FreeCinema

Follow us

Ηταν η 3η σεζόν του «Game of Thrones» ένα επικό… αίσχος;


Ρεκόρ τηλεθέασης, ρεκόρ υψηλής βαθμολογίας στις σελίδες των κριτικών και ρεκόρ… υστερικών αντιδράσεων για το 9ο επεισόδιό του. Και όμως, κάποιοι, λίγοι (πιο ψύχραιμοι;) δεν πείθονται. Και επιμένουν. Ως τηλεοπτική σειρά, στην 3η σεζόν του, το «Game of Thrones» ήταν θεμελιωδώς λάθος.

Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους, λένε. Οπότε: α) ναι, αν δεν το κατάλαβες ήδη, είμαι μια από τους προαναφερθέντες λίγους που – λιγότερο ή περισσότερο – απογοητεύτηκαν από τον 3ο κύκλο της εν λόγω, πολυσυζητημένης σειράς επικής φαντασίας, β) αν δεν έχεις ακόμα δει και τα 10 επεισόδια της 3ης σεζόν της, και απεχθάνεσαι τα spoilers, σταμάτα το διάβασμα τώρα, και γ) παρά τον πιασάρικο τίτλο / κράχτη αυτού του κειμένου, δεν πρόκειται να υποστηρίξω πως το «Game of Thrones» στην τρίτη χρονιά του ήταν κακή ή αισχρή τηλεόραση. Όχι, απλά πιστεύω πως ήταν (σφόδρα) υπερτιμημένη, δυσλειτουργική… μη-τηλεόραση!

Με άλλα λόγια δεν είχα πρόβλημα με το τι συνέβη (ή δε συνέβη) στα επτά βασίλεια του Γουέστερος φέτος, αλλά με το πώς και το πότε συνέβη. Τον τρόπο και το χρόνο, δηλαδή, ανάπτυξης της ιστορίας σε 10, παραλίγο ωριαία επεισόδια. Επεισόδια, που αντίθετα με τις προηγούμενες χρονιές δεν αντλούσαν έμπνευση από ένα ολόκληρο βιβλίο του περίφημου, υπερ-cult, αλλά και οργισμένα αμφιλεγόμενου (ιδιαίτερα από το τέταρτο βιβλίο και μετά) λογοτεχνικού έπους τού επονομαζόμενου και «Αμερικάνου Τόλκιν», Τζορτζ Αρ Αρ Μάρτιν, «A Song of Ice and Fire». Αυτή τη φορά, τροφή στο σενάριο έδωσε μόνο το πρώτο μισό, πάνω-κάτω, του ογκωδέστατου τρίτου βιβλίου, «A Storm of Swords».

Κατά τους δημιουργούς του τηλεοπτικού «Game of Thrones», Ντέιβιντ Μπενίοφ και Ντι Μπι Γουάις, η συγκεκριμένη απόφαση μοιράσματος του τρίτου βιβλίου σε δύο σεζόν (3η και 4η) πάρθηκε ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος εξέλιξης σε καθέναν από τους, πολυπληθέστατους πλέον, ιθαγενείς τους Γουέστερος ήρωες, καθώς και να μοιραστεί πιο ακριβοδίκαια η κλιμάκωση και το σασπένς της δράσης (που στο χαρτί παίρνει φωτιά από τα 2/3 των σελίδων και μετά). Έτσι, σκόπευαν σε μια ουσιαστική διασκευή ή μετάφραση του λογοτεχνικού έργου στη γλώσσα, τους κώδικες και τους κανόνες μιας τηλεοπτικής σειράς – εγχείρημα στο οποίο είχαν ήδη ανταποκριθεί με επιτυχία τα δύο προηγούμενα χρόνια. Δυστυχώς, όμως, αυτή τη φορά… χάθηκαν στη μετάφραση.

