του Ηλία Φραγκούλη

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, οι Ζενέ & Καρό συστήνουν στον πλανήτη σινεμά έναν ολόδικό τους κόσμο έμπνευσης, φαντασίας και φιλμικού στυλ με το «Delicatessen», μία αποθεωτικά μακάβρια ιστορία έρωτος και… ανθρωποφαγίας (με πολλές και διαφορετικές έννοιες!) που τολμώ να πω πως παραμένει θρασύτατα αγέραστη και εξωφρενικά αστεία.

Ουσιαστικά, ενώ εδώ υπάρχει μία βασική ιστορία που και στέκει και εξελίσσεται αφηγηματικά, το έργο μοιάζει με ένα είδος collage που αποτελείται από αμέτρητες σκηνές ανθολογίας, οι οποίες ανταγωνίζονται η μία την άλλη με στόχο το πιο ακραίο χιούμορ και στιλιζάρισμα. Αν και μελλοντολογικό στις προθέσεις αναφοράς του, το φιλμ υιοθετεί σε όλα του vintage χαρακτηριστικά (από το σκηνογραφικό μέρος έως και τις παιχνιδιάρικες, original συνθέσεις του Κάρλος Ντ’Αλέσιο), για να ταυτιστεί με την Ευρώπη στα χρόνια της ναζιστικής κατοχής (με τους αντιστασιακούς να μετατρέπονται σε… επαναστάτες vegetarians των υπονόμων!), βουτηγμένο μέσα στις «αρρωστημένες» αποχρώσεις ώχρας του dp Ντάριους Κόντζι. Το πράσινο και το κόκκινο δίνουν ζωή και προτείνουν την πιθανότητα φυγής, κυρίως μέσω της ρομαντικής υποπλοκής του τσιρκολάνου – φρέσκου ενοίκου και της κόρης του χασάπη.

Οι Ζενέ & Καρό συνθέτουν σεκάνς όπου η εικόνα, ο ήχος και το μοντάζ συνυπάρχουν σε πλήρη αρμονία για να απογειώσουν τις ευρηματικές τους ιδέες, καταλήγοντας να δημιουργήσουν κάτι εντελώς πρωτότυπο (πρωτίστως σε αισθητική γλώσσα) στα χρονικά του ευρωπαϊκού (και όχι μόνο) σινεμά, το οποίο μονάχα με εκείνο του Τέρι Γκίλιαμ μπορούσε να «συγκριθεί» (όπως επέμεινε ο Τύπος της εποχής). Προσωπικά, οι απόπειρες αυτοκτονίας της κυρίας Ορόρ Ιντερλιγκατόρ ήταν ο κύριος λόγος που με οδηγούσε ξανά και ξανά στις αίθουσες, ώστε να γελάσω με την ψυχή μου στα χρόνια της πρώτης διανομής του «Delicatessen» στην Ελλάδα. Με πίκρανε ο χωρισμός του διδύμου μετά την άδικα σφαγιασμένη από την κριτική «Πόλη των Χαμένων Παιδιών» (1995), όμως, η καριέρα του Ζενέ δεν εξαϋλώθηκε κατόπιν, απολαμβάνοντας την παντοτινή φήμη της τεράστιας επιτυχίας της «Αμελί» (2001).

Το «Delicatessen» είναι μια ταινία που τα λόγια δύσκολα μπορούν να περιγράψουν, οπότε ένα κείμενο προσέγγισής του, ακόμη και τόσες δεκαετίες αργότερα, μπορεί να φαντάζει… αμήχανο! Δίχως να κρύβεται ο ενθουσιασμός γι’ αυτό, όμως.