του Νίκου Παλάτου

Η βασική ιδέα που διέπει τα «Χαμένα Όνειρα» μοιάζει με κάτι που ξεσηκώθηκε από ανάγνωσμα τύπου ΒΙΠΕΡ Νόρα. Ο ταραγμένος όσο και παθιασμένος έρωτας μεταξύ της Τζένιφερ, μέλλουσας κληρονόμου της επιχειρηματικής αυτοκρατορίας του πατέρα της, και του Φερνάντο, ενός νεαρού και εξαιρετικά ταλαντούχου χορευτή μπαλέτου από την Πόλη του Μεξικού, του οποίου οι αμερικανικές φιλοδοξίες έχουν επανειλημμένα βρει τοίχο εξαιτίας των νόμων περί μετανάστευσης, κάπου εκεί παραπέμπει. Η εκτέλεση της ιδέας κάνει το φιλμ να διαφοροποιείται ελαφρώς από το κλίμα των αισθηματικών αναγνωσμάτων τσέπης, μιας και το στόρι παλεύει να σκιαγραφήσει μια σύγχρονης μορφής σύγκρουση τάξεων, φυλών και φιλοδοξιών. Η ιστορία που εμπνεύστηκε και έγραψε ο Μεξικανός auteur Μίτσελ Φράνκο ενδεχομένως να είχε δυνατότητες, όμως, χαντακώνεται από ένα σενάριο που όταν δεν βαλτώνει σ’ ένα μόνιμο μοτίβο αναμονής (πασχίζοντας να βρει εκείνο το κάτι που θ’ ανατρέψει τα γνωστά αρχικά δεδομένα), είτε γίνεται άτσαλα προκλητικό είτε καταλήγει να μοιάζει με παρωδία, καθώς το τελικό twist είναι όχι μόνο αδικαιολόγητο, αλλά έρχεται… από άλλο ανέκδοτο.

Έπειτα από μία σχεδόν βωβή εισαγωγική σεκάνς που θα ταίριαζε ακόμα και σε ταινία μυστηρίου, το στόρι βάζει τα πράγματα στη θέση τους, κάνοντας σαφές πως η πλούσια Τζένιφερ, έχοντας γνωρίσει μέσω του φιλανθρωπικού έργου του Ιδρύματός της τον Φερνάντο, έχει συνάψει μαζί του (κρυφή) ερωτική σχέση. Η σχέση τους κινείται στη σκιά της πανίσχυρης οικονομικά οικογένειας εκείνης, η οποία αν και ως φαμίλια διέπεται από φιλελεύθερες ιδέες (παρέχοντας στήριξη σε φτωχούς ανθρώπους κι αναλαμβάνοντας χορηγίες αφειδώς σε κάθε μορφής Τέχνη), απορρίπτει τον (κάθε) Φερνάντο ως παρείσακτο, μιας και ναι μεν οι μετανάστες χρήζουν βοηθείας, όμως, όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο πατέρας, «υπάρχουν και κάποια όρια»! Η ξαφνική άφιξη του Μεξικανού χορευτή στην πολυτελή οικία της ευεργέτιδάς του στο Σαν Φρανσίσκο, ανάβει εκ νέου τη σπίθα του μεταξύ τους πάθους, πυροδοτώντας στον μέγιστο βαθμό καταστάσεις αγάπης, ζήλιας και επιβολής.

Λειτουργώντας ενίοτε με τρόπο που φέρνει σε «Babygirl» (2024)… από την ανάποδη και (ενίοτε) ποντάροντας στις ερωτικές σκηνές της Τζέσικα Τσάστεϊν με τον (στ’ αλήθεια χορευτή) Ισαάκ Χερνάντεζ, τα «Χαμένα Όνειρα» δεν λειτουργούν παρά ως μια προφανής μεταφορά για την εκμετάλλευση του φτωχού Νότου από τον πλούσιο Βορρά (σε όλα τα επίπεδα, ακόμα και… στο κρεβάτι). Η πλούσια Τζένιφερ υποτιμά την αποφασιστικότητα του παράνομου (#diplhs) Φερνάντο, έχοντας ολοφάνερα στο πίσω μέρος του μυαλού της τη βεβαιότητα πως ένας «προστάτης» δικαιούται να ζητά (κάθε είδους) ανταλλάγματα από τον «προστατευόμενό» του. Διαθέτοντας ένα παράξενο μείγμα ανιδιοτέλειας και άκρατου εγωισμού, η λευκή σωτήρας εξ Αμερικής κάνει τα πάντα ώστε ο Μεξικανός εραστής να ικανοποιήσει το χορευτικό του ταλέντο, ικανοποιώντας πρωτίστως… και την ίδια. Σκέφτηκα πως αν η Σάντρα Μπούλοκ στο «The Blind Side» (2009) εκτός από φιλεύσπλαχνη ήταν και (θεο)γκόμενα, δεν αποκλείεται η ιστορία της να έπαιρνε έναν ανάλογο δρόμο. Σε κάθε περίπτωση, εν τούτοις, η περιπέτειά της μ’ έναν «απόκληρο» της κοινωνίας αποκλείεται να οδηγούνταν σ’ ένα τέτοιας αστειότητας φινάλε.

Η αρχική αμφισβήτηση της έννοιας της άδολης αγάπης παραχωρεί τη θέση σε μία εκτός τόπου και χρόνου τελική κλιμάκωση υπερβολής, που εκτός από αψυχολόγητη διακρίνεται και για την πλήρη αναληθοφάνειά της. Αν δούμε το έργο ως αλληγορία για τις (σύγχρονες και όχι μόνο) σχέσεις Αμερικής – Μεξικού, η κατραπακιά που τρώει η πατρίδα του Φράνκο είναι ολοκληρωτική, υπογραμμίζοντας πως δεν υπάρχει καμία ελπίδα για τους φτωχούς μετανάστες. Κατά μία έννοια, η οπτική του πλησιάζει εκείνη της δικιάς του «Νέας Τάξης» (2020). Η διαφορά εδώ είναι πως οι πλούσιοι πηδάνε τους φτωχούς όχι μόνο μεταφορικά… αλλά και κυριολεκτικά!