FreeCinema

Follow us
05.109:15

2019: Η χρονιά του Κιούμπρικ στο Λονδίνο.


Το Design Museum και το British Film Institute ανακοίνωσαν χθες την συνεργασία τους για μια ανοιξιάτικη «Σεζόν Κιούμπρικ», με μια έκθεση και μια ρετροσπεκτίβα, αντίστοιχα. Την ανακοίνωση ακολούθησε συζήτηση με ένα panel το οποίο συμπεριλάμβανε τον Γιαν Χάρλαν, παραγωγό και κουνιάδο του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, καθώς και μια γεύση από τα προσωπικά εκθέματα της συλλογής. Το FREE CINEMA ήταν εκεί.

Τον ερχόμενο Απρίλιο, το Λονδίνο θα τιμήσει τα 20 χρόνια από τον θάνατο του Στάνλεϊ Κιούμπρικ με μια εκτενή συνεργασία μεταξύ του Design Museum και του British Film Institute. Το πρώτο θα φιλοξενήσει την «Έκθεση: Στάνλεϊ Κιούμπρικ» («Stanley Kubrick: The Exhibition»), η οποία αρχικά στήθηκε από το Ολλανδικό Μουσείο Κινηματογράφου το 2004 και βρίσκεται σε περιοδεία από τότε, αλλά πρόκειται να έχει μια νέα, μεγαλύτερη εκδοχή στον τεράστιο χώρο του λονδρέζικου μουσείου, η οποία θα διαρκέσει έως τα μέσα Σεπτεμβρίου 2019. Το BFI, από την άλλη, θα αφιερώσει τον Απρίλιο και τον Μάιο σε μια ολοκληρωμένη ρετροσπεκτίβα στο έργο του δημιουργού, με αρκετές προβολές σε αυθεντικό φιλμ (εκτός από τις αναπόφευκτες ψηφιακές) και με αρκετές παράλληλες εκδηλώσεις που θα ανακοινωθούν αργότερα.

Μετά την ανακοίνωση της έκθεσης και της συνεργασίας από τον Γενικό Έφορο του μουσείου, Τζάστιν ΜακΓκάρικ, στη σκηνή ανέβηκε ο Διευθυντής του μουσείου, Ντέγιαν Σούτζικ, ο Διευθυντής Προγράμματος του BFI, Στούαρτ Μπράουν, ο πρώην Καλλιεχνικός Διευθυντής του BBC, παραγωγός, παρουσιαστής και φίλος του Κιούμπρικ, Άλαν Γιέντομπ, και ο Γιαν Χάρλαν, κουνιάδος και «ισόβιος» παραγωγός των ταινιών του Κιούμπρικ από το «Μπάρι Λίντον» κι έπειτα. Κι ενώ οι δύο διευθυντές των συνεργαζόμενων οργανισμών εξέφρασαν τη χαρά αλλά και την επίκαιρη αναγκαιότητα ενός τέτοιου αφιερώματος στον θρυλικό δημιουργό, οι Χάρλαν και Γιέντομπ μοιράστηκαν προσωπικές ιστορίες και ανέκδοτα. Ο Χάρλαν, ειδικά, ήταν ένας αληθινός λεκτικός χείμαρρος, ξεκινώντας τη συζήτηση με έναν ιδιαίτερα εντυπωσιακό και υπέροχα ειλικρινή «μονόλογο», του οποίου τα καλύτερα σημεία παραθέτουμε εδώ:

