του Ηλία Φραγκούλη

Άγκαθα Κρίστι να ‘ναι… κι ό,τι να ‘ναι! Πίσω στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν έβλεπα το… «Δύο Εγκλήματα Κάτω από τον Ήλιο» (τα εκ νέου «βαφτίσια» έγιναν για ν’ αποφευχθεί κάποιο #spoiler ή λόγω άγνοιας του original ελληνικού τίτλου;) στην πρώτη του κινηματογραφική προβολή, σίγουρα δεν φανταζόμουν πως το 2020 τούτη η μέτρια και σχεδόν τηλεοπτικών προδιαγραφών παραγωγή θα εμφανιζόταν ξανά στις μεγάλες οθόνες ως… «κλασική» επανέκδοση! Εκείνα τα χρόνια, τα θερινά (ειδικά του κέντρου της Αθήνας) έπαιζαν αριστουργήματα του παρελθόντος, με το συγκεκριμένο – ή (και) άλλα παρεμφερή – φιλμ να καλύπτουν τις ανάγκες προγραμματισμού των συνοικιακών σινεμά, τα οποία δεν είχαν αποκλειστικά σοβαρές προθέσεις σε σχέση με την καλλιτεχνική ποιότητα του φιλμ που εξασφάλιζαν. Εκεί έβρισκαν θέση τα… «δεύτερα». Σήμερα, με το άλλοθι του ονόματος της συγγραφέως, τούτο το «Έγκλημα» (#diplhs) μπορεί να μοστράρει παντού! Διότι εκεί καταντήσαμε/νε το ελληνικό κινηματογραφικό καλοκαίρι…

Επιχείρησα να δω την ταινία ξανά, από επαγγελματικό βίτσιο και για λόγους φρεσκαρίσματος της μνήμης, προφανώς. Συνέβη αυτό που φοβόμουν: με πήρε ο ύπνος! Ως εκ θαύματος, άνοιξα πάλι τα μάτια στη σεκάνς της τελικής λύσης του μυστηρίου, κατά τα συνήθη πρότυπα των έργων της Κρίστι, με τον Ηρακλή Πουαρό να έχει συγκεντρώσει τους… ζωντανούς από το καστ για να τους αποκαλύψει την ταυτότητα του δολοφόνου της αποσυρθείσας star της σκηνής, Αρλίνα Στιούαρτ Μάρσαλ (Ριγκ), που όλοι οι υπόλοιποι κάποια στιγμή είχαν ευχηθεί να τη βρει… ο κακός ο ψόφος!

Τι κάνει την ταινία του Γκάι Χάμιλτον να επιζεί του… απόλυτου φιλμικού ολέθρου; Η πένα της Κρίστι, φυσικά, και το πνεύμα των ατακών που έχει κουρδίσει με γνήσιο βρετανικό φλέγμα ο Άντονι Σάφερ. Το επιτελείο των πρωταγωνιστών, που μπορεί να μην είναι και της πρώτης γραμμής (πια) ή να δείχνουν ότι χαίρονται (#not) που… φλέγονται από τον ήλιο στα γυρίσματα, όμως, έστω τα καταφέρνουν στις πιο κυνικές στιγμές των ρόλων τους. Η χρήση (αν όχι χυδαία εκμετάλλευση) θρυλικών συνθέσεων του μακαρίτη Κόουλ Πόρτερ, που δίνουν μία παράδοξη νότα ποιότητας στο όλο project… ναφθαλίνης. Και το υπέροχο τοπίο της δήθεν Αδριατικής, που στην πραγματικότητα είναι η ισπανική Μαγιόρκα, αλλά ενίοτε θυμίζει και ελληνικές τοποθεσίες τις οποίες χαρήκαμε στο… «Mamma Mia!» (2008). Αυτό το τελευταίο το πρόσθεσα υπούλως εδώ, ως υπενθύμιση ιδανικά ψυχαγωγικού έργου για το καλοκαίρι. Δίχως… φόνο, μεν, αλλά που έκανε άψογα τη δουλειά του και έχει τα φόντα να ιδωθεί σαν… κλασική επανέκδοση στο μέλλον (πάνω από 600.000 θεατές θα συμφωνήσουν μαζί μου)!

Δυστυχώς, το «Έγκλημα Κάτω από τον Ήλιο» στέκει ως ένα από τα λιγότερο αξιόλογα φιλμ που βασίστηκαν σε βιβλίο της Άγκαθα Κρίστι, σε μία προσπάθεια εκμετάλλευσης του trend που δημιούργησε η επιτυχία του «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» (1974), με τη διαφορά ότι εκεί υπήρχε καραμπινάτος σκηνοθέτης και επιτελείο πρωταγωνιστών που… έχανες στο μέτρημα! Μαζί με μία ασυναγώνιστη πλοκή και αφήγηση, κάτι που με κανέναν τρόπο δεν αντιλαμβάνεσαι εδώ. Η αποτυχία της ταινίας στην εποχή της στάθηκε και η ταφόπλακα γι’ αυτές τις «αστραφτερές» παραγωγές κινηματογραφικών μεταφορών έργων μυστηρίου της συγγραφέως (τρεις στο σύνολό τους, μετά το «Οριάν Εξπρές»). Θα έλεγα ότι υπήρχε το… τέλειο άλλοθι!