FreeCinema

Follow us

Η ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΣΥΖΥΓΟΣ (1964)

(CHARULATA)

  • ΕΙΔΟΣ: Ρομαντικό Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Σατιατζίτ Ρέι
  • ΚΑΣΤ: Μαντάμπι Μουκέρτζι, Σαϊλέν Μουκέρτζι, Σουμίτρα Τσατέρτζι
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 117'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: FILMTRADE

Καλκούτα, 1879: νεαρός μπουρζουάς εκδότης, απορροφημένος από την αγγλόφωνη εφημερίδα του, σπιτώνει πρώτα κουνιάδο και τη λαϊκιά γυναίκα του (ανώφελα), και μετά άρτι απόφοιτο φιλολογίας κι επίδοξο ποιητή ξάδελφο, ως παρέα για την τάλε κουάλε ενδιαφερόντων άτεκνη γυναίκα του. Ό,τι σε επίπεδο συναισθημάτων και δημιουργίας αυτό ξυπνήσει, μία (συν άλλη μία, αποσοβείσα) προδοσία θα ακολουθήσει. Αλλαγμένο, το δεσμό του το ανδρόγυνο πώς θα κρατήσει;

Καμβάς (κι εν κρυπτώ θέμα) οι αντιφάσεις της Αναγέννησης της Βεγγάζης, του μεταρρυθμιστικού πνευματικού ρεύματος με αιτήματα από την αναβάθμιση του ασθενούς φύλου ως την κατάργηση των καστών στη βικτωριανή Ινδία. Νήματα προς πλέξη οι ιδέες (η δημοσιογραφική ακεραιότητα και ανεξαρτησία στην υπηρεσία των οξύμωρα βρετανοτραφέντων δυνάμεων παλιγγενεσίας, η κουλτούρα ως ευγενής έκφραση και ως οίστρος της καρδιάς, το ευνοημένο αλλά σφαλερό ανδρικό πάνω χέρι και η γυναικεία «φωνή» προς χειραφέτηση, το πάνω – κάτω του κοσμικού ρυθμού της ζωής) κι οι λέξεις ενός αναγεννησιακού (λογοτέχνη, φιλοσόφου, συνθέτη, παιδαγωγού, you name it) θρύλου, του εθνικού Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ. Τέλος, το βελονάκι στα πιο επιδέξια από ποτέ δάχτυλα του, τότε αναγεννημένου από την – ποτέ παραδεδεγμένη, καθότι παράνομη – σχέση του με την πρωταγωνίστριά του, επίσης εθνικού κινηματογραφιστή, που η Δύση βάφτισε τον πλέον «ουμανιστή της οθόνης».

Μισόν αιώνα αργότερα, «αναγέννηση» είναι ξανά ο όρος – κλειδί. Καθώς κατεβαίνει απαστράπτουσα απ’ το ράφι, ψηφιακά ξεσκονισμένη (θα συνηθίσετε γρήγορα και τον μονοφωνικό ήχο) η ανάγνωση του Σατιατζίτ Ρέι στην – αυτοβιογραφικών ερωτιάρικων απαρχών – νουβέλα «Σπασμένη Φωλιά» του νομπελίστα Βραχμάνου, έστω κατώτερη ως, μέσω ανεκπλήρωτου οιονεί ειδυλλίου, cherchez la femme αφύπνισης, calling center γαμομπελάδων σιτάρ, συντονισμένο σε μια εποχή / τάξη / χώρα αφανώς εν βρασμώ. Αν ο τσεβρές δεν είναι όλες οι ρουπίες, συμβαίνει επειδή κατ’ αρχήν τα σούξου μούξου στα habitat Τύπου περί «κάλυψης» της φιλελευθεροποίησης της αγγλικής αποικιοκρατίας τα ψιλοπαίρνει ο Γάγγης (εκτός αν τη βρίσκεις διαβάζοντας Ντισραέλι). Η τροπή, εξάλλου, του φιδίσια καταχρηστικού αδελφού έρχεται και φεύγει αδικαιολόγητα συγχωρητέα για μουσώνας ίντριγκας (και, λειτουργεί σαν κάποιου είδους τιμωρία τού αμελούς συζύγου και αφελούς ιδεαλιστή της Τέταρτης Εξουσίας ή ένα δάγκωμα «του χεριού που με ταΐζει», αυτό που δεν πρέπει να διαπράξει και ο φιλοξενούμενος – αντικείμενο του, σε σημείο αήθειας, ενδιαφέροντος της «έγκλειστης» οικοδέσποινας;).

