της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως μια κομικόθεν, μετα-αποκαλυπτική, αδιάντροπα splatter σειρά με ζόμπι, από ένα συνδρομητικό κανάλι (AMC), με αυστηρά καλλιτεχνικό pedigree («Mad Men», «Breaking Bad»), θα κατάφερνε, με αφετηρία την ιστορική πρεμιέρα του 3ου κύκλου της, να γίνει το πιο επιτυχημένο δράμα τής – ελεύθερης και καλωδιακής – αμερικανικής τηλεόρασης. Ξεπερνώντας συστηματικά το δυσθεώρητο ποσοστό του 5,0% στα ratings (όταν τα καλύτερα δραματικά παιδιά της δημόσιας TV, σαν τα «NCIS» και «Scandal», πανηγυρίζουν άμα καταφέρουν να ξεπεράσουν το 3,0…), αγγίζοντας συχνά πυκνά το ασύλληπτο 6,0 (μερίδιο τηλεθέασης στις πολυπόθητες ηλικίες 18 – 49, που άνευ συνδρομής είναι πλέον προσιτό μόνο για λατρεμένα sitcom σαν το «The Big Bang Theory» και προκαλώντας απανωτά ρίγη ικανοποίησης στους κριτικούς (82% και 96% ήταν η περσινή βαθμολογία του στα περίφημα στατιστικά sites, Metacritic και Rotten Tomatoes, αντίστοιχα), το «The Walking Dead» πήγε εκεί, όπου καμία άλλη συνδρομητική σειρά δεν είχε φτάσει ποτέ!

Και όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι άλλαξε τρεις… τιμονιέρηδες (showrunners, αγγλιστί) μέσα σε τρία χρόνια. Πρώτα, ένας εκ της βασικής τριάδας των παραγωγών του, η Γκέιλ Ανν Χερντ (παραγωγός των δύο πρώτων «Εξολοθρευτών», του «Aliens» και της «Αβύσσου»), και o δημιουργός του, Φρανκ Ντάραμποντ («Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ»), τα τσούγκρισαν άσχημα με το κανάλι (όσον αφορά θέματα κόστους, λένε οι φήμες) στα μισά του 2ου κύκλου, με τον τελευταίο να εγκαταλείπει. Κατόπιν, ο αντικαταστάτης του, ο οποίος υπήρξε στενός συνεργάτης του και μέλος της αρχικής σεναριογραφικής ομάδας της σειράς, Γκλεν Μαζάρα, ανακοίνωσε λίγο πριν από τα μισά της περσινής σεζόν, πως αφού διαπίστωσε σημαντική διαφορά απόψεων με το AMC για το προς τα πού πρέπει να κινηθεί το τηλεοπτικό… καμάρι τους στο μέλλον, αποφάσισε να παραιτηθεί μετά την ολοκλήρωση του 3ου κύκλου. Αν και η δική του αποχώρηση συνέβη σε ένα πολύ πιο πολιτισμένο, παραλίγο φιλικό κλίμα, δεν ήταν λίγοι οι πωρωμένοι fans (ανάμεσά τους και ο δημιουργός του «Sons of Anarchy», Κερτ Σάτερ!), που αντέδρασαν οργισμένα στα social media, κατηγορώντας το κανάλι για «στενομυαλιά» και «αχαριστία».

Παραδόξως, η επίμονη, ανησυχητική, οριακά σκανδαλώδης παρασκηνιακή αναταραχή, όχι μόνο δεν άφησε ίχνη στη σειρά πέρσι, αλλά και βοήθησε, θαρρείς, στην ανάδειξη επιμέρους επεισοδίων της σε ό,τι πιο θαυματουργό έχει προκύψει τελευταία από τη μικρή οθόνη («Killer Within», «Home», «Clear», «This Sorrowful Life»). Ίσως γιατί η ίντριγκα, η αναμέτρηση δύο εντόνως διαφορετικών αντιλήψεων, ταιριάζει απόλυτα στο «The Walking Dead», αφού στην πραγματικότητα δεν αποτελεί τίποτε άλλο από έναν ιδιοφυή, ατρόμητο συνδυασμό / διαπραγμάτευση αντιθέσεων: μια τηλεοπτική μεταφορά comic, που όμως δε φοβάται να κρατήσει δημιουργικά αποστάσεις από την πηγή έμπνευσής του, για να αυτονομηθεί – τακτική που το έχει μεν αποξενώσει από κάποιους σκληροπυρηνικούς αναγνώστες της αρχικής πηγής, το έχει δε κάνει γοητευτικά προσιτό σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό. Όπως λέει ο νυν showrunner του (από τους καλύτερους σεναριογράφους του τα δύο τελευταία χρόνια), Σκοτ Μ. Γκιμπλ, «τα comics και η σειρά βρίσκονται σε δύο πολύ διαφορετικούς τόπους, κατά συνέπεια δεν μπορούμε να κάνουμε στην TV ό,τι και όπως ακριβώς συμβαίνει στις σελίδες τους. Κατά τη γνώμη μου, δουλειά μας είναι να σκαρφιστούμε ένα είδος… remix των comics».

