FreeCinema

Follow us

«HOW TO GET AWAY WITH MURDER»: ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΗ ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΑ.


Η πιο επιτυχημένη νέα σειρά της αμερικανικής τηλεόρασης και ολόφρεσκο πόνημα της Σόντα (aka success TV story) Ράιμς κάνει πρεμιέρα και στη χώρα μας από το FOXlife, σήμερα Πέμπτη 4/12, στις 21:50, και οι Σοφία Σταυριανίδου & Ιωάννα Παπαγεωργίου διασταυρώνουν τα ξίφη τους για την πάρτη της, στο πρώτο… τηλεοπτικό controversy του FREE CINEMA!

ΚΑΤΑ

Προ καιρού, δήλωσα ότι το παράτησα στα τρία επεισόδια (!), αλλά, μετά βίας πρέπει να ομολογήσω, εν όψει της παραπάνω πρεμιέρας είπα «ας κάνω πέτρα την καρδιά κι ας συνεχίσω». Και ενώ εξ απάντων αρχικά διαβάζαμε και ακούγαμε τα καλύτερα (μην πω για τα a priori άνευ θεάσεως κριτικά προγνωστικά), σιγά-σιγά και με τα επεισόδια να παρέρχονται υπήρξε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα από τα μέσα (προερχόμενη πάντα από την εξέλιξη του πράγματος) για το ότι δεν πρόκειται πια και για τόσο μεγάλο διαμάντι. Είναι μια σειρά εντελώς αδιάφορη, με πάρα πολλά σεναριακά προβλήματα, και γίνεται εμφανές ότι η Ράιμς ήθελε εδώ να ξεπεράσει τον εαυτό της, να κάνει κάτι πολύ μεγάλο και εν τέλει φιλόδοξο. Αλλά δε μας το λέει απλώς. Μας το φωνάζει. Φωνάζει τόσο πολύ που παγιδεύει όλη τη σειρά σε μια λούπα ανατροπών, απρόσμενων twists, αψυχολόγητων ενεργειών, ανεπάρκειας χαρακτήρων.

VIOLA DAVIS

Έτσι, δεν επιλέγει μια αφήγηση γραμμική, η οποία θα ήταν πολύ πιο λειτουργική για τη βασική υπόθεση φόνου που πραγματεύεται το σενάριο, αλλά εξετάζει την παραπάνω με διαρκείς χρονικές παλινδρομήσεις, δίνοντας λίγη-λίγη την πληροφορία. Παράλληλα, σε αυτό το χρονικό πέρα-δώθε της βασικής υπόθεσης, ξετυλίγονται και άλλες δικαστικές υποθέσεις που ανιχνεύει μαζί με τους παρατρεχάμενούς της η κεντρική ηρωίδα, μεγαλοδικηγόρος και καθηγήτρια Πανεπιστημίου, Άναλις Κίτινγκ (Βαϊόλα Ντέιβις) – δηλαδή έχουμε το τώρα της υπόθεσης, το τώρα των παράλληλων υποθέσεων, το πριν της βασικής υπόθεσης με μερικά παρελκόμενα του πριν των… παράλληλων υποθέσεων. Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα, κανονικά. Προσπαθεί τόσο κραυγαλέα να μας κάνει να πούμε «WOW!» που, πια, αισθάνεσαι ότι το μόνο που επιδιώκει η φίλη μας η Σόντα είναι να τη θαυμάσεις. Το θέμα είναι πως είναι τόσο παρασυρμένη από αυτή της την εμμονή, που ορφανεύει η σειρά από χαρακτήρες ολοσχερώς. Καταπιάνεται τόσο εμμονικά με το «τι» και υπολείπεται de facto τού «ποιος» και «ποιος είναι αυτός ο ποιος».

ALFRED ENOCH

Έτσι, πέρα από τα επιδερμικά τσιλιμπουρδίσματά τους, οι παρατρεχάμενοι μαθητές τής Άναλις, πλάθονται από τη Σόντα ως μια παρέα από φοιτητές που οδηγούνται ως έρμαια από την ιέρειά τους, και οι οποίοι έχουν μεν ευφυία, ξεχωρίζουν τι πρέπει να κάνεις και τι όχι, αλλά δεν διαθέτουν κανένα συναισθηματικό έρμα, κανένα δεύτερο ψυχικό επίπεδο και, συνεπώς, δε σου καίγεται καρφί για το τι θα απογίνουν. Και σε πιάνει φρίκη με την εντελώς αμοραλιστική προσέγγιση της δικονομίας και βάζεις και με το μυαλό σου ένα «τι τους μαθαίνουνε, Χριστέ μου;»! Αλλά ας μην είμαστε ρομαντικοί με τα της εκπαίδευσης και δη των ποινικών θεμάτων, γιατί είμαστε χαμένοι από χέρι.

