του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Δεν είναι το πιο πρωτότυπο θέμα για το ιταλικό σινεμά η Μαφία και οι συνέπειες κάθε είδους που έχουν οι δραστηριότητές της στις ζωές όσων εμπλέκονται σε αυτήν. Αυτό που διαφέρει κάθε φορά είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζεται το θέμα. Στο φιλμ του Φραντσέσκο Μούντσι, ο τόνος, ο ρυθμός και η ατμόσφαιρα απομακρύνονται από τη συνηθισμένη μαφιόζικη δράση ή το είδος του crime θρίλερ. Οι «Σκοτεινές Ψυχές» είναι ένα καθαρόαιμο δράμα που καταλήγει σε τραγωδία, έστω κι αν δεν είναι πάντα εύκολο για τον θεατή να συμπάσχει με τους ήρωες της ταινίας.

Οι βασικοί χαρακτήρες είναι οι τρεις γιοι μιας ορεινής οικογένειας της Καλαβρίας. Ο Λουτσιάνο, ο μεγαλύτερος αδελφός, είναι εκείνος που έχει κρατήσει τις αποστάσεις του από τις «δουλειές» των αδελφών του και ασχολείται κυρίως με τη γεωργία. Ο Ρόκο είναι ο πιο εκλεπτυσμένος. Είναι παντρεμένος με μια γυναίκα που δεν θέλει να ξέρει και πολλές λεπτομέρειες, αλλά απολαμβάνει την πολυτελή ζωή και ασχολείται κυρίως με το «επιχειρηματικό» μέρος. Ο Λουίτζι, ο τρίτος αδελφός, βρίσκεται κάπου ανάμεσα. Ζει στην πόλη, αλλά δεν έχει κόψει τους δεσμούς με το χωριό και, αν και σχετικά λουστραρισμένος, είναι εκείνος που αναλαμβάνει τις βρωμοδουλειές.

Αφορμή για την κρίση θα δώσει η οργισμένη αντίδραση του Λέο, του έφηβου γιου του Λουτσιάνο, ο οποίος θα πυροβολήσει την πρόσοψη ενός μαγαζιού στο χωριό μετά από μια παρεξήγηση. Θα τα μαζέψει άρον-άρον και θα πάει να μείνει στον θείο του στο Μιλάνο, όπου θα δηλώσει και την πρόθεσή του να ασχοληθεί με τις «επιχειρήσεις» της οικογένειας, δηλαδή… διακίνηση ναρκωτικών κλπ. Από την άλλη πλευρά, στο χωριό υπάρχει η αντίπαλη οικογένεια, που στο παρελθόν υπήρξε υπεύθυνη για τον θάνατο του πατέρα των αδελφών. Η βεντέτα παραμένει και ο Λέο έχει ανοίξει τον δρόμο για το επόμενο κεφάλαιο που θα έχει πολύ βαριές συνέπειες.

Ο Μούντσι αναπτύσσει με αργό ρυθμό και με σκούρα φωτογραφία την πορεία προς την αναπόφευκτη τραγωδία που θα ακολουθήσει, γυρίζοντας σκηνές οι οποίες δεν προχωρούν απαραίτητα τη δράση αλλά αφήνουν περιθώριο στους χαρακτήρες να εξελιχθούν. Η ιστορία δεν είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί στο σινεμά. Κάθε άλλο. Ωστόσο, όλοι οι ρόλοι είναι καλοπαιγμένοι και η ατμόσφαιρα είναι απόλυτα ρεαλιστική, σε αυτό το ασταμάτητο δραματικό παιχνίδι μεταξύ υπεράσπισης της τιμής, παράδοσης και βίας.