Πιάσε – πέτα και τη στιγμή ξεμπροστιάσματος μαραζιού, εκεί που βαραίνει περισσότερο απ’ οπουδήποτε αλλού το τουρμπάνι των κοντινών πλάνων αντίδρασης στα οποία υπερπαίζει, συγγνωστά βέκια, με μίνι μορφασμούς, σαν Αλίντα Βάλι στο πιο μελαχρινό και παχουλό, η Μαντάμπι Μουκέρτζι – επειδή δεν έχει ξεφτίσει η φτιαξιά αυτού του ρουμπαγιάτ, και το εργόχειρο της αφήγησης δωματίων (με οπερατέρ τον auteur) κεντάει σεκάνς – ιερές αγελάδες. Ένα προφητικό «όποιος κερδίζει στα χαρτιά, χάνει στην αγάπη» παιχνίδι τράπουλας. Στην άκρη του κάδρου το καναρινάκι στο κλουβάκι όταν ξεσπάει σε κλάμα στο στήθος λεγάμενου το γυναικάκι. Την αστραπιαία ονειροφαντασία (μια γριά, ένα αδράχτι, luna park, πυροτεχνήματα, γιορτάρηδες), απ’ τις πιο αγαπημένες ever 35mm σκηνές του γράφοντα. Τα υποκειμενικά στο «μπανιστήρι» προς το δρόμο και τον κύρη της με τα κυάλια της όπερας τής, φυλακισμένης του decorum, εύπορης νοικοκυράς. Το μεταρενουαρικό (ξαναδές το μεσαίου μήκους «Εκδρομή στην Εξοχή») κούνια μπέλα στον κήπο, ταλάντευση της ελευθερίας και της επιθυμίας της, το μουσικό θέμα του οποίου (φυσικά του ίδιου τού – και scorer – Ρέι) θυμήθηκε ο Γουές Άντερσον στο «Ταξίδι στο Darjeeling» του.

Αφού ακόμα και οπτικά (τα πλάνα καλλιγραφίας, λατρεμένου πάρεργου τού filmer) πανηγυρίσει τη σοφία («Μόνο το ανθρώπινο μυαλό έχει πορεία προς το χθες. Η υπόλοιπη πλάση δεν κοιτάει ποτέ πίσω.») και το μέλος («Me-di-te-rra-nean. Ηχεί σαν τις χορδές του ταμπουρά!») της τέχνης του λόγου (και της τέχνης του λόγου τού «πατέρα» Ταγκόρ, βέβαια) ως ραντεβού και υψηλόφρονο kismet του bohème μουσαφίρη Αμόλ και της αναστατωμένης Τσάρου, αφού εστιάσει στην κόκκινη βούλα στο δόξα πατρί (ο «σταυρός» της παντρεμένης) πάνω απ’ τα ανήσυχα μάτια εκείνης κι αφού αμφισβητήσει ως παραδοσιακές προδιαγραφές τού Bengali μεγαλοαστού τις σπουδές στην Αλβιώνα και το συνοικέσιο εκείνου, ο Ρέι θα τους ενώσει εκδιδόμενους (κυριολεκτούμε – περίμενε μάταια το spoiler, πρόστυχε). Για πόσο; Τόσο όσο. Προτού, νεωτερικά για το ασιατικό πανί και ρίχνοντάς σου τον ταμπλά (χωρίς να παίζει η τάμπλα), μια τριπλέτα στοπ καρέ εμπνευσμένη από «Τα 400 Χτυπήματα» του Τριφό αφήσει μια χειρονομία μεταξύ δύο συντρόφων ζωής μετέωρη, στην πλέον όντως «Σπασμένη Φωλιά» τους. Γιατί «Truth Survives», κατά πώς έγραφε και το motto της φυλλάδας του προοδευτικού καλούλη Μπουπάτι, που έβαλε την πολιτική επάνω απ’ το έτερόν του ήμισυ. Λούσου τα τώρα…

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Γιόγκι, του arthouse ή απλώς ακούς «Bollywood» και πετάς το σαρίκι σου (σε σένα εξαιρετικά αφιερωμένο το άσμα «Ami Chini-Go-Chini»); Εδώ είστε όλοι. Θες τριγωνικού Λαβ Σόρρυ μπούστο υμεναίου στο πιο exotica και retro; Θα υποστείς και κάτι άσχετα – και, ίσως, κάτι από nirvāṇa ανίας. Κυνηγάς τις digi επανεκδόσεις; Θα χαρείς την υπέροχα αποκαθαρμένη, ζωηρή ασπρόμαυρη εικόνα (μ’ εξαίρεση 2 λεπτά ελαφρά σπασμωδικής κίνησης – οφείλονταν σε αστοχία του συστήματος του κινηματογράφου όπου φιλοξενήθηκε η δημοσιογραφική προβολή ή σε προβληματικό DCP; Ελπίζουμε όχι το δεύτερο). Δεν μπορείς Α/Μ, γκάου γλώσσες κτλ.; Πήδηξες την κριτική, έτσι;


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.