του Ηλία Φραγκούλη

Ας ξεκινήσουμε από το ίδιο το δελτίο Τύπου, δίχως την παραμικρή επέμβαση στο περιεχόμενό του, αλλά με κάποιες bold «επισημάνσεις» οι οποίες αξίζουν προσοχής:

«Το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάσισε τον χαρακτηρισμό της χρήσης των κινηματογράφων IDEAL και ΑΣΤΟΡ ως διατηρητέας.

Συγκεκριμένα, το συμβούλιο κατά τη συνεδρίασή του την Παρασκευή 28/04/2023 εξέτασε το ιστορικό των δυο κινηματογράφων και τη διαδικασία που ακολουθήθηκε μετά τη δημοσιοποίηση των αιτιολογικών εκθέσεων, τις απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων και τις ενστάσεις που είχαν υποβληθεί, τις γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και αποφάνθηκε ως εξής:

• Χαρακτηρίζει διατηρητέα τη χρήση του ιστορικού κινηματογράφου IDEAL ο οποίος λειτουργεί σε κτίριο που βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο των διατηρητέων κτιρίων, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, κτίριο Prokesch Von Osten πρώην Ελληνικόν Ωδείον και Μέγαρο Σλήμαν Μελά. Στους χώρους της διατηρητέας χρήσης του κινηματογράφου θα επιτρέπεται η λειτουργία και άλλων πολιτιστικών χρήσεων καθώς και η χρήση του Συνεδριακού Κέντρου. Η έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής συνοδεύεται με όρους που αφορούν την πρόταση εκπόνησης Master Plan του οικοπέδου Ελευθερίου Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) 46 για την αρχιτεκτονική μορφολογία, ογκοπλασία, χωροθέτηση, τροποποίηση, ανακατασκευή και τον καθορισμό των ορίων της περιοχής την οποία καταλαμβάνει η διατηρητέα χρήση στις νέες κτιριακές εγκαταστάσεις, στο πλαίσιο της γειτνίασης με τα περιβάλλοντα διατηρητέα κτίρια. Οι όροι στοχεύουν στο να υπογραμμίσουν τη σχέση των κινηματογραφικών αιθουσών, χώρων πολιτισμού με την ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας αλλά και με την φυσιογνωμία του κέντρου της Αθήνας. Η διατήρηση της χρήσης αυτής συμβάλλει στην ανάδειξη του τοπόσημου αυτού, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορική, αρχιτεκτονική και πολιτισμική ζωή της πόλης.
• Χαρακτηρίζει διατηρητέα τη χρήση του ιστορικού κινηματογράφου ΑΣΤΟΡ ο οποίος λειτουργεί σε κτίριο που βρίσκεται στο ισόγειο επταώροφου κτιρίου (6 όροφοι και πατάρι με δώμα), χαρακτηρισμένου ως διατηρητέο (ΦΕΚ 314/Δ/21-05-84) και έργο τέχνης (ΦΕΚ 331/Β/9- 06-81), με την επωνυμία «Μέγαρο Εφεσίου».

Tο θέμα εισήχθη προς συζήτηση στο ΚΕΣΑ έπειτα από την επιστολή που απέστειλε τον Δεκέμβριο 2022 η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, καθώς με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η αρμοδιότητα της κήρυξης διατηρητέας χρήσης ανήκει αποκλειστικά στο ΥΠΕΝ.

Να σημειωθεί ότι ο χαρακτηρισμός των χρήσεων 47 θερινών κινηματογράφων και δύο κτιρίων θερινών κινηματογράφων με την ΥΑ 20768/4198/9-7-1997 – ΦΕΚ 648/Δ/25-7-1997, είχε γίνει επίσης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων.

Το ΚΕΣΑ εκτίμησε ότι η διατήρηση χρήσεων πολιτισμού σε ιστορικά κτίρια της πόλης προσδίδει προστιθέμενη αξία στην ανάπτυξη του εκάστοτε ακινήτου και θεωρεί ότι τα επενδυτικά πλάνα αξιοποίησης του ιστορικού κτιριακού αποθέματος της Αθήνας θα πρέπει να συμβαδίζουν με την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης και της καλλιτεχνικής αξίας, καθώς προκύπτουν αμοιβαία οικονομικά οφέλη. Δεν πρέπει να διακυβεύεται η απώλεια μιας σημαντικής πολιτιστικής δραστηριότητας για την πόλη της Αθήνας, της οποίας η αξία σε μετρήσιμους και μη μετρήσιμους όρους, είναι πολύ μεγάλη.»

