του Ηλία Φραγκούλη

Από τον κόσμο του χορού και με ουσιαστική καριέρα στο εξωτερικό, ο χορογράφος Αντώνης Φωνιαδάκης βρέθηκε ξαφνικά, ως position moving coordinator, να δουλεύει υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Ντάρεν Αρονόφσκι σε μια μεγάλη στουντιακή παραγωγή όπως το «Νώε». Ο «ρόλος» του; Να δώσει ζωή σε πλάσματα φανταστικά, δημιουργήματα της ψηφιακής τεχνολογίας, φτιαγμένα από… πέτρα!

Βλέποντας το «Νώε» του Ντάρεν Αρονόφσκι, δεν καταλαβαίνεις αμέσως πώς μπορεί να σχετίζεται με το φιλμ αυτό ένας χορογράφος. Εάν σου εξηγήσουν ότι πρόκειται για τον άνθρωπο που έδωσε «ζωή» και κίνηση στους φύλακες από πέτρα που προστατεύουν τον ομώνυμο ήρωα και την κιβωτό του, ξανά, θα παραξενευτείς! Έπρεπε, λοιπόν, να αναζητήσω τον Αντώνη Φωνιαδάκη για να μας πει μέσα από τη δική του εμπειρία πώς συνεργάστηκε με τον Αρονόφσκι σε μια τόσο μεγάλη παραγωγή και ποια ήταν η διαδικασία «μεταμόρφωσης» της δουλειάς του μέχρι το τελικό αποτέλεσμα που θα παρακολουθήσεις κι εσύ στη μεγάλη οθόνη – κάτι που θα κατανοήσεις ακόμη περισσότερο βλέποντας το «Νώε», μιας και το studio της Paramount δεν έχει αφήσει να διαρρεύσει ούτε εικόνα από αυτά τα εξωπραγματικά πλάσματα!

Πώς καταφέρατε και γίνατε κομμάτι μιας τόσο μεγάλης παραγωγής για το studio της Paramount; Φαντάζομαι ότι αρκετοί ξένοι συνάδελφοί σας θα είχαν επίσης σοβαρές αξιώσεις.

Μου τηλεφώνησε ο βοηθός του Ντάρεν (Αρονόφσκι) μια μέρα, όταν δούλευα στη Γενεύη. Ξαφνιάστηκα, νόμιζα πως ήταν φάρσα! Μου είπε πως είχαν δει τη δουλειά μου από το site μου και πως θα ήθελαν μια συνάντηση μαζί μου.

Ποια ήταν η διαδικασία που οδήγησε στην επιλογή σας; Περάσατε από audition; Μιλήσατε με τον Αρονόφσκι και εκείνος ήταν ο άνθρωπος που έδωσε την τελική έγκριση;

Κάναμε μια πρώτη συνάντηση μέσω Skype. Είχα άγχος και τρακ. Με το που άνοιξε η κάμερα, όμως, όλα κύλησαν πολύ νορμάλ. Μου εξήγησε περίπου το ρόλο μου στην ταινία, και μου έδωσε το πρώτο task, να του στείλω ένα video για να δει ποια ήταν η πρότασή μου. Του έστειλα την πρώτη μελέτη πάνω σε έναν από τους χαρακτήρες που ήθελε να δει και από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε, άτυπα, μια μεγάλη περίοδος audition για μένα, όπου σε τακτά χρονικά διαστήματα έπρεπε να στέλνω tasks με updated πληροφορίες για τους χαρακτήρες, τους οποίους έπρεπε να δουλέψω. Ήταν πολύ σκληρή διαδικασία, με πολλή δουλειά και αφοσίωση του προσωπικού μου χρόνου, προτού τελικά υπογράψω το συμβόλαιο με την Paramount. Να προσθέσω ότι πριν από την τελική συμφωνία, με κάλεσαν στη Νέα Υόρκη, όπου έκανα το πρώτο work session με τον ίδιο τον Ντάρεν.

Ας πούμε λίγο εκτενέστερα ποια ήταν ακριβώς η ιδιότητά σας στο «Νώε». Και ποια ήταν τα υλικά τα οποία είχατε στη διάθεσή σας; Από το σενάριο έως τον τρόπο με τον οποίο ο σκηνοθέτης κατηύθυνε το έργο σας.

