του Ηλία Φραγκούλη

Το ντεμπούτο μυθοπλασίας μεγάλου μήκους της Ισπανίδας Εστιμπαλίθ Ουρεσόλα Σολαγουρέν έχει σίγουρα αγνές προθέσεις, όμως, πάσχει από το πρόσφατο σύνδρομο φεστιβαλικών δημιουργιών που ενώ θέλουν να θίξουν σύγχρονα, σοβαρά θέματα, αδυνατούν να κατανοήσουν την παραδοσιακή φόρμα της κινηματογραφικής αφήγησης μ’ ένα στιβαρό σενάριο και αναλώνονται μέσα από μια συρραφή στιγμών καθημερινότητας και απλοϊκών διαλόγων, αποθεώνοντας ένα είδος «refresh» στον νατουραλισμό. Και είναι κρίμα, διότι εδώ ο (πραγματικά πρωτότυπος) συνδυασμός της προβληματικής της ταυτότητας φύλου με το αποκαλούμενο «coming of age» φιλμικό genre θα μπορούσε να δώσει κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, με διαχρονική σημασία, αντί του άβολου συναισθήματος που προκαλεί στον θεατή.

Το φιλμ παρακολουθεί το διάστημα των ολιγοήμερων διακοπών της Άνε με τα παιδιά της, στην ιδιαίτερη πατρίδα της και κοντά στους δικούς της ανθρώπους. Ξεχωρίζει ως κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας ο Αϊτόρ, ένα οχτάχρονο παιδί που φαινομενικά φέρνει σε κορίτσι, κατά τη δική του επιθυμία, προσπαθώντας να βρει την ισορροπία ανάμεσα στα υπαρξιακά του θέλω και στο πως το κορμί του ορίζει το φύλο του. Η Άνε δεν το περιορίζει, δεν του στερεί καμία ελευθερία, του επιτρέπει ν’ ανακαλύψει την ταυτότητά του, είτε ακούγοντας στο «παρατσούκλι» Κόκο, είτε καταλήγοντας σε ένα θηλυκό όνομα της αρεσκείας του όπως το Λουσία.

Η τεράστια διάρκεια της ταινίας μεγεθύνει την αμηχανία της θέασης ενός έργου δίχως πρόταση ή σαφή τοποθέτηση, το οποίο απλά παρατηρεί τα γεγονότα, δίχως να επιφυλάσσει κάτι το ενδιαφέρον αφηγηματικά, θυμίζοντας την καταστασιακή… ασημαντότητα του επίσης περσινού «Τοτέμ» της Λίλα Αβιλές, ενός ακόμη φιλμικού παραδείγματος ενός trend που αδιαφορεί για την ύπαρξη μιας ιστορίας με αρχή, μέση και τέλος. Πέραν από ελάχιστες σκηνές όπου ο διάλογος μεταξύ μελών της οικογένειας, τα οποία οφείλουν ν’ αντιμετωπίσουν το «πρόβλημα», οδηγεί σε συμπεράσματα και αντιθέσεις που προσφέρουν τροφή για σκέψη, το υπόλοιπο φιλμ προκαλεί μια σκέτη κόπωση, με ασήμαντες υποπλοκές (όπως τα γλυπτά του μακαρίτη πατέρα της Άνε) που δεν οδηγούν το «20.000 Είδη Μελισσών» πουθενά.

Σαφώς ξεχωρίζει η ερμηνεία της ανήλικης Σοφία Οτέρο (με βραβείο στο Φεστιβάλ Βερολίνου), όμως, εκεί τίθενται άλλα ζητήματα, μάλλον ηθικά, ως προς τη συμμετοχή ενός τόσο μικρού παιδιού σε μία κινηματογραφική παραγωγή με transgender θέμα. Προσωπικά, θα το χαρακτήριζα ιδιαίτερα διχαστικό και αμφιλεγόμενο.