MATT MCGORRY, KARLA SOUZA, AJA NAOMI KING, JACK FALAHEE, LIZA WEIL

Γιατί και την ίδια την καθηγήτρια Κίτινγκ, η δικαιοσύνη λίγο την απασχολεί. Την απασχολούν οι μαθηματικές εξισώσεις των υποθέσεών της και πώς θα εφαρμόσει το νι και το σίγμα των νόμων, όχι όμως για το δίκαιο, αλλά για το πώς θα… σκαπουλάρει τους υποστηριζόμενούς της! Το δίκαιο σε αυτή τη σειρά είναι έλασσον. Την αφορά όσο τα παλιά της τα παπούτσια. Και είναι ένα σημείο που, προσωπικά, με ενοχλεί, όπως με ενοχλούν όλα αυτά τα κακόσχημα τερτίπια διαχείρισης της δικαιοσύνης, που χρησιμοποιούνται από τη μυθοπλασία προς τέρψη. Και πες ότι αυτό είναι ένας δικός μου ρομαντισμός. Μέσα στις λίγες στιγμές της ευαισθησίας και της ανθρωπιάς που κρύβονται κάτω από τη στυγερή façade της Βαϊόλα Ντέιβις, παρακολουθώντας τα επεισόδια, διαπιστώνεις ότι είναι εσκεμμένο, καταληκτικά, να γίνεται αινιγματική και μυστηριώδης. Το πρόβλημα, όμως, είναι πως μπερδεύονται τα συναισθήματά σου για εκείνη και όταν αυτό αφορά την κεντρική ηρωίδα, τότε υπάρχει μεγάλο, σοβαρό πρόβλημα: γιατί δεν υπάρχει μια πυξίδα ως ταγός που να σε κάνει μέτοχο της ιστορίας της. Κι όσο για την ερμηνεία της, τα είπαμε. Τεράστια ηθοποιός η Βαϊόλα Ντέιβις, αλλά είναι ένα από τα εμπόδια της σειράς αυτής. Χρειαζόταν κάτι πιο μικρό σε μέγεθος για να κολλήσει καλύτερα με το υπόλοιπο και να μην πάσχει, επιπρόσθετα, το σύνολο από υδροκεφαλισμό. Σ.Σ.

ΥΠΕΡ

Όταν σημειώνεις εξακολουθητικά, τεράστια, πρωτοφανή επιτυχία, λογικό είναι να αποκτήσεις πολλούς επικριτές και ακόμα περισσότερους εχθρούς. Υπάρχουν σημαντικά πράγματα στις σειρές της Σόντα Ράιμς, όμως, που ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει και όλοι οφείλουν να παραδεχτούν. Η Σόντα, βλέπεις, βάζει πάντα σε πρώτη, ουσιαστική, γραμμή τις – με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό καταπιεσμένες – μειονότητες: τις γυναίκες, τους μαύρους, τους gay, τους bisexual. Πιο διακριτικά στο «Grey’s Anatomy», πριν μια δεκαετία, όταν η ανοχή τού mainstream τηλεοπτικού κοινού ήταν σαφώς πιο μικρή. Πιο ευθαρσώς στο «Scandal», πριν τέσσερα χρόνια, όταν η ερωμένη του λευκού, Ρεπουμπλικάνου Προέδρου των ΗΠΑ είναι Αφροαμερικανίδα… superwoman / fixer των πιο δύσκολων υποθέσεων της πολιτικο-οικονομικής ζωής, ενώ ο επικεφαλής τού προσωπικού τού Λευκού Οίκου είναι gay, παντρεμένος με το σύντροφό του και με (υιοθετημένο) παιδί!.