game-of-thrones-season-3-whitewalker

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τουτέστιν, από το γεγονός ότι στο συγκλονιστικό και αποστομωτικό – αντάξιο εκείνο του 1ου – φινάλε του προηγούμενου 2ου κύκλου μας υποσχέθηκαν πανστρατιά ζόμπι, αλλά… πανστρατιά ζόμπι δεν είδαμε. Μόνο ένα, μόνο του, μας έκανε την τιμή: εκείνο που την πέφτει αιφνιδίως και ανεξήγητα στο Σαμ, στο 8ο (ΟΓΔΟΟ!) επεισόδιο, ενώ στις αρχές της σεζόν είχε προηγηθεί μοναχά μια μάχη / σφαγή με ζόμπι στον παγωμένο Βορρά, που όμως μόνο ακούσαμε και ποτέ δεν είδαμε, πλην των διαμελισμένων πτωμάτων αλόγων που άφησε πίσω της. Αντί για τους Λευκούς Περιπατητές (όπως αποκαλούνται τα ζόμπι στο Γουέστερος), ήρθαμε αντιμέτωποι με τους… λαλίστατους περιπατητές. Τους παλιούς και τους νεοφερμένους ήρωες, δηλαδή, που δεν έκαναν τίποτα άλλο από το να περπατάνε και να μιλάνε, αναλωνόμενοι σε ατελείωτες μεταξύ τους συζητήσεις επί συζητήσεων: από το πώς και γιατί είναι καλύτερα η εκδίκηση να σερβίρεται κρύα (ο Λόρδος Βάρις με τον Τίριον), ποια φήμη είναι χειρότερη για τους ιθύνοντες στο Γουέστερος, το να είναι ομοφυλόφιλοι ή το να είναι αιμομίκτες (ο πατριάρχης Λάνιστερ με τη μητριάρχη Λαίδη Ταϊρέλ), το πόσο «κακό σκυλί» είναι τελικά το κάρμα (η μοιραία Κέιτλιν Σταρκ, επειδή δεν κατάφερε να αγαπήσει ποτέ τον μπάσταρδο γιο του άνδρα της, Τζον Σνόου, με τη νύφη της, Ταλίσα) μέχρι τα ερωτικά κατορθώματα του βοηθού του Τίριον (για κανένα 20λεπτο, μοιρασμένο σε δύο επεισόδια!).

Game of Thrones-0003

Καμία, όμως, από τις παραπάνω συζητήσεις δεν εξελίσσει ουσιαστικά τους χαρακτήρες των ηρώων. Γιατί μη μου πεις πως δεν είχες προ πολλού καταλάβει πόσο έντιμος και αληθινός gentleman είναι ο Τίριον; Ή σε πόσο – δικαίως – ιδανική θηλυκή Μεσσίας / Μητέρα / Απελευθερώτρια θα αναδεικνυόταν η κυριολεκτικά αναγεννημένη από τις στάχτες της Ντεϊνίρις, έχοντας υπάρξει και σκλάβα και θύμα και μητέρα ενός νεκρού, μάταια θυσιασμένου στο βωμό του συζύγου, παιδιού; Ή πόσο άφοβη είναι η Άρια, παθητική η Σάνσα, αθεράπευτα ρομαντικός ο Ρομπ, εγκλωβισμένη μεταξύ των καθηκόντων της ως βασίλισσας και των επιθυμιών της ως συζύγου και μητέρας η Κέιτλιν, ανεκπλήρωτη και πικρόχολη η Σέρσι και ακόμα – αδικαιολόγητα και ασυγχώρητα – μονοδιάστατα καθίκια είναι ο Τζόφρι και ο παππούς του Τάιγουιν Λάνιστερ; Ουφ!

Έτσι, όλη αυτή η ακατάπαυστη λογοδιάρροια, ως είχε, μπορεί να λειτουργούσε ιδανικά ως ανθρωποκεντρική, δραματουργική ανάσα / ανάπαυλα στο ποδοβολητό της εξέλιξης και της δράσης τής ιστορίας ή ως comic relief (τα ερωτικά κατορθώματα του βοηθού τού Τίριον), απαραίτητο αντίβαρο σε τραγικά γεγονότα, σε μια σειρά 15 ή 20 επεισοδίων. Σε μια σειρά 10 επεισοδίων, όμως, στα 8 πρώτα εκ των οποίων δε συμβαίνει τίποτα που να προχωρά σημαντικά την ιστορία μπροστά, η τραγωδία, βαριά, ασήκωτη και ουρανοκατέβατη, έρχεται στο προτελευταίο επεισόδιο και η δράση περιορίζεται σε ένα και μόνο 10λεπτο και – αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς – σφόδρα προβλέψιμο ξέσπασμα, στο τέλος του 4ου επεισοδίου (όταν η Ντεϊνίρις αφήνει επιτέλους τους δράκους της να κάνουν ζημιά και αποκτά στρατό απελευθερώνοντας χιλιάδες άσπιλους στρατιώτες / σκλάβους), όλη αυτή η ακατάπαυστη πολυλογία, συγνώμη αλλά μόνο ως… υπνωτικό λειτουργεί.