Χωρίς να θέλω να επαναληφθώ, ιδού οι απόψεις μου γύρω από τούτο το άκρως προβληματικό ζήτημα, μέσω του δημοσιεύματός μου της 18^ης Απριλίου. Παρατηρεί κανείς ότι για την περίπτωση του κινηματογράφου IDEAL, όλες μα όλες οι (δήθεν) «αποφάσεις» της Πολιτείας προστατεύουν εμμονικά τα πλάνα του Ομίλου Μήτση, ο οποίος ορέγεται να εκμεταλλευτεί την αίθουσα του κινηματογράφου και να την μετατρέψει σε κάτι άλλο (και πάντοτε ολίγον «ασαφές»), με έμφαση προς το συνεδριακό κέντρο, ένα είδος πετυχημένης και απαραίτητης «μπίζνας» που βολεύει τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις εσχάτως. Αυτή η αίθουσα – «πολυχώρος» μπορεί, λοιπόν, να φιλοξενεί από συνέδρια έως και «πολιτιστικές χρήσεις», δηλαδή… να ενοικιάζεται (λέει η κοινή λογική) και για οποιαδήποτε άλλη μορφή θεάματος, από θεατρική παράσταση ή συναυλία (και τα λοιπά)! Οπότε, για ποια «διατήρηση της χρήσης» μιλάμε ακριβώς, αφού γίνεται σαφές πως δεν θα υφίστανται οι κινηματογραφικές προβολές σε ημερήσια βάση! Επίσης, εφόσον μιλάμε για «διατηρητέα χρήση» τέτοιας μορφής, έχει δει κανείς από τα αρμόδια Υπουργεία τι είδους σχέδια υπάρχουν σε επίπεδο ανακατασκευής του εσωτερικού της αίθουσας, τα οποία θα της επιτρέπουν να λειτουργεί (από σπόντα…) και ως κινηματογράφος; Δηλαδή, αν κάποιος σκαρφιστεί (για παράδειγμα) να μετατρέψει σε σινεμά τον μικρότερο χώρο του εξώστη και καρπωθεί ολόκληρη την υπόλοιπη αίθουσα για… ό,τι να ‘ναι, έτσι «σώζεται» το IDEAL; Μας / σας περνάνε για ηλίθιους; Η Μπετονιέρα και το Καφάσι;

Η τελευταία παράγραφος αυτού του κυνικότατου, απαράδεκτου και εξευτελιστικού για τη νοημοσύνη των πολιτών της Αθήνας δελτίου Τύπου, αποτελεί την πιο χαρακτηριστική απόδειξη του ότι με τη συνέχιση της παρούσας Κυβέρνησης στην εξουσία για την επόμενη τετραετία, τα «επενδυτικά πλάνα αξιοποίησης του ιστορικού κτηριακού αποθέματος της Αθήνας» με… «αμοιβαία οικονομικά οφέλη» δεν πρόκειται ν’ αφήσουν τίποτα όρθιο (ή όπως το γνωρίζαμε) στο κέντρο της πόλης, τοποθετώντας σε κίνδυνο και άλλες κινηματογραφικές αίθουσες, όπου το μόνο πράγμα το οποίο θα πιστοποιεί τη «διατηρητέα χρήση» τους θα είναι… τα ντουβάρια τους. Είναι πλέον σαφές, ακόμη και στους «μονόφθαλμους» ή τους «τυφλούς» (για λόγους πολιτικής ταύτισης ή οικονομικών συμφερόντων) ότι η… «φιλική» (sic) σχέση των οικογενειών Μήτση και Μητσοτάκη ορίζει τις επιλογές και τις αποφάσεις των αρμόδιων Υπουργείων. Η φάση είναι ήδη… #RIP_IDEAL, εκτός κι αν αλλάξει κάτι… πολιτικά! Με το ενδεχόμενο, σε αυτή την περίπτωση, το θέμα να ακολουθήσει την όποια δικαστική οδό, εάν μία επόμενη Κυβέρνηση διαφορετικών αντιλήψεων αποφασίσει να το παλέψει για να προστατεύσει ουσιαστικά τον κινηματογράφο (δικαιώνοντας τα εναγώνια αιτήματα της πλειοψηφίας των πολιτών) και ουχί… τον ξενοδόχο. Προσωρινά, βιώνουμε μία πρωτοφανή και αδιανόητη ξεφτίλα, με παρασκήνιο προφανέστατο και διόλου κρυφό.