BACKGROUND: MATT MCGORRY, KATIE FINDLAY, ALFRED ENOCH, KARLA SOUZA, AJA NAOMI KING, JACK FALAHEE, BILLY BROWN, LIZA WEIL, CHARLIE WEBER;  FOREGROUND: VIOLA DAVIS

Και εντελώς… στα μούτρα σου, τώρα, εν έτει 2014, στο «How to Get Away With Murder», όπου η Άναλις, ανίκητη δικηγόρος υπεράσπισης και περιζήτητη (πήχτρα είναι κάθε φορά το αμφιθέατρό της) καθηγήτρια της Νομικής, είναι παντρεμένη με λευκό, επίσης καθηγητή, που όμως επαγγελματικά δεν πιάνει μια μπροστά της (γι’ αυτό και την έχει φλομώσει στο κέρατο, με εκείνη να αντεπιτίθεται με περιστασιακή σεξουαλική σχέση με αστυνομικό ομορφάντρα!). Συνεργάτες της είναι η δικηγόρος Μπόνι και ο ερευνητής Φρανκ (δύο λαϊκά παιδιά, που έφτασαν όπου έφτασαν με πολύ δουλειά, κόπο, υπομονή και συμβιβασμούς), καθώς και πέντε πρωτοετείς φοιτητές της, τους οποίους επιλέγει ως τους καλύτερους της τάξης κάθε χρονιάς. Ανάμεσά τους, οι πιο φιλόδοξοι και πολυμήχανοι (αλλά και όπως αποδεικνύεται, οι πιο συναισθηματικά εύθραυστοι και λιγότερο αδίστακτοι υπό πίεση) είναι η Αφροαμερικανίδα Μικαέλα, που θέλει να γίνει Άναλις στη θέση της Άναλις, και ο gay Κόνορ, φαινομενικά νάρκισσος, που τα λέει χύμα, αρέσει-δεν αρέσει. Επιπλέον, μεταξύ όλων αυτών και των άλλων τριών μαθητών, νυν παρατρεχάμενων της Άναλις, συν των λίγων ακόμα γύρω-γύρω σχετικών με την κυρίως υπόθεση φόνου τής σειράς, πέφτουν πολλά φιλιά και μπόλικο σεξ, straight ή gay ή… όπως αλλιώς θέλεις να το χαρακτηρίσεις, ίσης μεταχείρισης / κινηματογράφησης. Και αυτό είναι σημαντικό, αν λάβουμε υπόψη ότι η σειρά προβάλλεται στην ελεύθερη και ουχί συνδρομητική τηλεόραση, σε εποχές κατά τις οποίες το κινηματογραφικό mainstream μοιάζει να έχει ξεχάσει εντελώς το σεξ και να αγνοεί την ύπαρξη διαφυλετικών ή ομοφυλοφιλικών ζευγαριών (για να μη μιλήσω για το απελπιστικό επίπεδο της ελληνικής ελεύθερης τηλεόρασης, όπου η αυθαίρετη λογοκρισία δίνει και παίρνει).

MATT MCGORRY, ALFIE ENOCH, AJA NAOMI KING, JACK FALAHEE

Κατά τα άλλα, συμφωνώ ως ένα βαθμό με τη Σοφία Σταυριανίδου, τόσο όσον αφορά τα συνεχή πηγαιν’έλα στο χρόνο, όσο και για τους υπερβολικά αμφιλεγόμενους και όχι αρκούντως σκιαγραφημένους χαρακτήρες. Τα μεν καταντούν όντως κουραστικά και υπέρ το δέον επαναληπτικά και μπορούν να… κλωτσήσουν εκτός σειράς απηυδισμένο κόσμο που δε γουστάρει τις περίπλοκες σπαζοκεφαλιές, ή τα puzzle με άπειρα κομμάτια. Οι δε (χαρακτήρες), σαν τους «συγγενείς» τους στο «Scandal», είναι εντελώς γκρίζοι, και καλοί και κακοί, ατελείς. Αντίθετα με εκείνους, όμως, δεν εξανθρωπίζονται αρκετά και, δη, δεν καταφέρνουν (πλην κάποιων φευγαλέων στιγμών) να γίνουν εξίσου άμεσα και αβίαστα συμπαθείς. Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον. Καθώς η σειρά προχωρά, όλο και περισσότερες πτυχές τού χαρακτήρα καθενός τους αποκαλύπτονται (με το σταγονόμετρο, βέβαια), οπότε το μόνο που ίσως χρειάζεσαι είναι λίγη υπομονή. Εξάλλου, η αφήγηση είναι κάθε άλλο παρά βαρετή, ενώ ουκ ολίγες από τις δευτερεύοντες δικαστικές υποθέσεις που καλούνται να λύσουν Κίτινγκ και Σια και πιο ενδιαφέρουσες είναι και περισσότερη ανθρωπιά ξεχειλίζουν. Εξαίρετο παράδειγμα; Η μέχρι τελικής πτώσης μάχη, ιδιαίτερα συγκινητική στο αποκορύφωμά της στο Ανώτατο Δικαστήριο, που δίνει η Άναλις για αναθεώρηση της υπόθεσης κι εν τέλει η αθώωση άδικα καταδικασμένου θανατοποινίτη.