Game-of-Thrones-Season-3-Stannis-Baratheon

Οι φωτεινές εξαιρέσεις / αντίδοτο σε όλο αυτό το – «τα ζώα μου αργά» – σούρσιμο είναι ελάχιστες. Από τους νεοφερμένους ήρωες, μόνο ο Στάνις Μπαρέθεον αποκτά ένα σχετικό, ενδιαφέρον βάθος, καθώς αποκαλύπτεται όχι απλά αδικημένος, αλλά σχεδόν καταραμένος (με μισότρελη, θρησκόληπτη σύζυγο και μοναδικό απόγονο ένα παραμορφωμένο κορίτσι), πεποίθηση που κάνει κατανοητή την εμμονή του με την – πάση θυσία και τρόπω – διεκδίκηση του θρόνου. Από τους παλιούς, επιπλέον, πρότερα άγνωστο, πλούσιο … ζουμί χαρακτήρα αποκαλύπτουν μόνο οι – σε αντίστροφη πορεία γκριζαρίσματος ή διττότητας – Τζέιμι Λάνιστερ και Τζον Σνόου. Έως τώρα αδίστακτος δολοφόνος του Βασιλιά ο μεν, κοινωνεί μια πιο τρυφερή, φωτεινή πλευρά, ενώ clean-cut, (κυριολεκτικά και μεταφορικά) παρθένος, ορκισμένος λειτουργός της Φρουράς της Νύχτας ο δε, φέρνει στην επιφάνεια μια πιο τσαλακωμένη, σκοτεινή όψη. Στο 6ο επεισόδιο (που όχι τυχαία ήταν αυτό που σημείωσε το μεγαλύτερο ρεκόρ τηλεθέασης ολόκληρης της σειράς, και από πολλούς θεωρείται το καλύτερο του 3ου κύκλου), αμφότεροι σε απόλυτη συνέργεια με μια αντάξια, γοητευτικά αμφίσημη, κάθε άλλο παρά τυπική γυναίκα (την Μπρίεν ο μεν, την Ίγκριτ ο δε), αμφότεροι μέσα στο νερό (σε μια τεχνητή και μια φυσική μπανιέρα / κολυμπήθρα, αντίστοιχα), προβαίνουν σε μια υποβλητική, καθαρτήρια – κυριολεκτική και μεταφορική – τελετουργία βαπτίσματος, απογύμνωσης και επαναπροσδιορισμού του εαυτού τους. Για πρώτη – και τελευταία – φορά στον 3ο κύκλο το γυμνό και το σεξ έχουν νόημα και δε λειτουργούν απλά ως αντιπερισπασμός στην εν γένει απραξία. Τι κρίμα, λοιπόν, που στα δύο τελευταία επεισόδια η σειρά ξεχνά εντελώς τον Τζέιμι (πλην μερικών δευτερολέπτων στο φινάλε), ενώ θυμάται για μερικά μόνο λεπτά τον Τζον – ίσα για να προλάβει να παραδεχτεί πως παρά την καταπάτηση των όρκων του και τον έρωτά του για την Ίγκριτ, σπίτι του ήταν, είναι και θα είναι πάντα ο Βορράς, κάτω από το Τείχος.

