του Νίκου Παλάτου

Η «Ώρα Μηδέν» μάλλον αποτελεί σπάνια περίπτωση ταινίας. Δεν πουλούσε φούμαρα, ότι ανακάλυπτε τον τροχό, ούτε υποσχόταν το φαντασμαγορικό υπερθέαμα των αιθέρων. Σε ότι αφορά το πρώτο σκέλος, εγχειρήματα που έφερναν σε αεροπορικές ταινίες καταστροφής είχαν ήδη γυριστεί, είτε λειτουργώντας ως ο απόλυτος προπομπός του είδους που κατά τη δεκαετία του ‘70 θα… απογειωνόταν, όπως λόγου χάρη το «Όταν Σημάνει η Ώρα» (1954), είτε παίρνοντας την εντελώς αδιανόητη πλάγια οδό, όπως έπραττε το (κατά τα άλλα) φιλμ νουάρ (!) «Υπό Πλαστίν Ταυτότητα» (1956). Σε ότι έχει να κάνει με το δεύτερο σκέλος, το φιλμ δεν ήταν παρά ένα B-movie, όπως τα δεκάδες του γυρίζονταν τότε και στα οποία ενέσκηπταν κάθε λογής απειλητικοί κίνδυνοι, από εξωγήινους και τέρατα μέχρι σαλεμένους gangsters (ή, εν προκειμένω, αεροπλάνα που πέφτουν). Υπό αυτό το πρίσμα, η ταινία… δεν έπεφτε σε κάποιο χοντρό σφάλμα, της έλαχε εντούτοις να μνημονεύεται διά παντός και εις τους αιώνας τους αιώνων για τους… εντελώς λάθος λόγους. Ας όψονται τα κωλόπαιδα της ομάδας ΖΑΖ, δηλαδή, που στην όλη δομή της εντόπισαν τη χρυσή ευκαιρία για spoof slapstick σάτιρα, που όμοιά της μέχρι τότε δεν είχε εμφανιστεί. Ως εκ τούτου, η ευχή και κατάρα της «Ώρας Μηδέν» είναι να μη συγκρίνεται με τη σειρά ταινιών «Airport» (όπως θα ήταν πιο δόκιμο), αλλά να ταξινομείται πλάι στη σουρεαλιστική «Απίθανη… Απίθανη Πτήση» (1980). What a pisser!

Αν και τα χρόνια έχουν περάσει, ο Τεντ Στράικερ, βετεράνος πιλότος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, δε φαίνεται να έχει συνέλθει από το ολέθριο εκείνο σφάλμα του, που οδήγησε στο θάνατο μερικούς συμπολεμιστές του. Όχι μόνο δε μπορεί να ορθοποδήσει επαγγελματικά, αλλά (ακόμη χειρότερα) η σύζυγός του τον εγκαταλείπει, αφήνοντάς του τυπικό σημείωμα αποχαιρετισμού στο τραπεζάκι του σπιτιού τους. Δίχως να το σκεφτεί στιγμή, την ακολουθεί μέχρι το αεροπλάνο στο οποίο έχει επιβιβαστεί, ελπίζοντας να τη μεταπείσει. Εκείνη, όμως, δε θέλει ούτε να το σκεφτεί. Όταν, εξαιτίας τροφικής δηλητηρίασης, πιλότοι και επιβάτες αρρωσταίνουν σοβαρά, ουδείς δύναται να οδηγήσει με ασφάλεια το αεροσκάφος… εκτός από τον Τεντ. Αυτός, όμως, έχει τη φήμη ανθρώπου που ευρισκόμενος υπό ψυχολογική πίεση, λυγίζει και μένει ανίκανος για το παραμικρό. Θα λιγοψυχήσει για ακόμα μια φορά ή θ’ αρπάξει την ευκαιρία εξιλέωσης που ανοίγεται εμπρός του;

Το στόρι σε γενικές γραμμές στρώνει το χαλί για έντιμη ψυχαγωγία μπιμουβάδικου τύπου και αυτό ακριβώς πετυχαίνει σε γενικές γραμμές η «Ώρα Μηδέν». Η ατμόσφαιρα αγωνίας διανθίζεται με μια νότα αισθηματικού μελοδράματος, μια σειρά από δεύτερους χαρακτήρες συστήνονται στα πρότυπα των κανόνων των ταινιών καταστροφής, ένα λανθάνον ηρωικό πλαίσιο ταύτισης μαζί με ελαφριές δόσεις σασπένς κάνουν δειλά την εμφάνιση τους, αλλά… άπαξ κι έχεις δει την «Απίθανη Πτήση», είναι πρακτικά αδύνατον να παρακολουθήσεις το ένα δίχως να φέρνεις συνεχώς στο μυαλό σου το άλλο! Γεγονός που (με μαθηματική ακρίβεια) οδηγεί σε… τρανταχτά γέλια, στα πλέον άκυρα σημεία του φιλμ. Διότι δεν είναι μόνο η πανομοιότυπη πλοκή ανάμεσα στις δύο ταινίες, αλλά (πολύ περισσότερο) οι ατάκες και οι διάλογοι που έχουν μεταφερθεί αυτούσιοι από το «πρωτότυπο», με τη διαφορά ότι στο φιλμ του 1957 όλα λέγονται απολύτως σοβαρά, ενώ σ’ εκείνο του 1980… όχι και τόσο.

Όλα τα γνωστά και αγαπημένα στοιχεία υπάρχουν εδώ. Η επιλογή γεύματος ανάμεσα σε ψάρι και κρέας, ο επαγγελματίας γιατρός που θα επιληφθεί των ιατρικών θεμάτων εντός αεροσκάφους, η ευσυνείδητη και πρόσχαρη αεροσυνοδός, το παιδάκι που επιθυμεί να δει από κοντά το cockpit, η επιβάτις που προ του κινδύνου καταρρέει ουρλιάζοντας και, φυσικά, ο παλιός γνώριμος του Στράικερ από τα χρόνια του πολέμου, ο οποίος από τον πύργο ελέγχου θα προσπαθήσει να τον καλμάρει, βοηθώντας τον να προσγειώσει με ασφάλεια το αεροπλάνο. Όσο και να προσπαθείς, δεν γίνεται ν’ ακούς τον Στέρλινγκ Χέιντεν να ξεστομίζει με πάσα σοβαρότητα την ατάκα «Διάλεξα λάθος εβδομάδα να κόψω το κάπνισμα…» και να μη σου έρχεται στο μυαλό η κλιμάκωση με το αλκοόλ και το σνιφάρισμα βενζίνης. Ουδεμία περίπτωση υπάρχει να βλέπεις τον Ντέινα Άντριους να ιδρώνει και να ξεϊδρώνει στο πιλοτήριο και να μη σκέφτεσαι την… πλημμύρα εκείνη που κάνει τον ιδρώτα να μοιάζει με μπουγέλο από δέκα κουβάδες. Ούτε, φυσικά, μπορείς ν’ αποφύγεις τη (μάταιη) αναζήτηση της «χαρούμενης»… φουσκωτής κούκλας, κάθε φορά που κάποιος αναφέρεται στον αυτόματο πιλότο. Ίσως να μην άξιζε στην «Ώρα Μηδέν» τέτοια άδικη μοίρα, για την οποία μάλιστα ευθύνη δε φέρει καμιά, πλην όμως η άκαρδη κινηματογραφική πραγματικότητα την περιέλαβε για τα καλά, σαν να ήταν ένα ατύχημα που απλά περίμενε την ώρα που θα συμβεί. I am serious… αnd don’t call me Shirley!