CHARLIE WEBER, LIZA WEIL, KARLA SOUZA, MATT MCGORRY, ALFRED ENOCH, JACK FALAHEE, AJA NAOMI KING

Γι’ αυτό, αντίθετα με τη Σταυριανίδου, δεν πιστεύω ότι η σειρά «διδάσκει» ή χειρίζεται μυθοπλαστικά με αμοραλισμό τα τερτίπια τής Δικαιοσύνης προς τέρψη τού θεατή, ή ότι μέσα στο πλαίσιο δράσης της το δίκαιο είναι έλασσον. Χωρίς να πω πολλά, για να μην υποπέσω σε spoilers, ενώ η αφήγηση εξελίσσεται, τόσο η Άναλις όσο και όλοι γύρω της, ξέρουν ακριβώς τι κάνουν, αν αυτό που κάνουν είναι σωστό ή λάθος (παρασυρμένοι είτε από τις αδυναμίες, είτε από τη φιλοδοξία τους) και, όταν είναι λάθος, τούς βλέπεις ότι υποφέρουν, ότι βασανίζονται, ότι ψάχνουν ένα κόστος να πληρώσουν, ακόμα κι αν παράλληλα φροντίζουν να καλύψουν νομικά τα νώτα τους, όπως ακριβώς κάνουν και για τους πελάτες τους. Έτσι, θεωρώ πως πραγματικός σκοπός αυτής της σειράς είναι να στηλιτεύσει (και όχι να υπερασπιστεί ή εκμεταλλευτεί) τον αμοραλισμό και τη βρωμιά ενός δικαστικού συστήματος μέσα από το οποίο, αν διαθέτεις αρκετούς, υψηλούς πόρους και τον κατάλληλο δικηγόρο, μπορείς να τη σκαπουλάρεις ακόμα και με φόνο.

Για το τέλος άφησα τη μεγαλύτερη και σημαντικότερη ίσως διαφωνία μας με τη Σταυριανίδου. Για εκείνη, η Βαϊόλα Ντέιβις είναι πολύ μεγάλη (ως ερμηνευτικό μέγεθος) γι’ αυτή τη σειρά, για μένα είναι… όλα τα λεφτά. Όχι μόνο στο «How to Get Away With Murder», αλλά και σε ολόκληρο το τηλεοπτικό, μη συνδρομητικό mainstream. Γιατί είναι σχεδόν αγνώριστη, εντελώς διαφορετική από αυτά στα οποία την είχαμε δει μέχρι τώρα (ειδικά απ’ την εκπληκτική, χαμηλών τόνων, υποψήφια για Όσκαρ ερμηνεία της στις «Υπηρέτριες»). Γιατί συνθέτει αριστοτεχνικά έναν, ναι, αινιγματικό και μυστηριώδη, σφόδρα αμφιλεγόμενο χαρακτήρα, υπόκωφων, κουμπωμένων εντάσεων και ατσαλάκωτης ψυχραιμίας δημοσίως, αλλά αδιαμφισβήτητα ανθρώπινων, δακρύβρεχτων ξεσπασμάτων μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού της, απέναντι στον άνδρα της. Γιατί μας χάρισε ήδη μια αθόρυβα σπαρακτική σκηνή ανθολογίας (που φέρνει γόνιμα στο μυαλό την ανάλογη της Γκλεν Κλόουζ στις «Επικίνδυνες Σχέσεις»), όταν μπροστά στον καθρέφτη του υπνοδωματίου της, τσακισμένη, βγάζει την περούκα της και αφαιρεί λίγο-λίγο με ένα μαντήλι το μακιγιάζ της. Γιατί, όταν το σινεμά δε δίνει αρκετό χώρο σε τέτοιες σπουδαίες ηθοποιούς, καλά κάνει η τηλεόραση και αποκτά αξία δικαιώνοντάς τες. Στην τελική, ένας από τους λόγους που η Βαϊόλα αποτελεί τόσο τεράστια ερμηνεύτρια είναι ότι γνωρίζει πολύ καλά πώς να διαδρά με τους συμπρωταγωνιστές της, χωρίς να τους κουκουλώνει ή να τους κλέβει άκαιρα και άτοπα την παράσταση. Ι.Π.

HTGAWM_logo