του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Ένα από τα ενδιαφέροντα πράγματα που προκύπτουν κάθε χρόνο στα φεστιβάλ είναι οι κοινές θεματικές και οι απρόσμενα παρεμφερείς αφηγηματικοί άξονες των φιλμ που προβάλλονται. Για παράδειγμα, ας πούμε ότι φέτος δεν είναι μια καλή χρονιά για τη μητρότητα, με το ζευγάρι του «The Light Between Oceans» να μην μπορεί να κάνει παιδιά, την Έιμι Άνταμς του «Arrival» να έχει μια σχετική, τραγική απώλεια στο παρελθόν, έναν άλλον χαρακτήρα (όχι spoilers!) να έχει μια έκτρωση πια πίσω της και ένα μωρό νεκρό να δίνει το έναυσμα για ολόκληρη την ιστορία του «Brimstone» του Μάρτιν Κουλχόφεν ή, μάλλον καλύτερα, το… «Koolhoven’s Brimstone», όπως μεγαλόπρεπα αναφέρεται στους τίτλους της αρχής.

Αν είναι, όμως, κάτι που πραγματικά χαρακτηρίζει τη σημερινή μέρα, αυτό είναι η θρησκευτική αμφισβήτηση και οι δρόμοι στους οποίους μπορεί να οδηγήσει η παρερμήνευση του θρησκευτικού λόγου και των σχετικών πρακτικών. Και δεν είναι μόνο το «Brimstone» του Κουλχόφεν, το οποίο φέρνει αντιμέτωπες στην Άγρια Δύση μια νεαρή μητέρα και την κόρη της με έναν φανατικό πάστορα, ο οποίος θα κάνει τα πάντα για να τις καταστρέψει. Ολόκληρος ο «Young Pope» του Πάολο Σορεντίνο (ή τουλάχιστον αυτό που μας αποκάλυψαν τα δύο πρώτα επεισόδια της mini σειράς των HBO, Canal+ και Sky Italia) είναι το ψυχογράφημα ενός καινούργιου Πάπα, αντισυμβατικού αλλά και συντηρητικού, αλαζόνα αλλά και ταπεινού μπροστά στον «λόγο του Θεού», πρόθυμου να σπάσει τους κανόνες αλλά και να χρησιμοποιήσει τις διαχρονικές πρακτικές προς όφελός του, δημιουργώντας ένα πολύπλοκο πορτρέτο που ζει και αναπνέει στο ευρύτερο κινηματογραφικό σύμπαν τού Σορεντίνο, αλλά έχει και τη χρονική άνεση να αναπτυχθεί όσο πολύπλοκα θέλει για να ανακαλύψει τι είναι τελικά η πίστη στην ψυχή αυτού του ανθρώπου. Αν, δε, συμπληρώσουμε και το χθεσινό «El Christo Ciego» στη λίστα, θα δούμε ότι η αναζήτηση της πίστης είναι κάτι που ταλαιπωρεί εκτενώς τους ήρωες του φεστιβάλ.

Στο «The Young Pope», ο νεαρός Πάπας έχει τη μορφή του Τζουντ Λο, η καλόγρια που αναλαμβάνει να γίνει το δεξί του χέρι λαμβάνει σάρκα και οστά από την Νταϊάν Κίτον και η υπεύθυνη marketing του Βατικανού, η οποία χειρίζεται την εικόνα του Πάπα προς τα Μέσα, έχει την υπόσταση της Σεσίλ Ντε Φρανς. Η δε σειρά έχει ακριβώς την αισθητική του Σορεντίνο, κάπως πιο «μαζεμένη» όμως, έτσι ώστε να συμβαδίζει με τους ρυθμούς και τα μεγέθη της τηλεόρασης. Βέβαια, δεν απουσιάζουν τα στερεοτυπικά tracking shots, οι ελεγειακές μουσικές και τα κοντινά σε πρόσωπα που βρίσκονται σε κάποιου είδους συναισθηματική έκσταση. Ακόμα και η πλατεία του Αγίου Μάρκου δηλώνει το «παρών» με την πρώτη σκηνή της σειράς να βρίσκει τον Πάπα του Τζουντ Λο να ξεπροβάλλει μέσα από μια πυραμίδα… μωρών στο κέντρο της πλατείας (τι λέγαμε για τις δύσκολες μέρες της μητρότητας;). Τα πάντα, ωστόσο, φαίνονται να είναι υπό έλεγχο, ο Σορεντίνο φαίνεται να θέλει να προσπεράσει τις κλισέ αναζητήσεις για τα «μυστικά του Βατικανού» υπέρ μιας περισσότερο προσωπικής αναζήτησης, και οι χαρακτήρες είναι επαρκώς πολύπλοκοι για να δικαιολογήσουν τον αριθμό των οκτώ επεισοδίων. Αυτός που ξεχωρίζει, προφανώς, είναι ο μπλαζέ αλλά σεβάσμιος Τζουντ Λο, ο οποίος είναι από μόνος του ικανός να κρατήσει το ενδιαφέρον μέχρι το τέλος (χωρίς να αποκαλύπτει ποτέ πραγματικά τα χαρτιά του, κι ας γεμίζει το πρόσωπό του με ένα «άγιο» χαμόγελο) και να μας κάνει να ανυπομονούμε για την εξέλιξη που θα πάρει η αφήγηση στα υπόλοιπα έξι επεισόδια.

