του Ηλία Φραγκούλη

Παρακολουθώ τον Έντγκαρ Ράιτ από την εποχή του τηλεοπτικού «Spaced» (1999). Και τον προσκυνώ! Μέχρι σήμερα, στην καριέρα του, θεωρώ πως είχε μονάχα ένα στραβοπάτημα, με το «The World’s End» (2013). Πέραν αυτού, στη φιλμογραφία του φιγουράρουν μερικές από τις πιο fun ταινιάρες που είδαμε στη μεγάλη οθόνη τις τελευταίες δεκαετίες. «Καυτοί και Άσφαιροι» (2007), «Ο Σκοτ Πίλγκριμ Εναντίον των 7 Πρώην» (2010) και «Baby Driver» (2017). Έργα με στοιχεία που θα έπρεπε να διδάσκονται σε σχολές κινηματογράφου. Μοντέρνο σινεμά, αυθάδικο, απόλυτα ψυχαγωγικό, με διάθεση ν’ αναμειγνύει είδη, χιούμορ, βία, νεανικό πνεύμα, με τρόπο τόσο πρωτότυπο που δεν τολμάς να κάνεις συγκρίσεις με οποιονδήποτε άλλο σκηνοθέτη. Φέτος έριξε διπλό χτύπημα, αρχικά με το εξαιρετικό (και απρόβλητο στην Ελλάδα, δυστυχώς) ντοκιμαντέρ «The Sparks Brothers» και τώρα με το «Συνέβη στο Σόχο», το οποίο μας (υπεν)θυμίζει γιατί είναι ένα τόσο σεβαστό όνομα στην κινηματογραφία. Παγκοσμίως.

Ο Ράιτ εδώ ξανοίγεται μ’ ένα εντελώς δικό του στυλ στο είδος του θρίλερ, με δόσεις ψυχολογικού τρόμου, μεταφυσικές πινελιές και καμία ενοχή να βουτήξει μέχρι και το αιματοβαμμένο slasher. Αρχικά, το μέγα κατόρθωμά του, να ελίσσεται χωροχρονικά στο λονδρέζικο West End και το Σόχο του σήμερα και του ’60, αποτελεί μία πραγματική νίκη αφηγηματικά, ένα ρίσκο που αποδίδει χωρίς να σηκώνει αντιρρήσεις. Βοηθούμενος από το ασύλληπτο μοντάζ του Πολ Μάσλις (σταθερός συνεργάτης του και άξια υποψήφιος για Όσκαρ στο «Baby Driver»), το production design και τις μουσικές επιλογές – ασταμάτητο tribute στη συγκεκριμένη περίοδο του παρελθόντος, ο Ράιτ πατά ταυτόχρονα στο τότε και το τώρα, δημιουργώντας ένα θαυμαστό οπτικό «mash-up» που μονάχα ένας τόσο ταλαντούχος… κινηματογραφόφιλος και «ταχυδακτυλουργός» της 7^ης Τέχνης θα μπορούσε να φέρει εις πέρας. Ξεκινώντας από τις αναφορές σε μόδα και τραγούδια, παίρνει σταδιακά την ιστορία των «οραμάτων» της Ελοΐζ και τη συνδέει με την πορεία της Σάντι στις ίδιες γειτονιές του Λονδίνου, σ’ ένα σύμπαν όπου αυτοί οι δύο ξεχωριστοί κόσμοι συνυπάρχουν και «συνωμοτούν» για να μας οδηγήσουν σε μια δυσάρεστη αποκάλυψη (προς το φινάλε, λογικά).

Η Ελοΐζ όχι μόνο «βλέπει» τη Σάντι, αλλά γίνεται (και) η ίδια η Σάντι, ενώ το puzzle του παρελθόντος αρχίζει να μοιάζει όλο και πιο απειλητικό, έως απόλυτα τρομακτικό. Όχι μόνο αμφισβητούμε (πια) την τύχη της Σάντι στα sixties, αλλά και αρχίζουμε ν’ ανησυχούμε για το πόσο κινδυνεύει η ζωή της Ελοΐζ στο σήμερα, καθώς πλησιάζει όλο και περισσότερο σε μία φονική απάντηση που θα λύσει το μυστήριο της πλοκής. Αν θα έπρεπε ν’ αναζητήσω τα (πιθανά) συστατικά του σινεμά τρόμου (με την ευρύτερη έννοια) που παντρεύει στο «Συνέβη στο Σόχο» ο Ράιτ, θα έλεγα πως πίσω από το προφανές των εικόνων κρύβεται ο ψυχισμός της «Αποστροφής» (1965) του Ρομάν Πολάνσκι που ύπουλα οδηγεί προς το «Carnival of Souls» (1962) του Χερκ Χάρβεϊ. Επειδή, όμως, και τα δύο είναι μαυρόασπρα, πράγμα που δεν ταιριάζει στην κάργα pop οπτική του Ράιτ, ο άτιμος πάει και κάνει την υπέρτατη μαγκιά, χρωματίζοντας το δικό του φιλμ σε τόνους ιταλιάνικου giallo, που έκαναν μέχρι και τον Ντάριο Αρτζέντο να παραληρεί (δημόσια) με το που είδε την ταινία!

Λόγω της ιδιαιτερότητας του story, δεν θα κάνω άλλες αναφορές ή σχόλια γύρω από το φιλμ, ώστε ν’ αποφευχθούν τα spoilers. Εκείνοι που θα εντοπίσουν και μπορούν ν’ αντιληφθούν τι ακριβώς έχει κάνει εδώ ο Έντγκαρ Ράιτ και πόση αγάπη για το σινεμά έχει βάλει στο «Συνέβη στο Σόχο», θα βγουν από την αίθουσα με δάκρυα στα μάτια. Χωρίς αγάπη για τον κινηματογράφο ή κατανόηση της διαφορετικότητας που χαρακτηρίζει τα φιλμικά είδη, δεν θα καταλάβετε ούτε τούτη την ταινία, ούτε και τον «κόσμο» του Ράιτ. «Then it’s the end of my world for me», καταλήγει να άδει σπαρακτικά η Σίλια Μπλακ. Δεν είναι μόνο θέμα γούστου. Θέλει και γνώση. Για να νιώσετε.