του Νίκου Παλάτου

Μετά από έντεκα χρόνια και πέντε ταινίες, έφτασε η ώρα για αλλαγή φρουράς στους «Transformers». Ο ταυτισμένος με το franchise (ως σκηνοθέτης και παραγωγός του) Μάικλ Μπέι κρατά μόνο τον δεύτερο ρόλο πλέον, εκχωρώντας τα σκηνοθετικά κλειδιά στον ερχόμενο με φόρα από το εξαιρετικό animation ντεμπούτο του «Ο Κούμπο και οι Δύο Χορδές» (2016) Τράβις Νάιτ. Εκείνος απομακρύνεται αισθητά από τη φασαριόζικη λογική των τεσσάρων sequel της αιώνιας μάχης Autobots και Decepticons, όχι όμως και τόσο από την πρώτη τους παρουσία στον γήινο κόσμο, πίσω στο 2007. Η διαφορά εδώ είναι πως ο Νάιτ βουτάει το στόρι στη νοσταλγία των παιδικών του χρόνων, της δεκαετίας του ’80, δημιουργώντας εύλογους και άμεσους παραλληλισμούς με τον «E.T.» (1982) του Στίβεν Σπiλμπεργκ, με τον τελευταίο να συνεχίζει να διατηρεί τη θέση τού executive producer. Φιλότιμες οι προσπάθειες για να παρουσιάσει κάτι που θα πλησιάσει τον μύθο της πιο κλασικής ταινίας τού τύπου «άνθρωπος πιάνει φιλία με κάτι αλλούτερο», το αυτό όμως επεδίωκε και το συμπαθές, της ίδιας περιόδου φιλμ τού Τζον Μπάνταμ «Και τα Ρομπότ Τρελάθηκαν» (1986). Υπό αυτή την προοπτική, το «Bumblebee» δεν αστοχεί εντελώς, όμως βρίσκεται πιο κοντά στα πολύ πιο χαμηλά standards του δεύτερου παρά στα δυσθεώρητα ύψη του πρώτου.

Τοποθετημένη χρονικά το 1987 και λειτουργώντας σαν spin-off, prequel και reboot μαζί (!), η ταινία ξεκινά το ταξίδι της από τον πλανήτη Cybertron, όπου ο Optimus Prime εν μέσω εμφυλίου ρομποτοπολέμου διατάσσει τον πιστό στρατιώτη B-127 να βρει καταφύγιο στη Γη, συμβουλεύοντάς τον παράλληλα να κρυφτεί καλά αναμένοντας περαιτέρω εντολές. Εκείνος θα ακολουθήσει τις σχετικές διαταγές και έχοντας μεταμορφωθεί σε Σκαραβαίο, ανακαλύπτεται κάποια χρόνια μετά από την όχι και πιο δημοφιλή σε παρέες Τσάρλι, η οποία επιθυμεί διακαώς το δικό της αμάξι. Βλέπει το κίτρινο παλιακό αυτοκίνητο σαν δώρο εξ ουρανού, μιας και η εύρεσή του συμπίπτει με τα γενέθλιά της, και καθώς πιάνουν τα χέρια της, το παίρνει στο garage του μακαρίτη μπαμπά (τον θάνατο του οποίου δεν μπορεί να ξεπεράσει), αρχίζει τα μαστορέματα μεμιάς, συνειδητοποιεί γρήγορα πως το αντικείμενο του πόθου της δεν είναι ένα απλό αμάξι, το βαφτίζει Βumblebee (επειδή είναι γλυκούλικο…) και σταδιακά πιάνει μια παράξενη φιλία μαζί του. Τα κακά Decepticons, όμως, τα οποία βρίσκονται πάντα σε εγρήγορση, υποκλέπτουν τα σήματα που στέλνει ο B-127, καταφθάνουν στη Γη για να τον εξολοθρεύσουν και να τελειώνουν μια και καλή με τα Autobots, ξεγελούν για τον σκοπό αυτό τον αμερικανικό στρατό (τον οποίο καταφέρνουν να πάρουν με το μέρος τους χρησιμοποιώντας σατανικό τέχνασμα), μα η Τσάρλι θα στέκει πάντα σαν φύλακας άγγελος του νέου (και μοναδικού ίσως) φίλου της.

