του Ηλία Φραγκούλη

Είναι γνωστή η αγάπη μου για το σινεμά και τη σημασία της δουλειάς που άφησε πίσω του σ’ αυτό ο Άλφρεντ Χίτσκοκ. Διόλου τυχαία, ο Βρετανός σκηνοθέτης έχει υπογράψει την ταινία που θεωρώ ως τη σημαντικότερη όλων των εποχών. Με ιδιαίτερη χαρά, λοιπόν, κρατάω στα χέρια μου μία ελληνική έκδοση η οποία εξετάζει εξονυχιστικά το έργο του, με τη φροντίδα των μελών της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Το βιβλίο «Άλφρεντ Χίτσκοκ» (που κυκλοφορεί σε συνεργασία με τις εκδόσεις Οξύ) επιχειρεί μία κριτική ανάλυση επάνω στο ογκωδέστατο σε σύνολο έργο του Χίτσκοκ, περιλαμβάνοντας την έναρξη της καριέρας του στο βωβό σινεμά, τις δύο κινηματογραφικές του περιόδους (βρετανική και αμερικανική), όσο και το χαρακτηριστικό του πέρασμα από την τηλεόραση (με την ομώνυμη σειρά την οποία παρουσίαζε από το 1955 έως το 1961).

Η έκδοση για τον Άλφρεντ Χίτσκοκ περιλαμβάνει (ως επί το πλείστον πρωτότυπα) κείμενα / αναλύσεις των (με αλφαβητική σειρά): Λευτέρη Αδαμίδη, Μπάμπη Ακτσόγλου, Νίκου Αλέτρα, Θόδωρου Γιαχουστίδη, Γιάννη Ν. Γκακίδη, Τάσου Γουδέλη, Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου, Γιάννη Ζουμπουλάκη, Κωνσταντίνου Καϊμάκη, Ιφιγένειας Καλαντζή, Δημήτρη Καλαντίδη, Γιάννη Καντέα Παπαδόπουλου, Κώστα Γ. Καρδερίνη, Βασίλη Κεχαγιά, Δημήτρη Κολιοδήμου, Ανδρέα Κουταλά, Αλέξανδρου Ρωμανού Λιζάρδου, Νίνου Φένεκ Μικελίδη, Δημήτρη Μπάμπα, Κωνσταντίνου Μπλάθρα, Δημοσθένη Ξιφιλίνου, Γιώργου Παπαδημητρίου, Γιάννη Ραουζαίου, Τάσου Ρέτζιου, Θόδωρου Σούμα, Δέσποινας Τριανταφυλλίδου, Νίκου Τσαγκαράκη, Ανδρέα Τύρου, Γιάννη Φραγκούλη, Ηλία Φραγκούλη. Είναι προφανές ότι η δική μου συμμετοχή και ανάλυση αφορά στην περίπτωση του «Σιωπηλού Μάρτυρα» (1954). Ακολουθεί ένα μέρος από την έναρξη του κειμένου:

«Η οθόνη είναι ένα ανοιχτό παράθυρο. Από το πρώτο κιόλας κάδρο του ‘Σιωπηλού Μάρτυρα’, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ τα έχει πει όλα! Τούτο εδώ το έργο, επίσης, σχεδόν συνοψίζει όσα πρόσφερε στην 7η Τέχνη ως δημιουργός, κι ας μην αποτελεί το πιο φημισμένο του ή αγαπημένο της κριτικής. Αρχικά, η δυναμική του φιλμ μάς πηγαίνει πίσω, (έως και) στα χρόνια του… βωβού κινηματογράφου. Χωρίς την ανάγκη διαλόγου, η εικόνα δίνει την πληροφορία στον θεατή, ο οποίος αντιλαμβάνεται (με τη στοιχειώδη προσοχή ή εξυπνάδα) αυτό που παρακολουθεί (όχι ακόμη ηδονοβλεπτικά…).»

