της Κατερίνας Ανδρεάκου

Μετά το έντονο και παρατεταμένο χειροκρότημα στους τίτλους τέλους της ταινίας «Frantz», ο – φανερά χαρούμενος και… ανακουφισμένος – σκηνοθέτης ανέβηκε στη σκηνή συντροφιά με την 21χρονη πρωταγωνίστριά του και μίλησε για την έμπνευση και τους λόγους για τους οποίους θέλησε να μεταφέρει για άλλη μια φορά στη μεγάλη οθόνη την ιστορία του νεαρού Γάλλου Αντουάν που, στον απόηχο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, επισκέπτεται ένα γερμανικό χωριό για να συναντήσει τους γονείς και την αρραβωνιαστικιά ενός νεκρού Γερμανού στρατιώτη. Η πρώτη φορά ήταν… 84 χρόνια πριν, όταν ο Έρνστ Λιούμπιτς μετέφερε στη μεγάλη οθόνη ένα θεατρικό του Μορίς Ροστάν, το «Ο Άνθρωπος που Σκότωσα».

Αυτή ήταν και η αρχική έμπνευση του Οζόν: «Το θεατρικό τού Ροστάν μου το σύστησε ένας φίλος. Άρχισα να το δουλεύω και τότε συνειδητοποίησα πως ο Λιούμπιτς το είχε ήδη μεταφέρει [στο σινεμά] στη δεκαετία του ’30, οπότε μ’ έπιασε κατάθλιψη, σκεπτόμενος: ‘Τι μπορώ να κάνω μετά τον Λιούμπιτς;’. Παρακολούθησα την ταινία του και μου άρεσε πολύ, αλλά συνειδητοποίησα πως ήταν εντελώς διαφορετικό από αυτό που ήθελα να κάνω εγώ, καθώς τότε [το 1932] δεν ήξεραν για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κι έτσι, όταν βλέπεις το φιλμ σήμερα, υπάρχει αυτή η ειρωνεία, καθώς είναι πολύ αντιπολεμικό, πολύ ειρηνιστικό, κι έχει έντονο τον ιδεαλισμό στη συμφιλίωση μεταξύ των Γάλλων και των Γερμανών, οπότε θέλησα να αλλάξω την προοπτική [της ιστορίας]. Ήθελα να δείξω την ιστορία μέσα από τα μάτια του χαμένου του πολέμου, τους Γερμανούς. Ήθελα, επίσης, να έχει ρεαλιστική χροιά, γι’ αυτό και έκανα την ταινία ασπρόμαυρη, ώστε να συμπεριλάβω τον θεατή περισσότερο σε εκείνη τη χρονική περίοδο.»

Ωστόσο, δεν είναι όλη η ταινία ασπρόμαυρη, καθώς κάποιες σκηνές μεταλλάσσονται μεταξύ έγχρωμου και ασπρόμαυρου. Ο λόγος, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη; «Θεώρησα αδιανόητο για εμένα να γυρίσω όλη την ταινία σε άσπρο και μαύρο, καθώς λατρεύω τόσο πολύ τα χρώματα, ειδικά όταν είδα τη γερμανική εξοχή [όπου γυρίστηκε εν μέρει η ταινία], κι έτσι [η χρωματική παλέτα] αλλάζει ανάλογα με τα συναισθήματα των χαρακτήρων. Αυτή μου η επιλογή, όμως, είναι περισσότερο συναισθηματική παρά λογική και γι’ αυτό επέλεξα να υπάρχει αυτό το παράδοξο.»

Μπορεί η ιστορία του «Frantz» να διαδραματίζεται στις αρχές του 20ου αιώνα, όμως ενυπάρχουν αρκετά στοιχεία που την κάνουν σχετική με σημερινές ιστορικές καταστάσεις. «Όταν τη γυρίζαμε, δεν γνώριζα πως θα έρθει το Brexit! [γέλια] Πιστεύω πως είναι μια ευρωπαϊκή ταινία. Θεωρώ πως η πλοκή είναι πρωτότυπη καθώς πηγάζει από την προοπτική των Γερμανών και όχι των Γάλλων, ως είθισται. Έχει επίσης αρκετές απηχήσεις στο σήμερα, όπως την άνοδο του εθνικισμού στην Ευρώπη, καταστάσεις που βλέπουμε καθημερινά στην τηλεόραση, οπότε θεώρησα πως θα ήταν ένας εναλλακτικός τρόπος να μιλήσω για το σήμερα. Έγραψα το σενάριο αμέσως μετά την επίθεση στο Charlie Hebdo στο Παρίσι και, κάθε μέρα, όλοι γύρω μου τραγουδούσαν τη Marseillaise [τον Εθνικό Ύμνο της Γαλλίας], σαν τρόπο επανένωσης των Γάλλων, γι’ αυτό και θέλησα να χρησιμοποιήσω τον ύμνο μέσα στο πολεμικό περιεχόμενο της ταινίας.»

Όσο για την Πόλα Μπερ, που έχει ήδη κερδίσει αρκετά βραβεία για την ερμηνεία της ως Άννα (μεταξύ αυτών και για καλύτερη νεαρή ηθοποιό στο Φεστιβάλ Βενετίας), ευαίσθητη αλλά δυναμική πενθούσα αρραβωνιαστικιά του νεκρού Φραντς, ανέφερε πως έμαθε ότι πήρε τον ρόλο την ώρα που βρισκόταν στο πολύβουο metro του Βερολίνου: «Είδα γαλλικό αριθμό στην κλήση, ήταν ο Φρανσουά και αμέσως κατάλαβα πως είχα πάρει τον ρόλο!»

Μιλώντας σε άπταιστα αγγλικά, και αναφέροντας πως δεν χρειάστηκε να μάθει γαλλικά για την ταινία, καθώς επίσης γνωρίζει καλά τη γλώσσα, ανέφερε πως ασφαλώς και θα ήθελε να συνεχίσει την καριέρα της στο διεθνές σινεμά: «Θα το ήθελα πολύ, αν υπάρχουν δημιουργοί που θα ήθελαν να συνεργαστούν μαζί μου!» [γέλια] Πιστεύουμε πως, μετά από μια τέτοια ερμηνεία, δεν τίθεται τέτοιο θέμα!