίνεται σχεδόν απόλυτα αποδεκτός από τους βετεράνους του είδους. Με το που ξεκινά το ντοκιμαντέρ, ο αμύητος θα αναρωτηθεί: «Μα, αυτός εδώ;»! Η απάντηση δίνεται πειστικότατα στη μιάμιση ώρα που ακολουθεί. Όλα αυτά που μπορεί να μην έχει ο Νίκος με μια πρόχειρη ματιά (σε σχέση με τον μέσο pop, trap ή λαϊκό «star» της Ελλάδας), δηλαδή «μοντελέ» look, μια επιθετική χροιά που πάντα χρειάζεται ο rap star και, γενικά, αυτό που αδόκιμα αποκαλούν star quality, τα αναπληρώνει σε ταλέντο, όραμα, σκηνική παρουσία και κυρίως εργατικότητα. Αυτά τα στοιχεία προβάλλονται κατά κόρον στο ντοκιμαντέρ κι αυτό είναι το κύριο αφήγημά του.

Ένας καθαρός anti-star, παιδί φτωχής, αλλά όχι διαλυμένης οικογένειας, μεγαλωμένος φυσιολογικά σε επαρχιακή πόλη και όχι σε ghetto, με κανονικούς φίλους γεμάτους δημιουργικότητα και ανθρώπινα στοιχεία, και όχι… όπλα, μοντέλα και ντρόγκια, που ανακαλύπτει τη μουσική νωρίς και βλέπει στον εαυτό του αυτό που άλλοι δεν βλέπουν… ακόμα και σήμερα. Γιατί, μη σας γελά η εικόνα, από τον Bloody Hawk δε λείπει η έπαρση και ο εγωισμός, η αποφασιστικότητα και η ηγετική διάθεση που (κακά τα ψέματα) είναι απαραίτητα για να μεγαλουργήσεις στην αρένα της rap.

Με την εξαίρεση ενός προσωπικού δράματος, που μόνο οι πιστοί fans γνωρίζουν, όλα στην πορεία του έρχονται ομαλά. Και εδώ το ντοκιμαντέρ δεν κάνει καμία υπέρβαση, δεν προσπαθεί καν να ερμηνεύσει το πως ένας «civilian» (στη γλώσσα της entertainment business) πέρασε τα όρια και έγινε κανονικός διάσημος. Η εργατικότητα και η επιμονή, το ταλέντο και η πίστη, είναι στοιχεία που υπάρχουν σε αρκετά παιδιά που κάνουν rap τα τελευταία χρόνια και δεν έχουν περάσει (σ)την άλλη μεριά. Είναι στο χέρι του θεατή, του music fan, ν’ αναζητήσει την ερμηνεία σε αυτό το μοναδικό φαινόμενο.

Οπτικά, το «Εμείς» δεν είναι κάτι το εξαιρετικό. Αρκείται στην απολύτως ρεαλιστική καταγραφή των εικόνων, τόσο που η εξωπραγματική τεκμηρίωση των συναυλιών των τελευταίων ετών είναι πραγματικά απίστευτη (ως μια έκφραση βίας της πιτσιρικαρίας που εξωτερικεύεται και εκρήγνυται στην μετά COVID-19 περίοδο)! Αναπόφευκτα, βέβαια, θα γίνει και μια σύγκριση με τα άλλα δύο ντοκιμαντέρ που είδαμε πρόσφατα (και σημείωσαν εισπρακτική επιτυχία). Ο Beatz Pliz του «Arte Povera» είναι και εδώ παρών, σημαντικός παράγοντας στην άνοδο του Bloody Hawk. Το δικό του φιλμ, όμως, ήταν ένα πολύ καλά οργανωμένο σχέδιο, η πορεία προς την ολοκλήρωση ενός magnum opus που ήταν ξεκάθαρο ότι είχε οραματιστεί ο δημιουργός του. Το «Εμείς», από την άλλη, δεν έχει τα στοιχεία σαπουνόπερας που είχε το «No Cap», αφού ο πρωταγωνιστής εδώ δεν έχει απασχολήσει τα mainstream media παρά μόνο με την απρόσμενη (γι’ αυτούς) επιτυχία στις συναυλίες του.

