του Ηλία Φραγκούλη

Η Ιζαμπέλ εγκαταλείπει το μοναστήρι και τα πάτρια γαλλικά εδάφη για να φτάσει στη Νέα Υόρκη με μια αδιευκρίνιστη αποστολή από την Παρθένο Μαρία! Αν και παρθένα, πιστεύει πως είναι νυμφομανής και προσπαθεί να βγάλει τα προς το ζην γράφοντας πορνογραφικές ιστορίες. Ο Τόμας είναι ένας ευγενικός και ευαίσθητος νέος που πάσχει από αμνησία και δε θυμάται το… εγκληματικό του παρελθόν! Οι δυο τους συναντιούνται, ερωτεύονται και αναζητούν την ταυτότητα του Τόμας. Σύνδεσμος με το παρελθόν του θα είναι η Σοφία, μια αθώα και αφελής πορνοστάρ που θέλει ν’ αλλάξει ζωή. Γι’ αυτό το λόγο έχει ήδη εκπαραθυρώσει το σύζυγό της, ο οποίος την ώθησε στην αμαρτία, αλλά η μοιραία πτώση δεν του στοίχισε τη ζωή. Απλά, είχε σαν αποτέλεσμα το να χάσει τη μνήμη του… ο Τόμας! Όταν η Ιζαμπέλ δει μια πορνοταινία με πρωταγωνίστρια τη Σοφία, συνειδητοποιεί ότι η σωτηρία της είναι η δική της αποστολή! Την πορεία προς το λυτρωτικό φινάλε ανατρέπουν δύο αιμοδιψείς επαγγελματίες δολοφόνοι, οι οποίοι αναζητούν απεγνωσμένα τον Τόμας για να τον σκοτώσουν.

Το «Amateur» είναι η τέταρτη και πιο φιλόδοξη ταινία μεγάλου μήκους του Χαλ Χάρτλεϊ. Ο γνήσιος κυνισμός των προηγούμενων ταινιών του δίνει εδώ τη θέση του σε ένα «σουρεαλιστικό» πείραμα ευρωπαϊκών προδιαγραφών και το αποτέλεσμα είναι μία ανισόρροπη τραγικωμωδία. Ο ορισμός του ερασιτέχνη αφορά όλους τους ήρωες του φιλμ. Κανείς δεν τα πάει καλά μ’ αυτό που δηλώνει ότι είναι. Ο Τόμας είναι ένας επικίνδυνος εγκληματίας, ο οποίος μετατρέπεται με την αμνησία σ’ ένα ευαίσθητο μεγάλο παιδί. Η Ιζαμπέλ είναι μια ντροπαλή καλόγρια, που απελευθερώνει από μέσα της το παθιασμένο ταμπεραμέντο μιας νυμφομανούς. Η Σοφία, μετά την εξαναγκαστική εμπειρία της στην πορνογραφία και τα ναρκωτικά, βρίσκει αφελώς το δρόμο της επιστροφής προς τον κόσμο της παιδικής αθωότητας, στον οποίο ανήκει συναισθηματικά.

Μπουσουλώντας σαν ερασιτέχνες θνητοί, οι τρεις τους επιχειρούν να ξαναγεννηθούν σ’ ένα νέο κόσμο και σκοντάφτουν στη λύτρωση. Είναι όλοι ικανοί να περάσουν από αυτό το στάδιο; Φτάνει η εγωιστική πρόθεση ενός και μόνο ανθρώπου για να εξαγνιστεί από τις αμαρτίες του, που έχουν παρασύρει και όσους βρίσκονταν γύρω του; Και ποιος είναι αυτός που μπορεί να κρίνει το σωστό ή το άδικο και να απονέμει τη δικαιοσύνη; O Χάρτλεϊ προσπαθεί να απαντήσει σ’ αυτά τα ερωτήματα μέχρι το φινάλε της ταινίας. Σαν κριτής του κόσμου, μαρτυρά τις ανασφάλειες και τις αβεβαιότητές του και κλείνει την αυλαία με μια θυσία – διαβατήριο για την ελευθερία. Για άλλη μια φορά «χορογραφεί» τους ηθοποιούς του, αφού πρώτα τους έχει κλείσει τα μάτια. Σαν ερασιτέχνες «χορευτές» που δεν ξέρουν τα βήματά τους, καθοδηγούνται από αφαιρετικές ιδέες σε ιδανικές ερμηνείες. Την παράσταση κλέβει (με ευκολία) η Ελίνα Λόουενσον στο ρόλο της Σοφίας, ενώ ο Ντέιμιαν Γιανγκ, στο ρόλο του λογιστή που περνάει τα πάνδεινα, θα σας μείνει ξεκαρδιστικά αξέχαστος.

Ο Χαλ Χάρτλεϊ έχει εμφανείς επιρροές από Ευρωπαίους δημιουργούς, λατρεύει τον Γκοντάρ (της δεκαετίας του ’80!) και χρηματοδοτείται, πια, από την Ευρώπη. Το «Amateur» λοξοδρομεί προς αυτές τις κατευθύνσεις και μέσα στην υπερβολή του χιούμορ του, παίρνει τον εαυτό του στα σοβαρά. Άλλη μια υπερβολή… Χωρίς να είναι αποτυχία η ταινία δεν προσθέτει και πολλά στην πορεία του σκηνοθέτη που αγαπήσαμε με το «Trust» (1991). Του ευχόμαστε να συνεχίσει να ονειρεύεται στην Αμερική και στον κόσμο που είχε πλάσει από την αρχή της καριέρας του…