της Σοφίας Σταυριανίδου

Ή τον πατέρα ή τη μάνα της σκοτώσανε ή τη βάλανε να δει σε λούπα τη «Βαθιά επιθυμία των Θεών» του Σοχέι Ιμαμούρα (170 λεπτά γιαπωνέζικο βασανιστήριο. Καλός, χρυσός ο Ιμαμούρα, αλλά έλεος!). Χμ;

Η Λόρα Ντερν, λοιπόν, στο «Enlightened» είναι η Έιμι, που μόλις έχασε τη δουλειά της (εξού κι ο θρήνος). Επικεφαλής του τμήματος Ομορφιάς και Υγείας σε μεγάλη εταιρεία, κάνει το μεγάλο σφάλμα να πάει με τον από πάνω της και, φυσικά, αποβάλλεται από το παιχνίδι ως σκύβαλον. Διαταραγμένα νεύρα, συμπεριφορές που της χαρίζουν δικαιωματικά το χαρακτηρισμό «ζουρλή με τη βούλα», την οδηγούν σε θεραπεία στη Χαβάη, όπου μετά από μερικούς μήνες «γιατρεύεται» (λέει) και πάει να πάρει πίσω τη δουλειά της. Ε, εκεί γίνεται το πανηγύρι του λωλού. Την ξαποστέλνουνε με τα χίλια ζόρια στην υπόγα της εταιρείας με όλους τους φαινομενικά χαζούς και αναξιοπαθούντες, οι οποίοι ίσα που δεν ξέρουν και τι κάνουν εκεί ή ξέρουν ότι κάτι «περίεργο» κάνουν.

Στη θέση πρωταγωνίστριας, creator και executive, καταλαβαίνεις από τα credits ότι η σειρά είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση της Λόρα Ντερν. Ο πρώτος κύκλος των δέκα ημίωρων επεισοδίων έπαιξε πέρσι το φθινόπωρο, οι κριτικές ήταν «καλό, αλλά δεν τα σκίζω κιόλας» και η υποδοχή του κόσμου κομσί κομσά. Αλλά κέρδισε το χρυσόσφαιρο στην κατηγορία πρώτου γυναικείου ρόλου (για κωμωδία ή μιούζικαλ), κι εκεί που το ΗΒΟ έξυνε το κεφάλι του τι να κάνει με τούτη τη σειρά και τους – βία – 240 χιλιάδες θεατές της, τελικά, έδωσε το πράσινο φως και στις 13 Ιανουαρίου ξεκινά να προβάλλεται ο δεύτερος κύκλος. Είναι μια ωραία κίνηση του ΗΒΟ που, μπορεί να γουστάρει, όπως άπαντες, νούμερα και τα νούμερα φέρνουνε λεφτάκια με το γνωστό προτσές, αλλά αποδεικνύει ότι επενδύει σε «μικρά» προϊόντα γιατί τα πιστεύει και γιατί σέβεται το μικρό, σχετικά, αλλά πιστό κοινό που μπορεί να αγαπάει κάτι τέτοιο. Και είναι ένας από τους λόγους που αγαπάμε το ΗΒΟ λίγο παραπάνω από τα άλλα δίκτυα, διότι, ναι, η πίεση του χρήματος είναι αναπόδραστη, αλλά και η εκτίμηση ενός μικρού κοινού, ζωτική.

Το «Enlightened» το πίστεψε, όχι αδικαιολόγητα, γιατί βέκιο δεν είναι. Κάθε άλλο. Εντάξει, τη Λόρα Ντερν σου έρχεται να την πνίξεις ώρες ώρες, γιατί θέλοντας να αλλάξει, να γίνει φιλική, να μην είναι ανταγωνιστική και να αγαπάει άπαντες, προβαίνει σε συμπεριφορές που δημιουργούν δυσαρέσκεια, αμηχανία ακόμη και αποστροφή, κάνοντας το θεατή να μην ξέρει πού να πάει να κρυφτεί. Γιατί το να είσαι ευθύς, το να προσπαθείς να συμμετέχεις στην κοινή εργασιακή διαδικασία αδιάβλητα, το να αποπειράσαι να είσαι καλός παραχωρώντας άφεση σε αυτούς που σε πρόδωσαν, και το να καταλήγεις απόβλητος, στραπατσάρει το comme il faut και σπάει την κρούστα που σκεπάζει το εργασιακό αλλά και σχεσεακό γίγνεσθαι. Πόσω μάλλον, όταν είσαι γυναίκα μέσα σε business, μια ακόμη συνισταμένη που διακριτικά αλλά σαφώς υφίσταται. Αλλά, έτσι είναι στον αιώνα τον άπαντα. Τόση ευθύτητα και αμεσότητα από όπου κι αν έρχεται, τόσο έκδηλο «θέλω να αλλάξω και να τους αγαπάω όλους» δεν το αντέχει το σύστημα. Ούτε η ίδια σου η μάνα δεν το αντέχει. Γιατί αυτό το φέρεσθαι, μεταφέρεται στη συγκατοίκηση με τη μάνα, μια αποξενωμένη γυναίκα που δεν προτίθεται να τσαλακώσει την καθημερινότητά της, ούτε να διανοηθεί καν να μετατρέψει τη ρουτίνα της για την ίδια της την κόρη. Εδώ υπάρχει πολύ ψωμί, που μπορεί να το έχεις ξαναδεί και ξανακούσει, όμως, τοποθετεί σωστά την ηρωίδα για την οποία εκ προοιμίου διερωτάσαι «τι έχει πάει στραβά στο σπίτι;». Τα ίδια και στον αποτυχημένο γάμο και τη σχέση με τον πρώην που δείχνει να εξακολουθεί να την αγαπά, αλλά είναι μια αγάπη που κρέμεται μετέωρη γιατί και τα δυο μέλη δεν έχουν έρμα. Άρα είναι καταδικασμένα να ίπτανται όπου φυσάει ο άνεμος.

Αυτός ο χαρακτήρας θέλει να βρει το στόχο του, να προσφέρει, να ενταχθεί και να διακριθεί, αλλά πάνω από όλα να κάνει καλό. Και φαίνεται πως το υπόγειο είναι, εν αγνοία του, το κατάλληλο περιβάλλον. Χρειάζεται κάποια υπομονή για μερικά επεισόδια (και αυτό είναι το αρνητικό), όμως, εδώ το σενάριο μπαίνει πιο βαθιά στα εργασιακά τάρταρα που υποδουλώνουν τον άνθρωπο και τον καθιστούν μονάδα απλή, απόδοσης και κερδοφορίας: γιατί η Έιμι στο υπόγειο δουλεύει για τον Big Brother που παρακολουθεί τους εργαζομένους. Αυτόν που στις σημειώσεις του ονομάζει «νούμερο» τον κάθε άνθρωπο και μετράει το έργο του με λεφτά. Και, ασφαλώς, παρέχει και τα δικαιολογητικά των απολύσεων. Η αποστολή της ηρωίδας φαεινοτέρα ηλίου: να ξεμπροστιάσει τους απάνθρωπους… υπανθρώπους που ταλανίζουν τον άνθρωπο. Έτσι υπόσχεται το trailer του δεύτερου κύκλου, όπου μπαίνει ο Ντέρμοτ Μαλρόνι στο παιχνίδι, προφανώς για να πάρουν διαστάσεις στη δημοσιότητα τα αποκρουστικά τελούμενα του υπογείου. Ευχόμαστε στη Λόρα Ντερν να τα καταφέρει.