Μπερλινάλε 63: The Catherine way.
Η 63η Μπερλινάλε εκπνέει, πια. Το διαγωνιστικό και οι πρεμιέρες όλων των προγραμμάτων ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή. Το Martin Gropius Bau, το καταπληκτικό κτίριο που φιλοξενεί την τεράστια Αγορά του Φεστιβάλ έκλεισε νωρίς τις πόρτες, ενώ τα τραπεζάκια, όπου έκαναν τα ραντεβού τους οι επαγγελματίες του σινεμά και ήταν ανάρπαστα, είναι πια άδεια. Τα στιγμιότυπα των πάντων, να τρέχουν βιαστικοί προς διάφορες κατευθύνσεις, ξεθωριάζουν. Οι διαδρομές από το κέντρο Τύπου στο Cinemax, το Cinestar και το Berlinale Palast που διένυαν χιλιάδες διαπιστευμένοι, είναι πλέον άνετες. Μια μικρή θλίψη, αλλά αυτό είναι το παιχνίδι του χρόνου.
Η Παρασκευή ήταν, όμως, η μέρα μιας πολύ μεγάλης star για την Μπερλινάλε, της Κατρίν Ντενέβ. Τελευταία πρεμιέρα για το διαγωνιστικό, το «Οn my Way» της Εμανουέλ Μπερκό, στο οποίο η Γαλλίδα ηθοποιός κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο (και όλους τους ρόλους, μη σου πω). Στo photocall εμφανίστηκε με ένα midi μαύρο φόρεμα με μαύρη εσάρπα, πάντα με ύφος που κοιτάζει από ψηλά, πάντα με μάτια σαν ψυγείο, πάντα με την απόσταση που ορίζεται από αυτό το νοητό περίγραμμα γύρω της, αυτό που ανέκαθεν τη χαρακτήριζε. Και το θαύμα είναι ότι και τώρα είναι εξίσου αγαπητή όσο τον καιρό της «Ωραίας της Ημέρας» που έλιωνε κάθε αρσενικό. Δεν υπήρξε ποτέ αγαπημένη μου, αλλά είναι σπουδαίο να ξέρεις ποια είσαι. Και αυτή ξέρει.
Στην ταινία της Μπερκό παίζει μια 60άρα ιδιοκτήτρια, πρώην Μις Βρετάνη, ενός εστιατορίου με το όνομα Μπετί. Χωρισμένη (με τον πρώην να έχει μια πολύ νεότερη γυναίκα) και με μια κόρη (με την οποία δεν επικοινωνεί αλλά μένει μαζί της), μια μέρα, αναζητώντας τσιγάρα, παίρνει το αμάξι της και φεύγει. Σε περιπλάνηση με συνοδοιπόρο τον εγγονό της, η Μπετί θα θελήσει να κάνει μια νέα αρχή προσπαθώντας να αλλάξει προσανατολισμό. Και όλο αυτό το πράγμα είναι κομμένο και ραμμένο πάνω στην Ντενέβ και είναι σίγουρα για την ίδια μια φοβερή υπέρβαση να επιλέξει να παίξει το πρόσωπο που αντιμετωπίζει τη δύση του, τις παγίδες και τις επαναλαμβανόμενες λούπες στις οποίες μπαίνει για διάφορους λόγους. Προσωπικά, καθόλου δε με πήρε η Κατρίν μαζί της (η ταινία δεν μπορεί έτσι κι αλλιώς…), γιατί η Κατρίν είναι πάντα, όπου και ό,τι και να παίζει, μια όμορφη γυναίκα που ξέρει ότι είναι όμορφη.
Ούτε και έφτασε στα τρίσβαθα που θα όφειλε να φτάσει με την κρισάρα που έχει η ηρωίδα να διαχειριστεί. Γιατί η Κατρίν Ντενέβ είναι τόσο, όσο. Και αν της βγάλεις το καπέλο και της υποκλιθείς εδώ είναι γιατί φτάνει στα όρια της δικής της εμβέλειας, που έχει καθιερώσει ως αξίωμα στο παγκόσμιο star system: «Είμαι αυτή και πάω ως εδώ. Εγώ θα ορίσω πότε θα ξεπεράσω το όριο ή αν θα προσπαθήσω». Ούτε και σ’ αυτή την ταινία μου φάνηκε ότι προσπαθεί ιδιαίτερα. Αλλά αυτό δεν έχει σημασία και μπορεί να τη δούμε με κανένα αρκούδι ανα χείρας.
Τέλος, να μοιραστώ μια σπουδαία εμπειρία που ποτέ δε φανταζόμουν. Σε ένα άλλο σημείο, σε ένα άλλο κομμάτι του Φεστιβάλ, ξετυλίγεται αυτό το φοβερό τμήμα (Generation) με ταινίες που απευθύνονται σε παιδιά από 6 – 7 χρονών, κυρίως. Στο Haus der Kuluren der Welt, λοιπόν, το χώρο που γίνονται οι περισσότερες προβολές, υπάρχει ένα μέλος του Φεστιβάλ Βερολίνου εκκωφαντικά σφίζον, ένας άλλος κόσμος φεστιβαλικός με χαμηλότερο μέσο όρο ηλικίας. Δίχως να καταφέρω να δω ολόκληρη ταινία, βρέθηκα σε δυο προβολές το «Marussia» της Έβα Περβολοβίτσι και το «Kopfüber» του Μπερντ Ζάλινγκ. Αυτό που έζησα ήταν συγκλονιστικό: όχι μόνο εξαιτίας της καταπληκτικής, εκκωφαντικής συμμετοχής των παιδιών κατά την προβολή της ταινίας σε θυμικό επίπεδο, αλλά την πειθαρχία, τη διαύγεια και την ευφυία στα Q&A μετά τη προβολή. Με θάρρος, περιέργεια, ευθύτητα, ρωτούσαν ό,τι όλοι μας συχνά έχουμε στο μυαλό αλλά λόγω ηλικίας δε ρωτάμε. Με επιμονή και τόλμη στρίμωχναν το σκηνοθέτη και δεν ήθελαν να σταματήσουν, δεν ήθελαν να φύγουν. Ήταν συναρπαστικό και συγκινητικό, έμεινα με ανοιχτό το στόμα. Κατάλαβα ένα: στην επόμενη Μπερλινάλε να παρακολουθήσω και Generation. Εκεί κρύβεται πολλή ζωή.
