της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Ο Τζέσι και η Σελίν είναι συνομήλικοί μου, γενιά μου, το εδώ και το τώρα μου. Οι ανησυχίες, οι προβληματισμοί, οι ελπίδες, οι ιδέες, τα ερωτηματικά, τα θέλω, τα γιατί τους, είναι λίγο πολύ και δικά μου – γεννημένα και αναθρεμμένα στην ίδια εποχή, από την ίδια (δυτική) κουλτούρα. Ο Τζέσι και η Σελίν είναι δικοί μου άνθρωποι. Ή δύο άλλες, πιθανές εκδοχές του εαυτού μου. Είναι η ζωή μου όλη σε τρεις ταινίες… Οι τυχαίες συναντήσεις. Οι φευγάτοι, ανομολόγητοι ή ανεκπλήρωτοι έρωτες. Οι ριψοκίνδυνες, γενναίες αποφάσεις ή οι μετανιωμένοι δισταγμοί. Τα πληγωμένα από την πραγματικότητα ιδανικά. Οι στιγμές ευτυχίας που περνούν και χάνονται. Τα λάθη, τα πάθη, τα δάκρυα και τα τρανταχτά γέλια. Τα παιδιά που δεν έκανα και οι δουλειές που έχασα, που κράτησα, και εκείνες που ονειρεύτηκα, αλλά δεν τόλμησα να κάνω. Η μοναξιά, αλλά και οι επίμονοι φίλοι. Οι νευρώσεις, οι φοβίες, τα καλά και κακά πείσματα, οι ιδιαίτερες ικανότητες και τα όποια χαρίσματα. Το σεξ στο σώμα ή στο μυαλό. Οι αγκαλιές και τα φιλιά. Ο ρομαντισμός της πίστης στην άσκηση αλλαγής του εαυτού και του κόσμου μου. Και η αγάπη. Που πήρα ή δεν πήρα, με λύτρωσε ή με πρόδωσε. Γιατί, τελικά, «όλα όσα κάνουμε σε αυτή τη ζωή δεν είναι ένας τρόπος να αγαπηθούμε περισσότερο;».

Ο Τζέσι και η Σελίν, στο Παρίσι, «Πριν το Ηλιοβασίλεμα», ήταν εκεί, στα 30 μου, στα καλύτερά μου χρόνια, με βρήκαν φορτωμένη πολλές εμπειρίες πια, γεμάτη ελπίδες και όνειρα όμως ακόμα. Ο Τζέσι και Σελίν, στη Μεσσηνία, «Πριν τα Μεσάνυχτα» είναι και τώρα εδώ, στα 40 μου, που είμαι λίγο πιο απογοητευμένη και θυμωμένη, λιγότερο ρομαντική, αλλά και πολύ πιο ικανοποιημένη, ολοκληρωμένη, συνειδητοποιημένη και δυνατή, για να αγωνιστώ για ό,τι θέλω και πραγματικά αξίζει. Εγώ, όμως, δεν ήμουν εκεί, στα 20 μου, στη Βιέννη, «Πριν το Ξημέρωμα». Την εκεί πρώτη συνάντηση του Τζέσι με τη Σελίν, τη βίωσα 9 χρόνια μετά, λίγο προτού δω τον εαυτό μου στον καθρέφτη του «Πριν το Ηλιοβασίλεμα», και ξανά τώρα, λίγα 24ωρα μετά την εμπειρία αυτογνωσίας του «Πριν τα Μεσάνυχτα», για να γράψω αυτό το κείμενο. Που ξέρω, είναι πολύ προσωπικό, σαν το ημερολόγιο, που κουβαλάω στο μυαλό μου πάντα, αλλά ποτέ δεν πέρασα στο χαρτί. Συγγνώμη, δεν ξέρω πώς αλλιώς να το γράψω…

Ο Τζέσι και η Σελίν, ωστόσο, στα νιάτα τους, στην αρχή της κοινής τους πορείας, ήταν και πάλι συνομήλικοί μου, γενιά μου, το εκεί και το τότε μου. Τότε που οι συζητήσεις ήταν ενθουσιώδεις διάλογοι, οι διαφωνίες ήταν γόνιμες και οι οδυνηροί καυγάδες ούτε καν στιγμιαίοι. Τότε που ο χρόνος δεν πίεζε και η καθωσπρέπει κοινωνία δεν απαιτούσε. Τότε που όλα ήταν πιθανά και η αγάπη ανίκητη. Τότε που ήμασταν ακόμα ιδεαλιστές, φιλόσοφοι και ποιητές. Μπορεί να συνάντησα τον Τζέσι και τη Σελίν με καθυστέρηση, αλλά ήταν σα να μην πέρασε μια μέρα. Αγέραστοι, σε μια αγέραστη ταινία, με έφεραν αντιμέτωπη με τη μνήμη – αναπόσπαστο κομμάτι του χαρακτήρα και του είναι μου. Για να μου θυμίσουν όλα όσα με κάνουν άνθρωπο. Την κοινή αφετηρία. Τις διαφορές (άντρας – γυναίκα, πλούτος – φτώχεια, Αμερικάνος – Γαλλίδα…) που γίνονται σκόνη στον άνεμο άμα σταθούμε ατρόμητοι στις – αφανείς, αλλά ουσιαστικές – ομοιότητες. Πως μερικές φορές σημασία δεν έχει ούτε ο προορισμός, ούτε το ταξίδι, αλλά το πλάσμα δίπλα σου, ο συνοδοιπόρος σου. Πως έρωτας μπορεί να σημαίνει και «ερωτώ» πολλά, διάφορα και ενδιαφέροντα, γιατί με νοιάζει να μάθω ποιος ή ποια είσαι. Και πως όχι συχνά, αλλά λίγες πολύτιμες φορές, η ζωή γίνεται σινεμά και το σινεμά ζωή.

Δεν ξέρω αν είσαι ακόμα εδώ, αν συνεχίζεις να διαβάζεις. Δεν ξέρω αν συμφωνείς ή διαφωνείς, αν με καταλαβαίνεις ή αδιαφορείς. Θέλω να πιστέψω πως ναι. Γιατί, όπως λέει η Σελίν, «πιστεύω πως αν υπάρχει κάποιου είδους Θεός, δε βρίσκεται μέσα σε κάποιον από εμάς, δε βρίσκεται μέσα σε σένα ή σε μένα, αλλά σε αυτό τον μικρό χώρο ανάμεσα μας. Αν υπάρχει κάποιου είδους μαγεία σε αυτόν τον κόσμο πρέπει να βρίσκεται στην προσπάθεια να καταλάβεις κάποιον, να μοιραστείς κάτι. Ξέρω, είναι σχεδόν αδύνατο να τα καταφέρεις, αλλά ποιος νοιάζεται αλήθεια; Η απάντηση πρέπει να βρίσκεται στην προσπάθεια». Ναι, η προσπάθεια αρκεί.