Παράλληλα, αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε και ο απολογιστικός κατάλογος της Π.Ε.Κ.Κ. με τον τίτλο «Κινηματογράφος 2020». Πρόκειται για μία ετήσια έκδοση (κυκλοφορεί για 28η συνεχόμενη χρονιά!), η οποία αποτελεί τη μοναδική καταγραφή της κινηματογραφικής πραγματικότητας στην ελληνική βιβλιογραφία. Στις σελίδες του βιβλίου θα βρείτε ένα ειδικό αφιέρωμα στις επιπτώσεις της εμφάνισης του COVID-19 στον κινηματογράφο (με κείμενα των Γιάννη Ζουμπουλάκη, Γιάννη Καντέα Παπαδόπουλου, Δημήτρη Κολιοδήμου, Χρήστου Μήτση, Χρήστου Σκυλλάκου και ένα από εμένα, το οποίο εστιάζει στο πως τούτη η πανδημία «διέγραψε» την περσινή χρονιά κινηματογραφικά), κριτική ανάλυση όλων των ταινιών που κυκλοφόρησαν στα ελληνικά σινεμά το 2020, αναλυτικό box-office της χρονιάς, καταγραφή των διεθνών φεστιβάλ και των βραβείων των κινηματογραφικών Ακαδημιών στη χώρα μας και παγκοσμίως, όσο και το αποτέλεσμα της ετήσιας ψηφοφορίας των Ελλήνων κριτικών με τις καλύτερες ταινίες που διανεμήθηκαν στα μέρη μας πέρσι.

Και μιας κι έχουν ανοίξει ξανά τα βιβλιοπωλεία, πέραν των δύο εκδόσεων της Π.Ε.Κ.Κ., ας προσθέσω ακόμη δύο πρόσφατες κυκλοφορίες που αξίζουν αναζήτησης και ανάγνωσης από ανθρώπους που αγαπούν τον κινηματογράφο… με ανοιχτό μυαλό. Υπογράφονται από τον τωρινό Αντιπρόεδρο της Ένωσης, Δημήτρη Κολιοδήμο. Αρχικά, τον «εξαφανισμένο» κατάλογο «365 Νύχτες Τρόμου & Επιστημονικής Φαντασίας» των εκδόσεων Αιγόκερως, ο οποίος τυπώθηκε εκ νέου σε… τρίτη έκδοση! Πρόκειται για ένα βιβλίο που πρωτοκυκλοφόρησε το 1991 και προτείνει (αυτονόητα) τον αντίστοιχο αριθμό τίτλων από τα συγκεκριμένα φιλμικά είδη για μυημένους και μη που θέλουν να την «ψάξουν» εκτενέστερα, συνοδεύοντας τα έργα με ένα ξεχωριστό κείμενο ανάλυσης. Σε δεύτερο λόγο, τα πιο πρόσφατα «Cine-Γραφήματα» (επίσης από τις εκδόσεις Αιγόκερως) αποτελούν ένα βιβλίο – ανθολόγιο 25 κειμένων «που θέλατε να διαβάσετε, αλλά δεν ξέρατε που να τα βρείτε!». Εδώ ο Κολιοδήμος περνά μέσα από διαφορετικές θεματολογίες, όπως οι ταινίες cult, οι μεταφορές έργων του Έντγκαρ Άλαν Πόου, τα… υπερμεγέθη τέρατα της μεγάλης οθόνης, τους Λιμιέρ και Μελιές, τον πόλεμο του Βιετνάμ, τα φιλμ του Σέρτζιο Λεόνε, τις περιπέτειες του Ντικ Τρέισι, το πόσες φορές χτύπησε… «Δυο Φορές» ένας κάποιος ταχυδρόμος, την παρουσία του Μπρους Λι στο σινεμά, το φανταστικό στον ελληνικό κινηματογράφο, το ελληνικό πορνό, τον Θανάση Βέγγο, το «Singapore Sling» του Νίκου Νικολαΐδη, το «T2» του Τζέιμς Κάμερον και πολλά ακόμη άρθρα και αναλύσεις που ξαφνιάζουν. Κοινώς, έχετε να ρίξετε αρκετό διάβασμα στο διάστημα που ακολουθεί, με την πανδημία του κορονοϊού να μην έχει τη διάθεση να φρενάρει…