«Συχνά με ρωτούν ‘Τι το ιδιαίτερο έχει ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ;’, και η απάντησή μου είναι: ‘Τι το ιδιαίτερο έχει ο οποιοσδήποτε σπουδαίος καλλιτέχνης; Το ότι το έργο τους δεν εξαφανίζεται’. Αυτό είναι το πραγματικό test, και οι ταινίες του είναι όλες «τωρινές»: το «S.O.S. Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα» είναι, δυστυχώς, επίκαιρο όσο ποτέ κι ας είναι τόσο παλιό, και το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» είναι υπόκλιση στο Άγνωστο, και ακόμη και σήμερα είμαστε ανίδεοι για το τι υπάρχει εκεί έξω! Φτάνοντας μέχρι και το «Μάτια Ερμητικά Κλειστά», το οποίο δούλευε επί 30 χρόνια κι ήταν η πιο δύσκολη ταινία που δημιούργησε ποτέ και ήταν πολύ ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα. Κι έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά, πως ήταν απαιτητικός και τελειομανής – εννοείται πως ήταν! Ήταν αργός στη δουλειά του, αυτό είναι αλήθεια. Δούλεψα μαζί του 30 χρόνια και το διασκέδασα, αν και φυσικά τον γνώρισα πολύ παλιότερα, το 1963 όταν ζούσα στη Νέα Υόρκη και δεν είχα καμία πρόθεση να συνεργαστώ μαζί του, αλλά ήρθαν με τη γυναίκα του (και αδελφή μου), με τα τρία τους παιδιά από το Λονδίνο μετά το «S.O.S. Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα». Χρόνια μετά, μου ζήτησε να συνεργαστούμε στη Ρουμανία για το «Ναπολέων», μέχρι που η MGM εγκατέλειψε την παραγωγή κι έτσι δεν έγινε, όμως έτσι έτυχε κι έμεινα μαζί του, τον αγαπούσα πολύ. Ο όρος «παραγωγός» δεν σημαίνει απολύτως τίποτα, παρεμπιπτόντως! (Γέλια) Είσαι μέλος του επιτελείου, κι η δουλειά μου ήταν να κάνω ό,τι χρειάζεται. Για παράδειγμα, για όσους έχετε δει το «Μάτια Ερμητικά Κλειστά», εγώ προσωπικά πήγα κι αγόρασα όλες τις μάσκες από τη Βενετία. Είναι αυτός ρόλος για τον παραγωγό; Ναι, αν δουλεύεις για τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ! (Γέλια) Είχαμε έναν εκτυπωτή για τέσσερα γραφεία και μια γραμματέα. Ήμασταν λίγοι γιατί ήταν αργός. Και σχολιάζουν ότι υπερβήκαμε τον προϋπολογισμό: ασφαλώς, τον υπερβήκαμε, κατά 10%, αλλά υπερβήκαμε το χρονοδιάγραμμα κατά 250%! Έκανα ένα φιλμ για τον Στάνλεϊ και το φοβερό είναι πως δέχτηκαν να μιλήσουν όλοι όσους ρώτησα, ακόμα και δύσκολοι άνθρωποι σαν τον Τζακ Νίκολσον. Ήθελα ανθρώπους τους οποίους είτε γνώριζε, είτε αγαπούσε τη δουλειά τους, σαν τον Γούντι Άλεν, που συμμετείχε. Τον μόνο άνθρωπο που δεν κατάφερα να φέρω ήταν ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, που ήταν τόσο σημαντική φιγούρα για τον Στάνλεϊ. Γιατί ο Στάνλεϊ είχε σεβασμό για άλλους δημιουργούς. Δεν επέκρινε πολύ, αλλά έδινε διθυράμβους όταν έβλεπε κάτι που θεωρούσε σπουδαίο, κι αυτό πιστεύω πως είναι σημάδι ενός μεγάλου καλλιτέχνη: ο Μότσαρτ λάτρευε τον Μπαχ, ο Μπετόβεν λάτρευε τον Μότσαρτ, έτσι και ο Στάνλεϊ λάτρευε αρκετούς δημιουργούς. Στη σημερινή εποχή είναι εύκολο και φτηνό να γυρίσεις μια ταινία – το δύσκολο είναι να γυρίσεις μια ταινία που να θέλει να δει και άλλος κόσμος! Και για εκείνον, τότε, κάθε ταινία ήταν μια μάχη, τίποτα δεν ήταν εύκολο. Και όπως ένας ζωγράφος, ένας συνθέτης, ένας συγγραφέας, έτσι κι ένας σκηνοθέτης είναι πάντοτε απολύτως μόνος του, έστω κι αν περιστοιχίζεται από μια ομάδα συνεργατών οι οποίοι πρέπει να ευθυγραμμιστούν μαζί του.»

ΦΩΤΟ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΝΔΡΕΑΚΟΥ

Η έκθεση «Stanley Kubrick: The Exhibition» θα διαρκέσει από τις 26 Απριλίου έως τις 17 Σεπτεμβρίου 2019 στο Design Museum του Λονδίνου, ενώ η «Σεζόν Κιούμπρικ» στο BFI θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2019, με παράλληλα υπο-αφιερώματα και εκδηλώσεις, μεταξύ άλλων και στο BBC, τα οποία θα ανακοινωθούν εν καιρώ.