FreeCinema

Follow us

M*A*S*H (1970)

  • ΕΙΔΟΣ: Πολεμική Σάτιρα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ρόμπερτ Όλτμαν
  • ΚΑΣΤ: Ντόναλντ Σάδερλαντ, Έλιοτ Γκουλντ, Τομ Σκέριτ, Σάλι Κέλερμαν, Ρόμπερτ Ντιβάλ
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 116'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ODEON

Με τον πόλεμο της Κορέας να μαίνεται, το ιατρικό προσωπικό ενός στρατιωτικού νοσοκομείου, λίγα χιλιόμετρα από το πεδίο της μάχης, προσπαθεί να επιβιώσει και να κρατήσει τα λογικά του μέσα από χιουμοριστικές, σουρεαλιστικές καταστάσεις, άφθονο αλκοόλ, αλλά και το ανελέητο «κυνήγι» κάθε γυναίκας νοσοκόμου στο στρατόπεδο.

Κάτι σαν πολιτιστικός θησαυρός, αλλά και αναμφίβολα μνημείο κινηματογραφικής κληρονομιάς για την κουλτούρα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, το «M*A*S*H» (το οποίο δανείζεται το όνομά του από το ακρωνύμιο του Κινητό Στρατιωτικό Χειρουργικό Νοσοκομείο) άφησε το δικό του στίγμα στα φιλμικά ‘70s, όπου γνώρισε τεράστια επιτυχία κι έγινε το εφαλτήριο για την ομώνυμη spin-off τηλεοπτική σειρά που μεσουράνησε για κάτι παραπάνω από δέκα χρόνια, από το 1972 έως το 1983. Βασισμένο στο βιβλίο του Ρίτσαρντ Χούκερ, το οποίο χρησιμοποίησε ένα στυλ γνώριμο και από δύο λογοτεχνικά αριστουργήματα των ‘60s, τα «Catch-22» και «Slaughterhouse-Five», το φιλμ προσπαθεί να μας μεταδώσει τη φρίκη και την παράνοια του πολέμου μέσα από ένα κωμικό πρίσμα, για να κάνει αντιληπτό ακριβώς αυτό το παράλογο στοιχείο των εχθροπραξιών – όπως και το γεγονός πως ο μόνος τρόπος να καταφέρεις να κρατήσεις σώας τας φρένας, είναι μέσω του χιουμοριστικού retelling των εμπειριών σου.

Ποιος καλύτερος για να οπτικοποιήσει αυτό το σουρεάλ, κωμικό χρονικό, λοιπόν, από τον σπουδαίο Ρόμπερτ Όλτμαν, έναν από τους ικανότερους δημιουργούς στο ν’ αφουγκράζεται τον παλμό της αμερικανικής κοινωνίας, με όλες της τις παθογένειες. Η αλήθεια είναι πως εδώ έχουμε ένα διπλό avantage, μιας και οι κλασικοί overlapping διάλογοι του Αμερικανού είναι «κομμένοι και ραμμένοι» για την απτή απεικόνιση της τρέλας που επικρατεί στην Κινητή Χειρουργική Μονάδα, η οποία αποτελεί το setting της ταινίας. Ομοίως, φυσικά, και η δεξιοτεχνία του Όλτμαν στη διαχείριση πολυάριθμων χαρακτήρων, συνεπικουρούμενος εδώ κι από την αρμάδα εξαιρετικών ηθοποιών που έχει στη διάθεσή του. Ο μεγάλος Ντόναλντ Σάδερλαντ ηγείται ερμηνειών και χρόνου επί της οθόνης, αλλά τα κομβικά κομμάτια του κωμικού puzzle είναι αναμφίβολα ο ασυμβίβαστος κοινωνικός παρίας «Τράπερ» του Έλιοτ Γκουλντ, η υπεύθυνη για μερικές από τις πιο αστείες σεκάνς του έργου Υπολοχαγός Ντις της Τζο Ανν Πφλαγκ, αλλά και ο οδοντίατρος «Ανώδυνος Πολωνός» του Τζον Σακ (η μικρή σκηνή στα μπάνια, για τρανταχτά γέλια!).

Το σκηνικό θα παραμείνει απαράλλαχτο (ως επί το πλείστον) και για τα 116 λεπτά του φιλμ, με τις σουρεαλιστικές σκηνές να διαδέχονται η μία την άλλη, ανακυκλώνοντας τους ούτως ή άλλως περιορισμένους χώρους του στρατοπέδου. Πρόκειται για σκηνές που σκηνοθετούνται μαεστρικά και με χειρουργική ακρίβεια (pun intended), αλλά ταυτοχρόνως κουράζουν από ένα σημείο κι έπειτα, προδίδοντας το πυκνογραμμένο, all over the place σενάριο του σπουδαίου Ρινγκ Λάρντνερ Τζούνιορ, αλλά και την ηλικία της ταινίας πλέον, ιδιαίτερα στις έντονα slapstick σκηνές.

Φυσικά, δεν τίθεται θέμα της σημασίας του «M*A*S*H» στο αντιπολεμικό κινηματογραφικό γίγνεσθαι και, ευλόγως, στην αμερικανική κοινωνία. Είναι, όμως, ένα συναίσθημα που δύσκολα μπορούμε να βρούμε οικείο στον ίδιο βαθμό ως μη Αμερικανοί και, συνεπώς, εμπόδιο στο να συνυπογράψουμε τους διθυράμβους γι’ αυτό.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Σίγουρα μια ταινία που κάθε λάτρης του σινεμά πρέπει να έχει παρακολουθήσει στη ζωή του, κατά την προσωπική γνώμη του γράφοντα, όμως… ένα (και βάλε, μάλλον) σκαλί κάτω από τον χαρακτηρισμό του κλασικού αριστουργήματος. Γενικά, μία από τις πολλές εντελώς αψυχολόγητες επανεκδόσεις του φετινού καλοκαιριού.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.