Εάν όλα αυτά κάτι σας θυμίζουν, δεν κάνετε και πολύ μεγάλο λάθος. Είναι σε γενικές γραμμές το πρώτο «Transformers» (2007), με μια βασική διαφορά: ο εκκωφαντικός θόρυβος και οι ατελείωτες μάχες που κατέστρεφαν το σύμπαν, τόσο σε εκείνο το original όσο και στα υπόλοιπα τέσσερα που γύρισε ο Μάικλ Μπέι, έχουν περιοριστεί αισθητά από τον Τράβις Νάιτ, σε μια προσπάθεια που επιχειρείται ώστε το όλο θέμα να αντιμετωπιστεί σαν μια διαφορετικού τύπου ιστορία ενηλικίωσης. Η Τσάρλι δεν φαίνεται να τα πηγαίνει καλά ούτε με τη μητέρα της ούτε με τον πατριό της, έτσι οι βόλτες της με τον Βumblebee τη βοηθούν να κερδίσει αυτοπεποίθηση και να έρθει σιγά-σιγά κοντά σε αγόρι το οποίο επίσης «πάσχει» από έλλειψη δημοφιλίας. Η εμπλοκή τού στρατού στην υπόθεση περνά σε δεύτερη μοίρα στο φιλμ, το στοιχείο του χιούμορ διατηρείται σε minimum (και όχι τόσο πετυχημένο) επίπεδο, με κάποιες ψυχροπολεμικές αναφορές σχετικά με τα robots και τη… Μόσχα να γίνονται για… να υπάρχουν, αφού το κλίμα είναι αρκούντως οικογενειακό. Η δε πορεία της «σχέσης» Τσάρλι και Bumblebee βαδίζει με ασφάλεια πάνω στα χνάρια του εξαιρετικού κινούμενου σχεδίου «The Iron Giant» (1999), υπολειπόμενη όμως σημαντικά της αθώας και παραμυθένιας μαγείας που έκρυβε εκείνο.

Στην προσπάθειά του να παρουσιάσει κάτι που θα βρίσκεται όσο πιο κοντά γίνεται στη χρυσή εποχή του Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο Νάιτ τοποθετεί αφενός την ιστορία του στη δεκαετία του ‘80, αφετέρου χρησιμοποιεί την pop κουλτούρα της περιόδου εκείνης ως αναπόσπαστο κομμάτι της αφήγησης. Συμβαίνει έτσι το επαναλαμβανόμενο παράδοξο (αν τοποθετήσουμε κάτω από την ίδια ομπρέλα και τον «Aquaman» που βγήκε μόλις μια εβδομάδα πριν), ένα φιλμ το οποίο απευθύνεται κατά βασικό λόγο στο εφηβικό κοινό τού σήμερα, να έχει πλείστες αναφορές σε τραγούδια, συγκροτήματα, ταινίες και τηλεοπτικά προγράμματα που μόνο οι άνω των σαράντα ετών θα εκτιμήσουν! Από τους Smiths (αν νομίζατε πως το «(500) Μέρες με τη Σάμερ» λειτουργούσε ως υπέρτατος φόρος τιμής για το group, δείτε τούτο και δεν θα πιστεύετε πως ένα τραγούδι σαν το «Girlfriend in a Coma» μπορεί να παίζει ρόλο σε πλοκή τέτοιου ύφους) και τα πάμπολλα ‘80s hits, μέχρι τις δεκάδες μουσικές αφίσες του δωματίου και τα μπλουζάκια της Τσάρλι, το τηλεοπτικό «Alf» και το πανταχού παρόν «The Breakfast Club» (το οποίο αντικαθιστά κατά κάποιον τρόπο τον ρόλο που έπαιζε το «Πυρετός το Σαββατόβραδο» στο «Και τα Ρομπότ Τρελάθηκαν»), o Νάιτ βρίσκεται σε ένα roller coaster στους δρόμους της νοσταλγίας, που πλέον τείνει να γίνει (εάν δεν έχει γίνει ήδη, δηλαδή) μανιέρα για τη σύγχρονη κινηματογραφική παραγωγή.

Το ίδιο περίπου πράγμα που έκαναν από μουσικής άποψης «Οι Φύλακες του Γαλαξία», δηλαδή, συμβαίνει κι εδώ, με την εμφάνιση Walkman και μεγάλης συλλογής από… κασέτες, αλλά και την κλασική πια ένθεση σκηνής όπου ένας δίσκος βινυλίου μπαίνει στο πικάπ και ξεκινά να παίζει. (Μας αρέσουν τα βινύλια, όμως φτάνει πια με αυτή την επανάληψη.) Από μια άλλη σκοπιά, μπορεί όλα αυτά να είναι δείγμα «ωριμότητας» για το franchise, εγώ όμως προτιμώ την ένοχη απόλαυση απαγγελίας haiku από Autobot, όπως συνέβαινε στο «Transformers 4: Εποχή Αφανισμού» (2014), σε συνδυασμό με την εντελώς larger than life μπλοκμπαστερική προσέγγιση του Μπέι. Αν θέλω ωριμότητα, νοσταλγία και… Σπίλμπεργκ, υπάρχει το έξοχο και ελαφρώς αδικημένο «Super 8» (2011). Το παλεύει ο «Bumblebee» σε αυτόν τον τομέα της επιστροφής στα παλιά, ωραία χρόνια, όμως τόσο ουσιαστικός δεν γίνεται.