του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Παρακολουθώντας την ταινία, γίνεται προφανές πως σκοπός ύπαρξής της είναι μόνο ένας. Να αποδείξει ότι οι τράπεζες είναι του διαβόλου. Και ότι οι άνθρωποι που τις διαχειρίζονται είναι απεχθείς, φιλόδοξοι αμοραλιστές που το μόνο που θέλουν είναι να πλουτίζουν όλο και περισσότερο, αφαιρώντας κεφάλαια από τον υπόλοιπο κοσμάκη ο οποίος παλεύει για ψίχουλα. Α, και αν δεν έγινε ήδη αρκετά σαφές, ότι το παν είναι η εξουσία του χρήματος. Όλη η φιλοσοφία της νέας ταινίας του Κώστα Γαβρά συνοψίζεται σε αυτές τις λίγες γραμμές και τίποτα δεν αποκτά μια πιο γκρίζα χροιά ή έστω μια δεύτερη, λιγότερο προφανή ανάγνωση.

Ο Μαρκ Τουρνέιγ, τον οποίο υποδύεται ο Γκαντ Ελμαλέχ, μετά από μια σειρά συγκυριών, βρίσκεται Διευθυντής της γαλλικής τράπεζας Phenix, και φαίνεται πως το όνειρο μιας ζωής έχει εκπληρωθεί. Λάθος, διότι ο Μαρκ διαισθάνεται από νωρίς πως τα υπόλοιπα μέλη του συμβουλίου θέλουν το κακό του, βλέπει κρυφές ατζέντες πίσω από τις χρηματικές συναλλαγές και συμφωνίες που, φυσικά, σκοπό έχουν να τον βγάλουν από τη μέση και, γενικά, θεωρεί ότι υπάρχει μια συντονισμένη προσπάθεια που στοχεύει στην παρεμπόδισή του από το να αποκτήσει ακόμη περισσότερα χρήματα και εξουσία. Στη ιστορία, επίσης, μπλέκεται η αντιφατικά αριστερίζουσας ιδεολογίας γυναίκα του, ραδιούργοι ιδιοκτήτες αμερικανικών τραπεζών κι ένα party animal top model, που μόνο στόχο έχει να γεμίζει την οθόνη με ιστορία όταν οι τράπεζες δεν βρίσκονται σε λειτουργία. Οι οποίες τράπεζες είναι του διαβόλου, δεν ξέρω αν το ανέφερα πιο πριν.

Με άλλα λόγια, ο Κώστας Γαβράς επιμένει στην πολιτική θεματολογία και διατηρεί το ενδιαφέρον του για τους μηχανισμούς που τείνουν να κυβερνούν τον κόσμο ανά πάσα στιγμή, αλλά φαίνεται να έχει χάσει την ικανότητά του να εμβαθύνει στην ουσία των πραγμάτων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζει, τελικά, στο «Le Capital» κάτι εντελώς μονόπλευρο, μαύρο και προφανές, που καταντά κακογραμμένο και εμμονοληπτικό. Ακόμα και η προσπάθεια «σπασίματος του τέταρτου τοίχου» προβάλλει αμήχανη και εντελώς φτιαχτή, καταφέρνοντας να μειώσει επιπλέον το αποτέλεσμα. Ο Γκαντ Ελμαλέχ γίνεται θύμα του κακογραμμένου ρόλου του, ενώ συνολικά ο κάθε χαρακτήρας είναι ένα κινούμενο κλισέ το οποίο καλύπτει τους προδιαγεγραμμένους χαρακτήρες που επιβάλλεται να έχει κάθε πολιτικό θρίλερ της σειράς. Το υψηλό επίπεδο παραγωγής, τουλάχιστον, γυαλίζει το περιτύλιγμα, αν, όμως, κάποιος δει λίγο βαθύτερα, το όλο εγχείρημα καταρρέει από την έλλειψη ουσιαστικής επιχειρηματολογίας. Μακριά από τις τράπεζες, παιδιά.

Στο τέλος της επίσημης προβολής, στο πλαίσιο του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, το θέμα της συζήτησης αναπόφευκτα οδηγήθηκε στην ελληνική οικονομική πραγματικότητα, με τον ίδιο το σκηνοθέτη να εκφράζει την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα θα επιβιώσει, όπως συνέβη και στο παρελθόν, σε κάθε δύσκολη στιγμή της. Λόγια ανακουφιστικά, που χαϊδεύουν τα αυτιά, αλλά προδίδουν την υπεραπλούστευση της λογικής που διέπει και την ίδια την ταινία. Οι πολύπλοκοι μηχανισμοί καταλήγουν να αποτυπώνονται απλοϊκά και ισοπεδωτικά, με στόχο την ικανοποίηση του θεατή. Αποτέλεσμα, η κριτική δημιουργία να περνάει σε δεύτερη μοίρα, κάτι που, τουλάχιστον στο παρελθόν, δεν ήταν χαρακτηριστικό της φιλμογραφίας του Γαβρά.