Παρ’ όλ’ αυτά, υπάρχουν αρκετές αντιφάσεις που προβληματίζουν. Το «Εμείς» δεν αναδεικνύει το περιεχόμενο των τραγουδιών, παρά μόνο αποσπασματικά. Αν δεν είσαι fan, «τράβα άκου τα ένα-ένα» (είναι κι αυτό μια τακτική). Το αυτό κάθε αυτό το περιεχόμενο, παρά τον έντονο λυρισμό, δεν ακουμπά αισθητά τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα που θα περίμενε κάποιος από έναν καλλιτέχνη με το συγκεκριμένο background. Επίσης, ο Bloody Hawk είναι παντού με το crew του (όχι συγκρότημα), το οποίο προβάλλει, τιμά και αναδεικνύει, αλλά (όπως σχεδόν όλες οι hip-hop κλίκες) είναι «αρχηγού παρόντος πάσα αρχή παυσάτω» και, στην τελική, solo act. Επίσης, (σε πολλά σημεία) κυριαρχεί η υπερβολή μπας και αναδειχθεί μια εκκεντρική προσωπικότητα, κάτι που όμως δεν θεωρώ ότι πείθει. Tέλος (και εδώ υπάρχει μέγα θέμα), η DIY αισθητική και άποψη παραδίνεται ανεπαίσθητα στις πολυεθνικές, δισκογραφικές ή χορηγικές – ή ακόμα και στον «μεγάλο» διοργανωτή συναυλιών. Όχι πως προσωπικά με πειράζει, αλλά συντηρεί το αφήγημα της ασυνέπειας που προσάπτουν πολλοί στους rappers και στη μουσική αυτή σκηνή γενικά.

Ο Bloody Hawk είναι το ultimate underdog story της ελληνικής hip-hop σκηνής. Είναι στ’ αλήθεια ένας από «εμάς», με τα ανθρώπινα θετικά και αρνητικά του, που πέτυχε στη μουσική και που δεν το έκανε απλά για hobby. Είναι καλλιτέχνης που κυνηγάει τα όνειρά του, που δέχεται την εξέλιξη και που σίγουρα θα μας απασχολήσει στο μέλλον. Το «Εμείς» μπορεί να σου φανεί ως ο ορισμός της εσωστρέφειας, κάτι για το οποίο μόνο το rap κοινό θα ενδιαφερθεί, αλλά πλέον είναι ξεκάθαρο ότι δεν πρέπει να κάνεις αυτό το λάθος. Να πούμε κάτι έξω από τα δόντια: ένας rapper (είτε λέγεται Νίκος, είτε Φώτης, είτε Chris) έχει το θάρρος και τη διάθεση να καταγράψει αναλυτικά τη ζωή του και τη δημιουργία του, με όλες τις ενστάσεις που θα δημιουργήσει στους θεατές, μυημένους και μη, με όλες τις αντιφάσεις και προβληματισμούς που θα εγείρει. Αυτή τη διάθεση, στη χώρα μας, κανένας λαϊκός, σκυλάς, ή ελαφρολαϊκός δεν είχε – και δεν θα έχει. Γιατί η Τέχνη ή δεν υπάρχει ή έρχεται δεύτερη. Γιατί υπάρχουν σκελετοί στην ντουλάπα που δεν μπορεί να δείξει. Γιατί εκεί κοντά είναι ο πραγματικός υπόκοσμος. Και γιατί σίγουρα θα είναι εξαρτημένος οικονομικά, καλλιτεχνικά ή και αλλιώς από τρίτους. Κι αυτό πρέπει να είναι αποφασιστικός παράγοντας για το τι μουσική θα προτιμάμε να ακούνε τα παιδιά μας.