Η ιδιότητά μου στο «Νώε» ήταν να μπορέσω να ζωντανέψω πειστικά τις βασικές κινήσεις ενός εξωπραγματικού πλάσματος. Πέντε μέτρα ψηλό, καμωμένο από πέτρα, με τέσσερα χέρια. Και όχι μόνο ένα πλάσμα, αλλά να δώσω ζωή σε τρεις χαρακτήρες. Από το περπάτημα ως το τρέξιμο ή την πάλη ή τον τρόπο που κάθεται και σηκώνεται… Βέβαια, μέχρι να καταλήξουμε σε αυτές τις βασικές δράσεις, έγιναν πολλά atelier, στα οποία πρότεινα κάθε φορά ακόμη και δέκα διαφορετικούς τρόπους περπατήματος, για τον κάθε χαρακτήρα, ή διαφορετικούς τρόπους πεσίματος ή τρεξίματος. ‘Η ακόμη και πάλης. Ήταν μια πολύ επίπονη έρευνα, καθώς είχα προσθήκες στα χέρια και στα πόδια, για να μπορώ να έχω το βάρος μου «εκτός», ή για να μπορέσω να δώσω την αίσθηση πως είμαι σακατεμένος, όπως κάποια από αυτά τα πλάσματα.

Αυτό που σας κάλεσαν να φέρετε εις πέρας ήταν, αρχικά, ένα… ουράνιο φως, που παράκουσε τον Πλάστη και τιμωρήθηκε, ζώντας σαν ένα πλάσμα φτιαγμένο από βράχους, εγκλωβισμένο στον γήινο κόσμο μας. Όχι ακριβώς μια εύκολη περιγραφή για να δουλέψει με αυτήν ένας χορογράφος…

Ομολογουμένως, ήταν πολύ δύσκολη υπόθεση, να δαμάσω το σώμα μου, στο να προτείνει μια τόσο αφαιρετική αλλά, ταυτόχρονα, λεπτομερέστατη μελέτη κίνησης στους χαρακτήρες. Ναι, η φαντασία ήταν πολύ βοηθητική στο πρώτο στάδιο έρευνας. Αλλά όταν είδα την πρώτη μακέτα των πλασμάτων, τα πράγματα στένεψαν, άρχισαν οι αποβολές κινήσεων, για να μείνει, τελικά, η πιο minimal και απλή δράση, που είχε, όμως, το σωστό βάρος, τη σωστή αντίδραση, τον σωστό παλμό.

Πώς συμμετείχατε στα γυρίσματα; Φορέσατε το προβλεπόμενο motion capture suit και, με βάση αυτά που κατέγραψαν οι υπολογιστές, προσάρμοσαν τις κινήσεις σας στο ψηφιακό «τέρας» που βλέπουμε στο «Νώε»;

Τα γυρίσματα έγιναν στα περίφημα studios της εταιρείας του Τζορτζ Λούκας, στο Σαν Φρανσίσκο. Με την πιο προηγμένη τεχνολογία στο motion capturing. Ήταν μια αξέχαστη, όσο και σκληρή εμπειρία. Φόρεσα τη στολή που ξέρετε, αλλά με μια νέα τεχνική, όπου δεν είχα καλώδια παρά μαυρόασπρα dots σε σημεία του κορμιού μου. Πολύ εύκολη στολή για την κίνηση. Βρισκόμουν σε απευθείας σύνδεση με τους υπολογιστές των χρηστών που έκαναν το 3D rendering, οι οποίοι μπορούσαν άμεσα να τοποθετούν το avatar μου ως πλάσμα, στη σωστή κλίμακα, στα ήδη προϋπάρχοντα πλάνα δράσης του φιλμ, με ή χωρίς τους ηθοποιούς. Ήταν, επίσης, μαγικό, διότι ουσιαστικά σκηνοθετήθηκα από τον ίδιο τον Ντάρεν, που μου περιέγραφε το σύνολο της σκηνής και εγώ έπρεπε να δράσω με την αναλογική κίνηση, η οποία έλειπε από την κινηματογραφική δράση με τους ηθοποιούς.

Χρησιμοποιήσατε κάποια props που σας βοήθησαν να «ξεφύγετε» από την κίνηση του ανθρώπινου σώματος; Χρειάστηκε να σκαρφιστείτε κάτι που θα σας «ανάγκαζε» να ξεχάσετε τις συνήθειες του δικού σας κορμιού;

Συνεχώς, βρισκόμουν εκτός ανθρώπινης κινησιολογικής δράσης. Όπως είπα και πριν, είχα πατερίτσες στα χέρια, υπερυψωμένα παπούτσια – πλατφόρμες στο ένα πόδι, για να μπορέσω να δώσω μια πιο πειστική, αλλοιωμένη δράση, όπως στο τρέξιμο, για παράδειγμα, που ήταν και το πιο δύσκολο. Επίσης, οι σκηνές πάλης ήταν πολύ απαιτητικές, καθώς έπρεπε να δράσω γρήγορα, υπό τόσο δεσμευτικές κινησιολογικές συνθήκες. Στα γυρίσματα, ευτυχώς, είχα και support από δύο ακόμη χορευτές που έφερα στο project, γιατί ήταν αδύνατο να γυριστούν διαφορετικά οι σκηνές όπου ήμασταν πολλά πλάσματα μαζί. Ο Ντάρεν μας καθοδηγούσε όλους, αλλά και ξεχωριστά, αναλόγως τη σκηνή.