game thrones-robb

Κάτω από το Τείχος, όπου ο Χειμώνας δεν έχει ακόμα φτάσει και όλα ανατρέπονται σε ένα σοκαραστικό – ίσως το πιο βάναυσο της τηλεοπτικής Ιστορίας – δεκάλεπτο μακελειό, στο 9ο (ΕΝΑΤΟ!) επεισόδιο. Τα social media πήραν φωτιά, καθώς (όπως είχαν κάνει πρώτοι οι αναγνώστες του βιβλίου), οι θεατές της σειράς αντέδρασαν εντόνως. Για να ξεσπάσουν. Κάποιοι θυμωμένοι και απογοητευμένοι κατά της σειράς, κάποιοι άλλοι (αναγνώστες και θερμοί υποστηρικτές των βιβλίων οι περισσότεροι) υπέρ της. Και μέσα σε όλη αυτή την απολύτως δικαιολογημένη έλλειψη ψυχραιμίας, χάθηκε το νόημα. Ναι, η δολοφονία του Ρομπ, της μητέρας, της εγκυμονούσης συζύγου, του στρατού και του λύκου του, είναι σχεδόν σαδιστικά σκληρή και ανυπόφερτα οδυνηρή (οι μαχαιριές στην κοιλιά της σαστισμένης Ταλίσα ειδικά, ομολογώ πως μου προκάλεσαν αϋπνία και εφιάλτες). Εν δυνάμει όμως, θα μπορούσε να αποτελέσει εξαιρετική σεναριακή ανατροπή, αφού αφενός αλλάζει καταλυτικά τις ισορροπίες και τη δυναμική μεταξύ των βασιλείων του Γουέστερος, και αφετέρου πυροδοτεί εκ νέου το πείσμα (για ζωή, εκδίκηση, απόδοση δικαιοσύνης, κυριαρχία) τόσο των εναπομενόντων Σταρκ (συμπεριλαμβανομένου του Σνόου), όσο και της πιστής σε αυτούς Φρουράς Της Νύχτας / ασπίδας στην εισβολή του Χειμώνα και των ζόμπι. Όπως πολύ σωστά λέει ο Τίριον, ένα επεισόδιο μετά, ο Βορράς ποτέ δε θα ξεχάσει (και δη συγχωρέσει) την κτηνωδία κατά του Ρομπ.

Tyrion-Game-of-Thrones

Αντίθετα με τον Τίριον, όμως, η σειρά δε μας τα είπε καθόλου καλά. Γιατί, καταρχήν, ακόμη και όσοι δεν είχαμε διαβάσει τα βιβλία και δεν είχαμε ιδέα τι πρόκειται να συμβεί, φανταζόμασταν πως κάτι εξαιρετικά δραματικό θα λάβει χώρα στο 9ο επεισόδιο. Δεν ήθελε πολύ φαντασία, καθώς στο αντίστοιχο επεισόδιο του 2ου κύκλου συνέβη η πολιορκία του Κινγκσλάντινγκ και σε εκείνο του 1ου, ο αποκεφαλισμός του Νετ Σταρκ. Αντίθετα με τότε, όμως, αυτή τη φορά δεν υπήρχε κανένα σασπένς και καμία κλιμάκωση. Η σφαγή είναι απρόοπτη και αιφνίδια. Και ως τέτοια, για να λειτουργήσει σωστά σε μια τηλεοπτική σειρά, θα έπρεπε να έχει συμβεί πολύ νωρίτερα. Για πολλούς λόγους. Για να σπάσει τη χρόνο με το χρόνο όλο και πιο προβλέψιμη και κλισέ πατέντα τού – όλα τα λεφτά – 9ου επεισοδίου. Για να δώσει ρυθμό και σημασία στα προηγούμενα 8 επεισόδια που μας γονάτισαν με ανούσια πολυλογία. Για να επιτρέψει σε όλους, επί και εκτός μικρής οθόνης, να τη χωνέψουν, και να μη χρειάζεται να περιμένουν έναν ολόκληρο χρόνο (στον επόμενο κύκλο) για να αντιδράσουν οι μεν (ήρωες), και να γίνουν μάρτυρες αυτής της αντίδρασης οι δε (τηλεθεατές). Συγκριτικά εξάλλου, στον 16 επεισοδίων, αριστουργηματικό 3ο κύκλο του «The Walking Dead» (που επίσης αποτελεί διασκευή, comic όμως και πολύ πιο ελεύθερη και ευέλικτη), ένα ανάλογα σοκαριστικό και σκληρό μακελειό, λαμβάνει χώρα στο 4ο (ΤΕΤΑΡΤΟ), επεισόδιο.

