της Κατερίνας Ανδρεάκου

Η μέχρι τώρα μικρομηκάς σκηνοθέτις Ότομν ντε Γουάιλντ και η κινηματογραφικά πρωτοεμφανιζόμενη σεναριογράφος Έλενορ Κάτον συνεργάζονται εδώ για μια καινούργια και φαινομενικά «φρέσκια» φιλμική μεταφορά του ομώνυμου δημοφιλούς μυθιστορήματος της Τζέιν Όστεν, 24 χρόνια μετά την ομώνυμη (και συμπαθή) ταινία του Ντάγκλας ΜακΓκραθ με πρωταγωνίστρια την Γκουίνεθ Πάλτροου. Η ραγδαία ανερχόμενη Άνια Τέιλορ-Τζόι («Διχασμένος», «The Witch») «αντικαθιστά» την Πάλτροου και δίνει στην Έμμα της δικής της γενιάς περισσότερο θράσος αλλά και μια σχεδόν αφοπλιστική νεανική φρεσκάδα, κάτι που περιμένεις να συμβεί και με την υπόλοιπη ταινία που περιστοιχίζει την κεντρική ηρωίδα, ίσως μία πιο teen, μοντέρνα και κάπως αναπόφευκτα πιο woke και γυναικοκρατούμενη εκδοχή, που να απευθύνεται κατά βάση στις νεότερες γενιές των millennials και Generation Ζ. Δυστυχώς, πέραν της ερμηνείας της κεντρικής ηθοποιού, της ιδιαίτερης και γοητευτικής της παρουσίας και της αξιόλογης καλλιτεχνικής διεύθυνσης της παραγωγής (συμπεριλαμβανομένων και των προσεγμένων και πειστικών κοστουμιών, με ιδιαίτερη έμφαση σε παστέλ χρώματα), το φιλμ δεν κατορθώνει όχι μόνο να ξεφύγει από τα όρια της μετριότητας, αλλά και να μας πείσει πως έχει ιδιαίτερο νόημα ύπαρξης.

Το σενάριο της Κάτον έχει μερικές αξιοσημείωτες στιγμές και το παιχνιδιάρικο, εύθυμο ύφος του διαπερνά ευχάριστα την ταινία. Ωστόσο, αποτυγχάνει να εξισορροπήσει σωστά τους χαρακτήρες, με αποτέλεσμα να αδικεί κατάφωρα ορισμένους που τυγχάνει να είναι κεντρικοί και εξαιρετικά καλογραμμένοι στο βιβλίο της Όστεν (όσο και στις άλλες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές του μεταφορές). Τρανταχτό και αδικαιολόγητο παράδειγμα, το «πετσόκομμα» του χαρακτήρα της Τζέιν Φέρφαξ, της νοητής «αντιζήλου» της Έμμα, που λειτουργεί τόσο ως κοινωνικό αντίβαρο (φτωχότερη, άρα και ταξικά κατώτερη, αλλά πολύ πιο καλλιεργημένη και συνειδητοποιημένη), όσο και – κατά κάποιον τρόπο – ως η φωνή της συνείδησης της κεντρικής ηρωίδας, και που εδώ αρχικά παραμένει άφαντη (έως τα μέσα του έργου) κι έπειτα αρκείται στο να αποτελεί μία άχρωμη και μόνο θεωρητικά «απειλητική» παρουσία μπροστά στη συναισθηματική αφύπνιση της Έμμα. Αντ’ αυτού, η αφήγηση επικεντρώνεται σχεδόν εμμονικά στη σχέση της Έμμα με την (επίσης ταξικά κατώτερή της) καλοκάγαθη Χάριετ (η Μία Γκοθ του προπέρσινου «Suspiria» σε μια μάλλον δραματικά άνιση ερμηνεία, συγκριτικά με το ύφος χαριεντισμού του υπόλοιπου έργου), την οποία βλέπει ως καλύτερή της φίλη αλλά και ως ενός είδους «πειραματόζωο» στην καλλιέργεια της τέχνης του προξενιού.

Η προφανής απειρία (αν αυτός είναι ο αληθινός λόγος) της σκηνοθέτιδος στην καθοδήγηση των ηθοποιών δεν βοηθά περαιτέρω, καθώς το πλειοψηφικά νεαρό και ανερχόμενο καστ εδώ δεν φτάνει καν τις ερμηνευτικές του δυνατότητες, ενώ κάποιοι διάσπαρτοι βετεράνοι όπως ο Μπιλ Νάι και η κωμικός Μιράντα Χαρτ κοσμούν αρκετές σκηνές δίνοντάς τους ένα κάποιο μεγαλύτερο βάρος. Ο Τζόνι Φλιν, εξαιρετικός στο βρετανικό «Κτήνος» (2018), είναι εδώ αναπάντεχα «λίγος» στον ρόλο τού γοητευτικού Νάιτλι, το ίδιο και ο επίσης αξιόλογος νεαρός Κάλουμ Τέρνερ ως ο αντίζηλός του, Φρανκ Τσέρτσιλ. Πέραν της Τέιλορ-Τζόι, από το νεαρό καστ ξεχωρίζει θετικά ο Τζος Ο’Κόνορ που, ως γλοιώδης κύριος Έλτον, αποτελεί ευχάριστη έκπληξη και έτη φωτός μακριά από τον ρόλο που τον ανέδειξε, στο εξαιρετικό «Του Θεού η Χώρα» (2017).

Συνολικά, το αίσθημα της απογοήτευσης διαπερνά αυτή την κινηματογραφική μεταφορά και η ευθύνη μάλλον πέφτει στη συνεργασία των δύο σχετικά άπειρων συνεργατών σε σενάριο και σκηνοθεσία. Τούτη η «Έμμα.» διαφημίζεται ως μια νέα, σύγχρονη εκδοχή, όμως δεν αποδίδει τίποτα το σύγχρονο και το ιδιαίτερο στην τελική της εκτέλεση. Οι χαρακτήρες παραμένουν απαράλλαχτοι, έως και λίγο πιο δισδιάστατοι από παλαιότερες versions, ενώ το εναλλασσόμενο ύφος χρειάζεται συνεχώς και σχεδόν καθ’ όλη την διάρκεια της ταινίας ένα μουσικό χαλί από τους Ντέιβιντ Σουάιτσερ και Ίζομπελ Γουόλερ-Μπριτζ (αδελφή της «Fleabag» Φοίβης) ώστε να κατευθύνει το κοινό προς το πιο χαρωπό ή πιο δραματικό της κάθε σκηνής. Αλλά ίσως θα έπρεπε να ήμασταν πιο προετοιμασμένοι γι’ αυτές τις σχετικά χαμηλές προσδοκίες από μια ταινία που ο τίτλος της φέρει μια τελεία για έναν παντελώς εξυπνακίστικο, άσκοπο λόγο (παίζει επάνω στο λογοπαίγνιο της λέξης «period», που σημαίνει «τελεία» αλλά και «ταινία εποχής», άρα έχει τελεία γιατί είναι… ταινία εποχής, σύμφωνα με την Ότομν ντε Γουάιλντ!).