FreeCinema

Follow us

ΕΧΩ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΖΗΣΩ (1937)

(YOU ONLY LIVE ONCE)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα Εγκλήματος
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Φριτς Λανγκ
  • ΚΑΣΤ: Χένρι Φόντα, Σίλβια Σίντνεϊ, Μπάρτον ΜακΛέιν, Τζιν Ντίξον, Γουίλιαμ Γκάργκαν, Τζερόουμ Κάουαν, Μάργκαρετ Χάμιλτον
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 86'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: NEO FILMS

Άπαξ της αποφυλάκισής του, πρώην κατάδικος επιχειρεί να μπει στον ίσιο δρόμο. Παντρεύεται την πιστή του αγαπημένη, πιάνει δουλειά, νοικοκυρεύεται, σύντομα όμως ανακαλύπτει πως ο κόσμος είναι άδικος για τους πρώην κατάδικους που επιχειρούν να μπουν στον ίσιο δρόμο…

Η δεύτερη αμερικανική ταινία του Φριτς Λανγκ είναι ένα μικρότερου βεληνεκούς φιλμ από το έξοχο «Νέμεσις» (1936). Εν τούτοις, λειτουργεί ως αμάλγαμα των προβληματισμών που απαντώνται σε ολόκληρη σχεδόν τη (χολιγουντιανή) φιλμογραφία του σπουδαίου σκηνοθέτη. Η απονομή δικαιοσύνης υπό την πίεση του όχλου, θέμα γύρω από το οποίο περιστρεφόταν το ντεμπούτο του στις ΗΠΑ, εμπλουτίζεται στο «Έχω Δικαίωμα να Ζήσω» με την ρεαλιστική ματιά της εποχής της Μεγάλης Ύφεσης, υπό το πρίσμα της θρησκείας και της προσπάθειας επανένταξης, σε μία αμφιβόλου ηθικής κοινωνία. Ο Λανγκ δίνει στο φιλμ του έναν αισθητά «καταραμένο» τόνο, συνδυάζοντάς τον με μια κάποια δόση νουάρ αύρας, κατά τα ειωθότα εκείνης της περιόδου.

Έπειτα από δυο-τρία μικροπαραπτώματα, που όμως τον οδήγησαν ισάριθμες φορές στο κελί της φυλακής, ο Έντι Τέιλορ αποφυλακίζεται, δίνοντας υπόσχεση πως δεν πρόκειται να επιστρέψει ξανά «μέσα». Έχει την αμέριστη συμπαράσταση της αγαπημένης του Τζόαν, η οποία τον περιμένει καρτερικά όλα αυτά τα χρόνια, όντας «τυφλά» ερωτευμένη μαζί του. Τα πράγματα δείχνουν να πηγαίνουν καλά για τον Έντι, όμως, γρήγορα θα συνειδητοποιήσει πως για τη συντριπτική πλειονότητα του κόσμου παραμένει ένας εγκληματίας. Απολυμένος από τη δουλειά του, εκδιωγμένος από το ξενοδοχείο όπου πήγε να περάσει λίγες μέρες έπειτα από τον γάμο του με την Τζόαν και, ακόμα χειρότερα, εκ νέου και αδίκως κατηγορούμενος για ληστεία μετά φόνων, ο Έντι βρίσκεται αντιμέτωπος όχι απλά με το κελί της φυλακής, πια, αλλά με την ηλεκτρική καρέκλα! Ανήμπορος να υπερασπιστεί τον εαυτό του, θα επιλέξει ξανά τον δρόμο της παρανομίας. Η διαφορά είναι πως αυτή τη φορά υποχρεώνεται να έχει και την Τζόαν στο πλευρό του.

Ο Λανγκ κινηματογραφεί μια αργή κάθοδο στην Κόλαση μέσα από ένα ανεπανάληπτο σερί κακοτυχίας, που ωσάν κατάρα παγιδεύει τους δύο άμοιρους εραστές. Το κλασικό μοτίβο του παράνομου, ο οποίος παρά τις υποσχέσεις του ξαναπέφτει στην παγίδα του εγκλήματος, περιγράφεται εδώ μ’ έναν έντονα σαρκαστικό τρόπο, κριτικάροντας άγρια (και μάλιστα τόσες δεκαετίες πριν) την θανατική ποινή, ένα θέμα taboo για τη συντηρητική αμερικανική κοινωνία. Η οπτική που υιοθετεί ο Λανγκ βασίζεται εν πολλοίς σε φιλοσοφική θεωρία, σύμφωνα με την οποία κάθε άνθρωπος γεννιέται καλός, μέχρι η κοινωνία να τον μετατρέψει σε εγκληματία. Στο μεταίχμιο του περάσματος από το ένα περιβάλλον στον άλλο, εξετάζονται από… θρησκευτικής σκοπιάς η αθωότητα, η ενοχή, η συγχώρεση και η άδολη αγάπη, καθώς ένας ιερέας, φίλος της Τζόαν, πάντοτε βρίσκεται εκεί και σπέυδει να τείνει χείρα βοηθείας στον Έντι. Στην πράξη, όμως, φαίνεται πως η άφεση αμαρτιών δεν δίνεται σε όλους τους αμαρτωλούς του κόσμου τούτου, αφού για τους περισσότερους εξ αυτών το σημάδι της αμαρτίας τούς ακολουθεί παντού και πάντα.