Καθαρόαιμο τηλεοπτικό πλάσμα από τη μια, που παρά τα όποια παραστρατήματά του (η σχετική κοιλία που έκανε πρόπερσι στη φάρμα, μέχρι την τραγική ανακάλυψη της Σοφία, ή η μερική αποκλιμάκωση δράσης και δράματος που καταγράφηκε στο περσινό φινάλε, μετά από τρία συνταρακτικά επεισόδια) γνωρίζει πολύ καλά πώς να ξεδιπλώσει επιβλητικά, εθιστικά την ιστορία του από βδομάδα σε βδομάδα και από κύκλο σε κύκλο. Με τον κινηματογράφο γραμμένο στο DNA του από την άλλη, έτσι όπως αντιπαραθέτει εύγλωττα το ιδιωτικό με το συλλογικό, το αποκαλυπτικό close-up (στα πρόσωπα, στις πληγές, στα ουρλιαχτά, στα μουγκρητά, στους λυγμούς, στη σιωπή) με το δηλωτικό πανόραμα (της ακλόνητης φύσης, των ρημαγμένων πόλεων, του πεθαμένου πολιτισμού, του – αμφότερα κλειστοφοβικά – «ασφαλούς» εντός και «επικίνδυνου» εκτός της φυλακής), χτίζοντας καταλυτικά το σασπένς, διασπείροντάς το από επεισόδιο σε επεισόδιο ή συμπυκνώνοντάς το σε σημαδιακά 45λεπτα που κόβουν την ανάσα (βλέπε το αδυσώπητο κυνηγητό που προηγείται του θανάτου τής Λόρι στο «Killer Within» και της απαγωγής τής Άντρεα από τον Κυβερνήτη στο «Prey»).

Στιβαρό δράμα χαρακτήρων αφενός, που μπήγει το μαχαίρι μέχρι το κόκαλο του ρεαλισμού τόσο στη συναισθηματική ανατομία των ηρώων και των διαπροσωπικών τους σχέσεων, όσο και στο γεγονός πως (όπως και στην αληθινή ζωή) η επιβίωση του καθενός από τους ήρωες όχι μόνο δεν είναι δεδομένη, αλλά και διακυβεύεται ακατάπαυστα, κάθε λεπτό. Ένοχα απολαυστική γκοριά τρόμου αφετέρου, που δεν αποστρέφει ούτε κατά διάνοια το βλέμμα από το πολύ αίμα, τα αστείρευτα δάκρυα και τον βρώμικο ιδρώτα τής (πολύ πιθανής) πραγματικότητας μιας ζόμπι αποκάλυψης. Έτσι, αμαχητί συνεπαρμένος, μπορεί τη μια στιγμή να γελάς χαιρέκακα με τον τρόπο που ο Ντάριλ και ο Μερλ κάνουν λιώμα το κεφάλι ενός ζόμπι, χτυπώντας το αλύπητα με το καπό του port baggage ενός αυτοκινήτου, και την αμέσως επόμενη να βουρκώνεις με σπαραγμένη την καρδιά, καθώς τα δύο αδέλφια δοκιμάζουν μάταια να διασώσουν την τσακισμένη σχέση τους.