Προλάβατε να δείτε κάποιο στάδιο της «μεταμόρφωσης» της δουλειάς σας σε αυτό που παρακολουθούμε στην οθόνη ή η εικόνα που είχατε ήταν κάποια σκίτσα και ημιτελή 3D animation;

Ναι, περάσαμε από διάφορα στάδια. Ξεκινήσαμε από ημιτελείς μορφές των πλασμάτων, σχεδόν σε γραμμική απόδοση, για να δούμε το περίγραμμα της κίνησης και καταλήξαμε να έχουμε τα avatar μας καλωδιωμένα στην κίνησή μας, σε real time rendering, που έμπαινε σε real action, στις ήδη γυρισμένες σκηνές!

Από την όλη εμπειρία, τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε περισσότερο, όντας «πρωτάρης» στο σύμπαν μιας κινηματογραφικής παραγωγής;

Το μέγεθός της, καθώς και η υψηλή ποιότητα της τεχνολογίας στην κατασκευή και καταγραφή των χαρακτήρων – πλασμάτων. Ήταν ένα μαγικό περιβάλλον, στο οποίο αλήθεια και ψέμα έμπλεκαν σε κάτι περίεργο και σαγηνευτικό. Επίσης, η επαφή με τον Ντάρεν, η απαιτητικότητά του αλλά και η αφοσίωσή του στο project. Ομολογουμένως, και η αγάπη του για τους χαρακτήρες αυτούς. Αλλά και ο σεβασμός που έδειχνε στη δουλειά μου. Στο τέλος των γυρισμάτων, όλο το τεχνικό επιτελείο της Lucasfilm σηκώθηκε όρθιο και μας χειροκροτούσε, γιατί, μέχρι τότε, δεν είχαν συνεργαστεί ξανά με χορευτές και χορογράφο αλλά με cascadeur. Και τους άφησε έκπληκτους η ακρίβειά μας, η αφοσίωσή μας, αλλά και οι ικανότητές μας, να δώσουμε ζωή τόσο πειστικά στο όραμα του Ντάρεν. Επίσης, με σαγήνευσε η στιγμή στην οποία παραβρέθηκα για λίγη ώρα στο στάδιο των διορθώσεων κάποιων πλάνων από την ταινία, με οδηγίες από τον Ντάρεν προς τους τεχνικούς των digital effects. Το μεγαλείο της τεχνολογίας, στον ύψιστο βαθμό του! Είδα να προσθέτουν ή να αφαιρούν μέλη σε ηθοποιούς, να προσθέτουν δάκρυα και σταγόνες στα πρόσωπά τους, και να μετατρέπουν ένα μουντό γκρι πλάνο σε… πίνακα του Ιερώνυμου Μπος!

Σήμερα, που έχετε δει κι εσείς το τελικό φιλμ, τι θα λέγατε γι’ αυτό; Είναι ένα φιλμ που ταυτίζεται με τις παραδοσιακές ιδέες περί θρησκευτικής πίστης ή προσπαθεί να εκσυγχρονίσει το νόημα της βιβλικής ιστορίας με έναν κάπως πιο «new age» προσανατολισμό; Τι σας άφησε στο μυαλό, σε συνδυασμό με την επικοινωνία – συνεργασία σας με τον Αρονόφσκι;

Δεν πιστεύω πως η πρόθεση του Ντάρεν ήταν να κάνει μια καθαρά θρησκευτική ταινία. Χρησιμοποίησε το θρησκευτικό υπόβαθρο, για να φέρει μπροστά μηνύματα που, γενικώς, έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη φύση ανεξαιρέτως συγκεκριμένης θρησκευτικής πεποίθησης. Χρησιμοποίησε την τεχνολογία όχι για να εντυπωσιάσει αλλά για να βοηθήσει και να φέρει ακόμη πιο γραφικά στο προσκήνιο την εσωτερική αγωνία των πρωταγωνιστών. Δημιουργώντας ένα παραμυθένιο, σχεδόν, και ουτοπικό landscape, χρωμάτισε ακόμα πιο έντονα τον εσωτερικό κόσμο των χαρακτήρων στην ταινία. Βλέποντας το «Νώε», είδα όλον τον κόσμο του Ντάρεν, όχι, πλέον, το μεμονωμένο κομμάτι της δουλειάς μου, και πώς το αντιμετώπιζε. Ήταν ένα κομμάτι ενός τεράστιου puzzle. Και ο τρόπος που το χρησιμοποίησε πραγματικά με εντυπωσίασε, γιατί ενώ θα μπορούσε να κάνει τόσο πολλά με την εργασία μας, έκανε τα πιο λιτά και ουσιαστικά για το σύνολο του έργου του.

Το «Νώε» παίζεται στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες (και σε 3D) από τις 27 Μαρτίου, σε διανομή της εταιρείας UIP.