FreeCinema

Follow us

ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ (2018)

(PÁJAROS DE VERANO)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Σίρο Γκέρα, Κριστίνα Γκαγιέγκο
  • ΚΑΣΤ: Καρμίνα Μαρτίνες, Χοσέ Ακόστα, Νατάλια Ρέγες, Τζον Ναρβάες, Χοσέ Βισέντε, Χουάν Μπαουτίστα Μαρτίνες
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 125'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: DANAOS FILMS / FILMTRADE

Δύο οικογένειες φυλής ιθαγενών της κολομβιανής ενδοχώρας έρχονται σε σύγκρουση, όταν μέλη τους, τα οποία έχουν αναμειχθεί με το νεοεμφανιζόμενο και λίαν κερδοφόρο εμπόριο ναρκωτικών, παραβιάζουν τις ντόπιες αξίες και παραδόσεις.

Με το προηγούμενό του φιλμ «Στην Αγκαλιά του Φιδιού» (2015), ο σκηνοθέτης Σίρο Γκέρα έφτασε να διεκδικεί το βραβείο Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, κάτι πρωτοφανές για παραγωγή από την Κολομβία. Επρόκειτο για ένα ασπρόμαυρο ψυχεδελικό art-house εγχείρημα, στο οποίο ο Κολομβιανός auteur κατέθετε τους προβληματισμούς του για την καταστροφή των αυτοχθόνων φυλών του Αμαζονίου από τους λευκούς εισβολείς κατά τις αρχές του 20ου αιώνα. Δεν περιοριζόταν σε μια εθνογραφικού τύπου μελέτη, αλλά με μια ελεγειακή ωμότητα εξέταζε τις επιπτώσεις της αποικιοκρατίας, τις αντιφάσεις που αυτή επέφερε στις ζωές των ντόπιων πληθυσμών, καταλήγοντας σε έναν θρήνο για τον πολιτισμό που έχει πια σχεδόν χαθεί.

Η νέα του ταινία, την οποία έχει συνσκηνοθετήσει με τη σύζυγό του Κριστίνα Γκαγιέγκο (στην «Αγκαλιά» κρατούσε τον ρόλο του παραγωγού), κινείται σε παρόμοια μονοπάτια σκέψης, στα οποία όμως φτάνει χρησιμοποιώντας διαφορετικούς δρόμους. Αντί για την ασπρόμαυρη φωτογραφία των τροπικών δασών του Αμαζονίου, εδώ έχουμε τα άνυδρα πλην γεμάτα χρώματα τοπία της χερσονήσου Γκουαγίρα στη Βόρεια Κολομβία, στα οποία ο μόνιμος συνεργάτης του, διευθυντής φωτογραφίας Νταβίντ Γκαγιέγκο, δίνει έναν α λα… Σέρτζιο Λεόνε τόνο. Ο γνωστός από τα πριν ρομαντισμός τού Γκέρα, σχετικά με την εξασθενημένη λαϊκή μνήμη και παράδοση των χωρών της Λατινικής Αμερικής, δηλώνει κι εδώ παρών, δεν αποτελεί όμως το μόνο βασικό σημείο αναφοράς, αφού η μεγαλεπήβολη φιλοδοξία του, να διηγηθεί από μια εν γένει αλληγορική σκοπιά τη σύγχρονη (συνυφασμένη με τη διακίνηση ναρκωτικών) ιστορία της πατρίδας του, περιπλέκει τις αγνές (και εδώ) προθέσεις του.

Ο Ραπαγιέτ είναι ένας απλός χωρικός της φυλής Γουάγια που επιθυμεί να παντρευτεί την όμορφη κόρη της αρχηγού της μητριαρχικών καταβολών φατρίας του, κάτι που θα του προσδώσει (εκτός των άλλων και) κύρος. Η μέλλουσα πεθερά του ορίζει μια απλησίαστη για τα δεδομένα του προίκα, την οποία αδυνατεί να προσφέρει, αφού το εμπόριο καφέ που αποτελεί τη βασική του ασχολία δεν αφήνει τα απαιτούμενα χρήματα. Όταν, όμως, πέσουν στην αντίληψή του νεαροί Αμερικανοί hippies οι οποίοι (έχοντας καταφτάσει στην κολομβιανή επικράτεια για να μεταλαμπαδεύσουν μεταξύ άλλων τον… αντικομμουνισμό) γυρεύουν με μανία μαριχουάνα για να φουμάρουν, του έρχεται φαεινή ιδέα που θα του λύσει το πρόβλημα. Μαζί με κολλητό του φίλο βρίσκει τις άκρες που χρειάζονται σε συγγενείς από άλλη φυλή, ξεκινά το εμπόριο ναρκωτικών που του παρέχει όχι μόνο τα απαιτούμενα γαμήλια προικιά αλλά, σταδιακά, και σύγχρονα τεχνολογικά αγαθά (από αυτοκίνητα μέχρι μοντέρνα σπίτια), η απληστία, όμως, μαζί με την καταπάτηση προαιώνιων όρκων παράδοσης του τόπου του και η ένθεν και ένθεν ύβρις, στέκουν ως πολύ άσχημα μαντάτα για όλους τους εμπλεκόμενους στο επικερδές αλισβερίσι του «μαγικού χόρτου».

