της Κατερίνας Ανδρεάκου

Το σινεμά του Κρίστιαν Πέτσολντ βασίζεται αρκετά στο παιχνίδι μεταξύ ρεαλισμού και φανταστικού, και αυτή εδώ η ταινία του όχι μόνο δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά είναι και μια από τις πιο επιτυχημένες του. Ο πρωτότυπος τίτλος της είναι το όνομα της ηρωίδας του αλλά κι εκείνος του γερμανικού μύθου της ομώνυμης νύμφης του νερού που πρωτοκυκλοφόρησε στις αρχές του 19^ου αιώνα. Εδώ, η Ουντίν είναι μία ιστορικός και λέκτορας με εξειδίκευση στη μοντέρνα ανοικοδόμηση του Βερολίνου και στα κανάλια που κρύβονται κάτω από τα θεμέλια της πόλης. Η ιστορία ξεκινά όταν ο σύντροφός της, ο Γιοχάνες, της ανακοινώνει πως την αφήνει για μια άλλη γυναίκα και η Ουντίν τον προειδοποιεί (στα σοβαρά) πως αν την αφήσει, θα πρέπει να τον σκοτώσει. Ο Γιοχάνες δεν την ακούει, φεύγει και η Ουντίν συνταράσσεται, τόσο από την απώλεια του άνδρα που αγαπούσε όσο και από την προδιαγεγραμμένη (όπως φαίνεται) μοίρα, η οποία την καλεί να σκοτώσει τον Γιοχάνες και να ξαναγυρίσει στο νερό, το φυσικό της περιβάλλον, ως νύμφη. Μόνο που στο ενδιάμεσο γνωρίζει τον Κρίστοφ, έναν καλόκαρδο δύτη, ο οποίος φαίνεται να είναι το ιδανικό της ταίρι. Οι δύο νεαροί ερωτεύονται κεραυνοβόλα, η Ουντίν προσπαθεί να ξεχάσει και ν’ αποφύγει τη μοίρα σχετικά με τον Γιοχάνες και το νερό, όμως μια σειρά από περίεργα, μεταφυσικά και τραγικά γεγονότα θα την φέρουν αντιμέτωπη με τον ίδιο της το μύθο.

Η εκκεντρικότητα της ιστορίας και της αφήγησης της «Νύμφης του Νερού», ιδιαίτερα όταν αντιπαραθέτει μεταφυσικούς μύθους με τον ρεαλισμό της σημερινής εποχής, εξισορροπείται σχεδόν ιδανικά με τον ρομαντισμό της ιστορίας αγάπης μεταξύ της Ουντίν και του Κρίστοφ, που ξεκινά και καταλήγει μέσα από έναν καταιγισμό συμβολισμών, απτών και ιδεολογικών, οι οποίοι αποδεικνύουν το απόλυτο ταίριασμα του ζευγαριού αλλά και τη μυθική μοίρα που καλεί την ηρωίδα. Το νερό αποτελεί το συνδετικό κρίκο της εξιστόρησης, από το μύθο της νύμφης στα κανάλια του σημερινού Βερολίνου, στο επάγγελμα του Κρίστοφ, στο ενυδρείο του εστιατορίου που γίνεται θρύψαλα τη στιγμή που θα κοιταχτούν για πρώτη φορά οι δύο πρωταγωνιστές και μελλοντικοί εραστές, στα αλυσιδωτά γεγονότα που καταλήγουν στην τραγωδία και το συναισθηματικό φινάλε.

Ο Πέτσολντ δεν φοβάται να στήσει ένα παραμύθι με αρχαϊκές αναφορές, με σκηνικό το αστικό Βερολίνο του 21^ου αιώνα, και το τελικό αποτέλεσμα, παρότι ενδέχεται να ξενίσει τους μη μυημένους στη φιλμογραφία του αλλά και στο συνδυασμό μοντέρνου ρεαλισμού με φανταστικούς μύθους άλλων εποχών, είναι πλειοψηφικά επιτυχημένο, κυρίως διότι, ενώ παίρνει την ιστορία του στα σοβαρά, καλεί ταυτόχρονα και τον θεατή ν’ αποδεχτεί αυτό που παρακολουθεί σαν μια ιστορία φαντασίας, ίσως και ένα σύγχρονο παραμύθι με ονειρικά ιντερλούδια. Όσο προχωρά η ιστορία και το δίλημμα της Ουντίν, τόσο η αφηγηματικότητα μπλέκεται μεταξύ γραμμικού ρεαλισμού και ονείρου, κάνοντας τόσο τους θεατές όσο και την ίδια την ηρωίδα να αμφιβάλλουν για την πραγματικότητα γεγονότων και χρονικών συγκυριών. Την ίδια στιγμή, ο αρχικά αναπάντεχος, μα τελικά αναπόφευκτος έρωτας μεταξύ Ουντίν και Κρίστοφ αποτελεί ένα υπέροχα και κατά καιρούς αβάσταχτα ρομαντικό παραμύθι για τους καιρούς μας, ανεξάρτητα μύθων και μοίρας.

Το ζευγάρι της Πάουλα Μπερ και του Φραντς Ρογκόφσκι ήταν ήδη «δοκιμασμένη συνταγή» για τον Πέτσολντ, καθώς δυο χρόνια νωρίτερα είχαν συμπρωταγωνιστήσει στην ταινία του «Transit», ωστόσο εδώ η μεταξύ τους χημεία είναι, εκτός από επιτυχημένη, και πολυεπίπεδη. Η Ουντίν της Μπερ αποζητά απελπισμένα ν’ αγαπήσει άφοβα τον Κρίστοφ και να ζήσει όπως κάθε άλλη νεαρή γυναίκα της εποχής της, όμως, το μυστικό και η μοίρα που την καλούν, την κάνουν να φαίνεται κατά καιρούς αποστασιοποιημένη και απόμακρη, ενώ ο Κρίστοφ του Ρογκόφσκι έχει μια σχεδόν αγορίστικη αφέλεια στον έρωτά του για τη νύμφη που τον κάνει ακαταμάχητα συμπαθή, αξιολάτρευτο και, κατά συνέπεια, έναν κλασικά τραγικό ήρωα. Η Μπερ κέρδισε επάξια την Αργυρή Άρκτο γυναικείας ερμηνείας (με την ταινία να τιμάται με το βραβείο FIPRESCI) για τον πολύπλοκο και πολύπλευρο ρόλο της Ουντίν και επιβεβαιώνεται ως μία από τις ανερχόμενες star του ευρωπαϊκού (και όχι μόνο) σινεμά, σε μια ταινία που μας προ(σ)καλεί να ξεπεράσουμε τα κλασικά «σύνορα» ρεαλισμού και μύθου, παρέχοντάς μας ταυτόχρονα μία άκρως ρομαντική ιστορία αγάπης, από εκείνες που βλέπαμε πιο συχνά στη μεγάλη οθόνη παλιά.