Αυτοί που αναζητούν πραγματικά την υπερβολή, θα πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους στον Μάρτιν Κουλχόφεν, όπως αναφέραμε και στην αρχή. Το «Brimstone» είναι ουσιαστικά η δική του εκδοχή ενός έπους, μια ιστορία που ξεκινά στο τώρα για να πάει σταδιακά στο παρελθόν και να ανακαλύψει την πολύπαθη ζωή της ηρωίδας του, η οποία χαρακτηρίζεται από αίμα, κακουχίες και συνεχή δραματικά γεγονότα. Το καλό είναι ότι ο Κουλχόφεν αφιερώνεται πλήρως σε αυτή την cultιά, βουτάει με τα μούτρα στο σκοτάδι της αφήγησης, δημιουργεί έναν παράφρονα κακό στο πρόσωπο του Γκάι Πιρς, που θολώνει τα όρια μεταξύ παραδείσου και κόλασης, δίνει το περιθώριο στην Ντακότα Φάνινγκ να τσαλακώσει την κινηματογραφική της persona (όσο γίνεται, δεν κάνει και θαύματα) και κρατά για τον Κιτ Χάρινγκτον του «Game of Thrones» τον ρόλο του αντι-ήρωα, φροντίζοντας να τον εμφανίσει ως μια… αγγελική παρέμβαση. Οι δυόμισι γεμάτες ώρες συμβαδίζουν με το εύρος του έπους το οποίο έχει στο μυαλό ο Κουλχόφεν και μερικές φορές ο θεατής φτάνει στα όρια της βίας που μπορεί να ανεχτεί στην οθόνη, όμως πραγματικά είναι δύσκολο να κακιώσεις με μια ταινία που φλερτάρει τόσο συνειδητά με τις b-movies και το υποστηρίζει με τόσο θέρμη και πάθος.

Μιλώντας περί cult, δεν μπορούμε να μη σταθούμε στην υπέροχη χθεσινή προβολή του «Dawn of the Dead» του Τζορτζ Ρομέρο, στην αποκατεστημένη, ευρωπαϊκή εκδοχή της ταινίας, όπως την επιμελήθηκε τότε ο Ντάριο Αρτζέντο, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στη μουσική των Goblin και κόβοντας δέκα λεπτά από το φιλμ, δίνοντάς του καλύτερο ρυθμό. Η Sala Giardino υποδέχτηκε το κοινό φωτισμένη σε ταιριαστό… βαθύ κόκκινο, το ιταλικό zombiewalk συμπλήρωσε γραφικά με αίμα το σκηνικό, ο Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν προσκύνησε τον Αρτζέντο προτείνοντας την ακύρωση του διαγωνιστικού και τη βράβευση του σκηνοθέτη με τον φετινό Χρυσό Λέοντα και το κοινό αποθέωσε τον Ιταλό δημιουργό, ο οποίος μπορεί να έχει να κάνει καλή ταινία… εδώ και άπειρα χρόνια, όμως παραμένει ένας από τους πιο σεβαστούς δημιουργούς των εφιαλτών μας. Διότι αν είναι να αποδεχθείς το cult στο πρόγραμμά σου, αγκάλιασέ το και υποστήριξέ το με πάθος. Bravi.