του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Αν οι γαλλικές κομεντί είναι το νούμερο ένα εξαγώγιμο κινηματογραφικό προϊόν της Γαλλίας, το δεύτερο (και, συγκριτικά, λιγότερο ευδιάκριτο, καθώς σπανίως ομιλεί πλέον τη γαλλική) είναι οι περιπέτειες παραγωγής Λικ Μπεσόν. Ο υποψιασμένος θεατής, όμως, δεν είναι δύσκολο να διακρίνει τα χαρακτηριστικά που τις προδίδουν: μοντέρνες femmes fatales (οι οποίες δε διστάζουν να «λερώσουν» τα χέρια τους), παιδαριώδεις υποθέσεις (που συνδυάζουν εξελιγμένη – και καλά – τεχνολογία, gangsters, μαφία και άπειρες ακόμη αφορμές για να πέσει ξύλο και πιστολίδι), ήρωες τίμιοι αλλά με ένοχο παρελθόν οι οποίοι εγκλωβίζονται ανάμεσα στις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και τις απαιτήσεις της οικογένειάς τους (σχεδόν πάντα υπάρχει μια κόρη – δεσποσύνη σε κίνδυνο), Αμερικανοί ηθοποιοί (οι οποίοι για κάποιο λόγο βρίσκουν μπλεξίματα στο Παρίσι και, ευρύτερα, στο γαλλικό couleur locale), καταδιώξεις με αυτοκίνητα δοθείσης πρώτης ευκαιρίας, εκρήξεις, γενναιότητα, popcorn.

Είναι μια συνταγή που γεννήθηκε στα 90’s («Nikita», «Leon», η τριλογία των «Taxi»), για να μετατραπεί σε τυποποιημένη διαδικασία μέσα στη δεκαετία του 2000 (η τριλογία των «Transporter» και τα δύο «Αρπαγή») και να εξελιχθεί σε… φασόν στη δεκαετία που διανύουμε («Colombiana», «Brick Mansions»), χωρίς πλέον να χρειάζεται καν να σκηνοθετεί ο Μπεσόν (αν και στο επερχόμενο και υποσχόμενα νεωτεριστικής πλοκής «Lucy», κρατά ο ίδιος τα ηνία). Παρά τις όποιες τροποποιήσεις, όμως, η ψυχή ολόκληρης αυτής της προσέγγισης παραμένει ακόμα στη δεκαετία του ’90, κοντά στη λογική τής βιντεοκασέτας, οπότε η αναζήτηση ταινίας για το Σαββατόβραδο χρειαζόταν λίγη δράση, λίγη περιπέτεια, μια δόση χιούμορ και μερικές σέξι παρουσίες για να δικαιολογήσει το φτηνό αντίτιμο και τη χαλαρή διασκέδαση.

Το οποίο από μόνο του δεν είναι κακό, όμως, στην εποχή μας φαντάζει ξεπερασμένο και σίγουρα όχι αρκετό για να δικαιολογήσει μια κινηματογραφική έξοδο. Ο MακΤζι αποτελεί ιδανική επιλογή σκηνοθέτη γι’ αυτό το εγχείρημα αλλά… για όλους τους λάθος λόγους: σκηνοθετεί γενικόλογες σκηνές δράσης χωρίς ταυτότητα, προτιμά γρήγορο μοντάζ για να καλύψει οποιεσδήποτε ασυνέπειες χώρου και δράσης, ακολουθεί όλα τα κλισέ για τους στερεοτυπικούς του χαρακτήρες και, γενικά, δημιουργεί ένα φιλμ που, τελικά, είναι όσο άχρονο χρειάζεται, μία ταινία που έχουμε ήδη δει και πιθανότατα θα ξαναδούμε σύντομα, χωρίς, όμως, να το καταλαβαίνουμε αμέσως. Το δε χιούμορ καταφέρνει να μασκαρέψει ακόμα περισσότερο αυτή την απάτη (προλαβαίνει να στριμώξει και μια αναφορά σε έναν από τους πιο χαρακτηριστικούς ρόλους του Κέβιν Κόστνερ, καθώς, όταν σηκώνει στα χέρια την κόρη του, η ηχώ του «Σωματοφύλακα» δεν μπορεί να αγνοηθεί), όσο η υπόθεση περιπλέκεται ανούσια γύρω από ένα υποτυπώδες σενάριο.

Όταν, όμως, το φιλμ τελειώσει και δει κανείς πίσω από τη γερασμένη γοητεία τού Κέβιν Κόστνερ (ο οποίος, όσο κι αν το θέλει, δεν παίρνει τη σκυτάλη από το Λίαμ Νίσον) ή ξεπεράσει την εντυπωσιακή ομορφιά τής Άμπερ Χερντ (η οποία αλλάζει περούκες συνεχώς και καπνίζει με αισθαντικότητα γιατί, απλά, είναι… femme fatale – #duh!) ή υπομείνει στωικά τις απανωτές σκηνές δράσης (καταδιώξεων και σώμα με σώμα), θα ανακαλύψει ένα φιλμ προκάτ, χωρίς περιεχόμενο ή απλά ένα προϊόν τυποποιημένης διαδικασίας, που πλέον πετά σε αυτόματο πιλότο, υποτιμώντας τη νοημοσύνη του κοινού του. Αν το διάβαζε ο Μπεσόν, σίγουρα θα απαντούσε ότι «την επόμενη φορά, θα προσπαθήσει περισσότερο». Γιατί σίγουρα θα υπάρξει και επόμενη φορά.