game of thrones-Bran_Stark_Season_3

Δεν μπορείς να τεστάρεις την υπομονή και τις προσδοκίες του κοινού σου με οκτώ συναπτές εβδομάδες αδράνειας και στην προτελευταία της σεζόν να τον φορτώνεις με μια τόσο βαριά και ασήκωτη τραγωδία / προδοσία / τιμωρία ηρώων, τους οποίους προηγουμένως έχεις φροντίσει να κάνεις απλά και μόνο πιο συμπαθείς. Ειδικά όταν ταυτόχρονα αποκαλύπτεις, επιτέλους, όλο το εύρος των ικανοτήτων του προικισμένου με ενόραση Μπραν Σταρκ και το ποιο στρατόπεδο επιλέγει ο Τζον – σημαντικές εξελίξεις αμφότερες, που όμως θα μπορούσαν να είχαν συμβεί λίγο ή πολύ νωρίτερα (κυρίως στην περίπτωση του Μπραν). Δεν μπορείς να δικαιολογείς έναν ολόκληρο κύκλο, με ένα μόνο πραγματικά… δραστήριο και δραματικό επεισόδιο. Ειδικά όταν καταλήγεις σε ένα τόσο χλιαρό, ελάχιστα ανακουφιστικό και μηδαμινά λυτρωτικό 10ο επεισόδιο / φινάλε. Εκεί που μάθαμε, επιτέλους, γιατί ο Θίον περνούσε τόσο καιρό τα πάθη του Χριστού, αλλά όχι και γιατί έπρεπε να βιώσει την ελπίδα της απόδρασης, προτού ο απελευθερωτής / δήμιος του τον επιστρέψει στο σταυρό τού μαρτυρίου (λες και ο επικείμενος ευνουχισμός του δεν ήταν αρκετό βασανιστήριο), ροκανίζοντας χρόνο επί δύο επεισόδια. Εκεί όπου σκάνε μύτη ξαφνικά ο πατέρας και η αδερφή του, τους οποίους είχαμε να δούμε από τον προηγούμενο κύκλο (!). Εκεί που η τελευταία, Γιάρα Γκρέιτζοϊ, που πέρυσι είχαμε καταλάβει πως όπως και ο πατέρας της είχε γραμμένο τον Θίον εκεί που δεν πιάνει μελάνη, ουρανοκατέβατα διακατέχεται από συγγενικό καθήκον και συγκίνηση και ναυλώνει πλοίο για να πάει να τον σώσει. Εκεί όπου τόσο ο Σαμ, όσο και η Φρουρά της Νύχτας διαμηνύουν στο Γουέστερος την απειλητική άφιξη του Χειμώνα μέσω της πανστρατιάς των ζόμπι και των επεκτατικών της διαθέσεων, την οποία, είπαμε, εμείς μόνο ακούσαμε και ουδέποτε είδαμε. Εκεί, τέλος, που ο μόνος θρίαμβος ήταν εκείνος της ανακηρυγμένης σε Μητέρας / Mysha Ντεϊνίρις, που όμως μόνο ως φευγαλέο καταπραϋντικό των ανοικτών ακόμα από τον «Κόκκινο Γάμο» πληγών μας μπορεί να λειτουργήσει, καθώς το συναισθηματικό εκτόπισμα των προηγούμενων δύο θριάμβων της (στο 4ο επεισόδιο αυτού του κύκλου, και στο τελευταίο του πρώτου) ήταν πολύ πιο καταλυτικό και εντυπωσιακά θεαματικό.

Game-of-Thrones-S3E7

Ως είχε, ο 3ος κύκλος του «Game of Thrones» είχε μια θαυμάσια, υψηλών προδιαγραφών, κινηματογραφική όψη, διέθετε αξιοζήλευτη ομάδα από και ωραίες φάτσες και αφοπλιστικούς ηθοποιούς, αλλά έπασχε από ένα σενάριο που κινούνταν σε λογοτεχνικούς ρυθμούς. Έτσι, όμως, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό ως τηλεοπτική, και δη σπουδαία, σειρά, παρά μόνο ως μια με κινούμενες εικόνες ανασυσκευασία της φαντασίας του Μάρτιν. Όχι τυχαία, το πιο πολυ-χρησιμοποιημένο επιχείρημα των υποστηρικτών της απέναντι στα παράπονα για τον 3ο κύκλο της ήταν… «διάβασε τα βιβλία για να δεις πού το πάει». Ε όχι, αν και εξομολογημένα, πωρωμένη βιβλιοφάγος, τα βιβλία δεν τα έχω διαβάσει (επειδή – τι ειρωνεία! – ενθουσιάστηκα τόσο με τον 1ο κύκλο της σειράς, που θέλησα να αποφύγω κάθε είδους spoilers), ούτε θα έπρεπε να είμαι υποχρεωμένη να τα διαβάσω για να απολαύσω, να εκτιμήσω δεόντως και να διαμορφώσω άποψη για την τηλεοπτική μετενσάρκωσή τους.