Η εύθραυστη ισορροπία της σχέσης δύο πιστά ερωτευμένων υπογραμμίζεται από την θαυμάσια παρουσία του πρωταγωνιστικού ζεύγους των Χένρι Φόντα και Σίλβια Σίντνεϊ (σε νεότατη ηλικία ο πρώτος), με τον φακό του κορυφαίου διευθυντή φωτογραφίας Λίον Σαμρόι (στην καριέρα του μέτρησε δεκαοκτώ υποψηφιότητες για Όσκαρ και τέσσερις συνολικά κατακτήσεις) να «φυλακίζει» τα αισθήματα τους μ’ έναν έντονα αλληγορικό τρόπο. Το παιχνίδι με τις σκιές και την ομίχλη (η σεκάνς της απόδρασης είναι λίαν υποβλητική) και στιγμές όπως το φιλί μέσα από τα κάγκελα, είναι σαν να επιβεβαιώνουν την απατηλή φύση ενός εξαρχής καταδικασμένου έρωτα. Άλλωστε, όπως φαίνεται, η αθωότητα από μόνη της δεν αρκεί για ν’ αλλάξει μια προδιαγεγραμμένη μοίρα.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Από τα λιγότερο προβεβλημένα έργα της αμερικανικής περιόδου του Φριτς Λανγκ, γεγονός που δε συμβαδίζει με το γεμάτο ουσία περιεχόμενό του. Οι φίλοι του κλασικού χολιγουντιανού σινεμά της αφήγησης αξίζει να το (ξαν)ανακαλύψουν. Αν διαβάσετε αλλού πως πρόκειται για προπομπό του «Μπόνι και Κλάιντ» (1967), μην το πάρετε τοις μετρητοίς. Μια μικρή σύνδεση γύρω στο φινάλε υπάρχει, αλλά αυτή στέκει ως ελάχιστη μπροστά στα υπόλοιπα στοιχεία του φιλμ.


MORE REVIEWS

ΑΓΡΙΑ ΦΥΣΗ

Ολιγοήμερο ταξίδι εταιρικού bonding σε απομονωμένο hiking retreat αυστραλέζικου εθνικού πάρκου καταλήγει σε θρίλερ, με την εξαφάνιση μιας γυναίκας η οποία (διόλου συμπτωματικά;) λειτουργούσε ως πληροφοριοδότης για λογαριασμό ομοσπονδιακών πρακτόρων. Υπάρχει χρόνος για να βρεθεί ζωντανή ή μήπως πρόκειται για ένα καλοστημένο σχέδιο δολοφονίας;

ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΔΕΣΜΟΣ

Στο μεγάλο «πουθενά» του Νέου Μεξικού, κάπου στα ‘80s, η Λου, επιστάτρια ενός βουτηγμένου στην τεστοστερόνη γυμναστηρίου, θα ερωτευθεί την Τζάκι, μια bodybuilder περαστική από τα μέρη εκείνα, που δεν έχει στον ήλιο μοίρα, μα ονειρεύεται περισσότερα μούσκουλα και δόξα. Γύρω τους, όμως, συγκεντρώνονται αρκετά… πτώματα και χρέη παλιά κι αλύτρωτα.

ΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

Όταν έπειτα από έλεγχο αλκοτέστ του αφαιρείται το δίπλωμα οδήγησης, ο Μαρκ οφείλει να περάσει από μια σειρά ιατρικών και ψυχολογικών σεμιναρίων αξιολόγησης, εάν επιθυμεί να το πάρει ξανά πίσω. Το αληθινό πρόβλημα του Μαρκ, όμως, δεν είναι η προσωρινή απώλεια του διπλώματός του, αλλά η μη συνειδητοποίηση της κατάστασης την οποία βιώνει ως… αλκοολικός.

ΕΓΩ, ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ

Δύο έφηβα αγόρια ξεκινούν από το Ντακάρ της Σενεγάλης κυνηγώντας το όνειρο της καλύτερης ζωής στην Ευρώπη. Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιταλία, να εύχεσαι να μην είναι μακρύς ο δρόμος.

ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΟΠΛΟΙΟ

Η καθημερινότητα στο πλωτό κέντρο φροντίδας πασχόντων από ψυχικές διαταραχές «Adamant», το οποίο βρίσκεται δεμένο σε προβλήτα του Σηκουάνα στο Παρίσι.