Χωρισμένο σε πέντε κεφάλαια που καλύπτουν μια εικοσαετή περίπου περίοδο, από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 μέχρι τις αρχές αυτής του ’80, τα «Αποδημητικά Πουλιά» μοιάζουν με ένα τυπικό γκανγκστερικό έπος. Η σημαντικότατη διαφορά είναι πως αυτό αφενός διαδραματίζεται στο εξωτικό περιβάλλον των Γουάγια, οι οποίοι διατηρούσαν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους ακόμα και κατά τον 20ο αιώνα, αφετέρου η εμπλοκή με το εμπόριο ναρκωτικών εξετάζεται υπό το πρίσμα των αρχαϊκών παραδόσεών τους, μέσω (πολλών) σχετικών τελετουργιών. Η συναναστροφή με «ξένους», ένεκα του μεγαλοπιάσματος από τα ολοένα περισσότερα κέρδη που αφήνει η μαριχουάνα, αποδεικνύεται ολέθρια για τα μέλη της φυλής, αφού ο εξωτερικός παράγοντας αρχικά τυφλώνει και εν συνεχεία διαστρεβλώνει την πίστη τους στον πολιτισμό τους. Η μητριαρχική φιγούρα της Ούρσουλα (ο de facto αρχηγικός τρόπος με τον οποίο δρα φέρνει στο μυαλό τον ρόλο της Τζάκι Γουίβερ στο «Χρίσμα» του 2010, στο πιο traditional και πασιφιστικό) μάταια προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες ή με σοφία να συμβουλεύσει τα νεότερα μέλη της φυλής, αντιλαμβανόμενη ίσως κι αυτή πως μια νέα, μπερδεμένη εποχή έρχεται.

Καθώς ο πόλεμος των φατριών κλιμακώνεται και κάπου ακούγεται η λέξη κλειδί «Μεντεγίν», αφήνεται σαφέστατα να εννοηθεί πως το δίδυμο Γκέρα – Γκαγιέγκο βλέπει το αρχικά «αθώο» εμπόριο μαριχουάνας στην ξεχασμένη από τον Θεό κολομβιανή επαρχία ως σημείο αφετηρίας για τα δεινά που έφερε στην πατρίδα τους η συγκεκριμένη ενασχόληση, αλλά ακόμα περισσότερο ως το κύριο αίτιο του σε μεγάλο βαθμό «θανάτου» των τοπικών παραδόσεων. Η ματιά τους, όμως, ως προς αυτό είναι μάλλον υπεραπλουστευμένη, αφού περιορίζεται στη σύγκρουση του κόσμου της παράδοσης που εκπροσωπεί η Ούρσουλα (με την οποία μάλλον ταυτίζεται το σκηνοθετικό ζεύγος) με αυτόν του γαμπρού της, Ραπαγιέτ, που σαν άλλος «Σημαδεμένος» έχει βρεθεί από τα πολύ χαμηλά στα δυσθεώρητα ύψη του αλαζονικού πλούτου.

Η συμβολική παρουσία των «Αποδημητικών Πουλιών» του τίτλου, εν είδει κακών οιωνών για το μέλλον της φυλής μέσω της συχνής επίσκεψής τους στα όνειρα των μελών της, και η υπερφυσική ερμηνεία που δίνει η Ούρσουλα στην εμφάνισή τους (σε ένα ακόμα πιο αλληγορικό επίπεδο, ο τίτλος εμπεριέχει τα μονοθέσια αεροπλάνα με τα οποία οι Αμερικανοί αρχίζουν να μεταφέρουν τη μαριχουάνα) «ζωγραφίζουν» μια γοητευτική, απόκοσμη πινελιά στο πολύχρωμο tableau του φιλμ. Αυτή, όμως, διακόπτεται συχνά από τις κοινωνιοπαθητικές εκρήξεις οργής και βίας ανθρώπων των Γουάγια, που οδηγούν το φιλμ στα λημέρια του πολύ πιο εύστοχου σε ό,τι αφορά τα κολομβιανά cartel και τον αμερικανικό δάκτυλο «American Made» (2017), πριν το α λα σπαγγέτι γουέστερν φινάλε, η κατάληξη του οποίου δεν έχει να ζηλέψει και πολλά από τον κυνισμό των ταινιών του είδους.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Χωρίς να απογοητεύουν τους πιστούς οπαδούς της «Αγκαλιάς του Φιδιού», τούτα τα «Αποδημητικά Πουλιά» στέκουν κατώτερα του προκατόχου τους, έχοντας πέσει εν πολλοίς θύματα ενός εν μέρει υπερβάλλοντος μεγαλόπνοου σχεδίου. Όσοι δεν είστε του art-house, μην παρασυρθείτε από τον πολλά υποσχόμενο συνδυασμό ναρκωτικών και Κολομβίας. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να… αποδημήσετε πιο γρήγορα κι από τα πουλιά του τίτλου.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.