Ρεαλιστική καταγραφή της σκληρής, διφορούμενης, ζοφερής πραγματικότητας μιας χούφτας ανθρώπων που παλεύουν να διατηρήσουν την ψυχραιμία, τη λογική, τον εαυτό και την ανθρωπιά τους, θέτοντας το (οδυνηρό) εμείς πάνω από το (ανακουφιστικό) εγώ, υπό το βάρος της συνειδητοποίησης απανωτών και αβάσταχτων απωλειών όλων (ή σχεδόν όλων) όσων αγαπούσαν ή γνώριζαν, μεν. Ανατριχιαστικά επίκαιρη αλληγορία για την εδώ και μια πενταετία σε όλο και πιο ανησυχητική, οικονομική και κοινωνικοπολιτική κρίση ανθρωπότητα δε, όπου ο παραλογισμός της μαυρόασπρης θεώρησης των πραγμάτων διογκώνεται, η μετριοπάθεια λογοκρίνεται ως γραφική, ο εξτρεμισμός βρίσκει γόνιμο έδαφος, η δημοκρατία υποφέρει και η αλληλεγγύη είναι είδος υπό εξαφάνιση. Απόλυτο, μετά μανίας cult για τον πυρήνα των θεατών / μυστών του και ταυτόχρονα το μεγαλύτερο blockbuster στην ιστορία της συνδρομητικής τηλεόρασης (και όχι μόνο). Αγαπημένο, nerdy αντικείμενο σχολίων των κριτικών από τη μία, σφόδρα παραγνωρισμένο από τα mainstream βραβεία (EMMY, SAG, Χρυσές Σφαίρες) από την άλλη. Το «The Walking Dead» ακροβατεί ευφάνταστα πάνω στη λεπτή (αιμάτινη) γραμμή ανάμεσα σε είδη, τέχνες, τρόπους έκφρασης, νοοτροπίες και κλισέ, και επαναπροσδιορίζεται διαρκώς ως ένα ακατάτακτο αριστούργημα.

Πριν αφεθείς στον 4ο – και ελπίζουμε αντάξιο των προηγούμενων – κύκλο του, έχε υπόψη (και κάνε όρεξη) πως κάποια στιγμή μέσα στο 2015 θα σκάσει spin-off του, σε παραγωγή Ρόμπερτ Κέρκμαν, Χαρντ και Ντέιβιντ Άλπερ, και σενάριο του πρώτου. Ουδεμία σχέση θα έχει με τα comics («λευκή σελίδα» το χαρακτηρίζει ο ίδιος ο Κέρκμαν) και θα διαδραματίζεται σε άλλο σημείο του σπαραγμένου από τα ζόμπι πλανήτη, ενώ δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα αν θα πρωταγωνιστεί ή θα κάνει πέρασμα κάποιος ή κάποιοι από τους χαρακτήρες που ήδη γνωρίζουμε. Θυμήσου ή μάθε τι έχει γίνει μέχρι τώρα από τους απίθανους Screen Junkies. Δες τι αγαπούν από τον φιλμικό κόσμο του είδους ο Κέρκμαν και ο υπεύθυνος για το μακιγιάζ της σειράς, Γκρεγκ Νικορέτο. Και κράτα μερικά από τα λόγια του Γκιμπλ για πυξίδα: «Το ότι ο Καρλ σκότωσε εκείνον τον νέο άνδρα στο φινάλε του 3ου κύκλου, ξύπνησε απότομα τον Ρικ. Γι’ αυτό, πλέον, είναι πατέρας πάνω απ’ όλα. Προσπαθεί να συνεισφέρει στην καλή λειτουργία και στη διατήρηση της σταθερότητας στη – διοικούμενη από συμβούλιο πια – φυλακή, κρατώντας όσο το δυνατόν τις αποστάσεις του από τη βαρβαρότητα που απαιτεί τόσο το αρχηγιλίκι, όσο και η επιβίωση σε έναν κόσμο κατειλημμένο από ζόμπι… Κατά κάποιο τρόπο, για τον 4ο κύκλο, η φυλακή θα είναι μια νέα τοποθεσία. Γιατί θα δούμε καινούργιες όψεις της, και γιατί έχει περισσότερους κατοίκους και γιατί έχει σταθεροποιηθεί, στα πρώτα επεισόδια τουλάχιστον, η καθημερινή ρουτίνα εκεί… Θα έλεγα ένα εμφατικό «ναι». Τα ζόμπι, ως κοπάδια, πλέον, θα είναι πολύ πιο επιθετικά και τρομακτικά. Γεγονός που θα γίνει αντιληπτό από το πρώτο κιόλας επεισόδιο. Και αργότερα στη σεζόν, όμως, υπάρχουν σκηνές που με στοιχειώνουν. Ο Νικοτέρο σκαρφίστηκε μερικές απίθανα δυσάρεστες εικόνες. Για το πότε, πώς και γιατί θα επιστρέψει ο Κυβερνήτης, θα σας πω… τίποτα απολύτως! Από το μένος των θαυμαστών του, ίσως με προστατέψει ο Νόρμαν (Ρίντους, που τον ενσαρκώνει), αν κάτι μοιραίο συμβεί στον Ντάριλ». Πως είπατε;

Το «The Walking Dead» παίζεται κάθε Δευτέρα, στις 22:30, από το FOX, το οποίο προβάλλεται στην Ελλάδα μέσω Nova και ΟΤΕ TV.