του Ηλία Φραγκούλη

ΣΚΗΝΙΚΑ / ART DIRECTION: Εύα Μανιδάκη – Θανάσης Δεμίρης
ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΟΥ: Δάφνη Κούτρα
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΜΑΚΕΤΑΣ: Ευτυχία Βλάχου
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝ: Θάλεια Μέλισσα

Το καλοκαίρι που μας πέρασε, έτυχε να επισκεφθώ το… Flux-Office, το γραφείο της Εύας Μανιδάκη (αρχιτέκτονας και σκηνογράφος) και του Θανάση Δεμίρη (αρχιτέκτονας), οι οποίοι το δημιούργησαν και συνεργάζονται ιδανικά σε αυτό από το 2007. Γνώριζα πως δούλεψαν για τα σκηνικά του «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά, είχα δει κάποιες τυχαίες εικόνες χώρων από τα γυρίσματα μέσα από την οθόνη ενός κινητού τηλεφώνου, αυτά τα ελάχιστα, μόλις.

Ανάμεσα στον τόσο «eye-candy» χώρο τού γραφείου τους, το μάτι μου ξεχώρισε μια μεγάλη μακέτα, αντικείμενο που συχνά βρίσκει κανείς σε εργαστήριο σκηνογράφων (η Εύα έχει μεγάλο βιογραφικό από δουλειές για το θέατρο, ουχί, όμως, και κάποια εμπειρία σε ταινία μυθοπλασίας πριν από το φιλμ του Αβρανά). Η λεπτομέρεια στο εσωτερικό τής μακέτας με έκανε να χαζέψω! Ήταν ολόκληρο το εσωτερικό τού διαμερίσματος της οικογένειας του «Miss Violence». Τους ζήτησα να παρουσιάσουμε από το FREE CINEMA τη δουλειά τους για την ταινία και εκείνοι ανέλαβαν να φωτογραφίσουν όσο καλύτερα γινόταν λεπτομέρειες από τη μακέτα.

Πριν από μερικές μέρες είδα το φιλμ. Ανοίγοντας μια-μια τις εικόνες τής μακέτας, έχοντας στο μυαλό μου τα φιλμικά καρέ και τους πραγματικούς χώρους, απλά, σάστισα ακόμη περισσότερο. Η μακέτα και οι φωτογραφίες των δωματίων, πλέον, μπορούσαν ακόμη και να με ξεγελάσουν, λες και κοιτούσα καρέ τής ίδιας τής ταινίας! Θα το καταλάβετε καλύτερα εάν έχετε δει ή αφού δείτε τη «Miss Violence» στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Για τη συνέχεια, αφήνω την Εύα Μανιδάκη και το Θανάση Δεμίρη να ανοίξουν την πόρτα αυτού του διαμερίσματος και να σου πουν με τα δικά τους λόγια πώς δημιουργήθηκε ο βασικός χώρος δράσης για την ταινία του Αλέξανδρου Αβρανά. Ένας χώρος που «γενικά δεν έχει κάποιο ego αλλά λειτουργεί σαν δοχείο δράσης των συμβάντων τής οικογένειας, παρέχοντας έμμεσα ή άμεσα πληροφορίες για τους χαρακτήρες, τις ασχολίες, την ηλικία τους, την οικονομική τους κατάσταση κλπ».

Η ΚΑΤΟΨΗ ΤΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

Προοπτική κάτοψη της μακέτας τού διαμερίσματος στο οποίο γυρίστηκε η ταινία «Miss Violence» (με λευκό σηματοδοτούνται οι χώροι που δε χρησιμοποιήθηκαν στα γυρίσματα αλλά λειτούργησαν ως βοηθητικοί χώροι για το συνεργείο).

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΤΑΣ

Πριν από τα γυρίσματα και σε συνεννόηση με τον Αλέξανδρο (Αβρανά) αποφασίσαμε να κάνουμε μια μακέτα αρκετά μεγάλη, που θα χρησιμοποιούσαμε εμείς και ο σκηνοθέτης σαν ένα πρώτο εργαλείο τής προσέγγισής μας στο χώρο. Το γεγονός ότι προερχόμαστε από το χώρο τής αρχιτεκτονικής και ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουμε και προσεγγίζουμε το σχεδιασμό τού χώρου (κατά κύριο λόγο μέσω των μακετών), ίσως βέβαια και το γεγονός ότι ο Αλέξανδρος προέρχεται από το χώρο των εικαστικών, βοήθησε πολύ στο να βρεθεί ο κοινός τόπος για μια πρώτη «εικόνα» τού σχεδιασμού αυτού του διαμερίσματος.

Η μακέτα (σε κλίμακα 1:20, δηλαδή 1,00μ Χ 0,80μ) ήταν ένα εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε τόσο κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας τής ταινίας, όσο και κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Στη διάρκεια της προετοιμασίας, λειτούργησε ως μέσο ελέγχου και σημείο αναφοράς για τον καθορισμό τής γενικότερης αισθητικής τής «Miss Violence», τον προσδιορισμό και την επιλογή χώρων για τα υπόλοιπα (εξωτερικά) γυρίσματα.

Ήταν ένα εργαλείο για την προμήθεια των επίπλων και του επιμέρους οικιακού εξοπλισμού (ως προς το χαρακτήρα και το ύφος αυτών, τις διαστάσεις τους, τη χωροθέτησή τους, κλπ). Έπιπλα, αντικείμενα και εξοπλισμός που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν «συρρικνώθηκαν» στην κλίμακα της μακέτας, με έμφαση στην απόδοση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους (υλικό, χρώμα, σχέδιο κλπ). Παράλληλα, έγιναν οι πρώτες δοκιμές για τις βαφές τού εσωτερικού τού διαμερίσματος για να δούμε τις αποχρώσεις, με διαφοροποιήσεις από δωμάτιο σε δωμάτιο, ώστε σε κάποιες λήψεις να ενδυναμώνεται η αίσθηση του βάθους.

Με την ολοκλήρωση και τον εξοπλισμό τού υπό κλίμακα διαμερίσματος της μακέτας δημιουργήθηκαν τα πρώτα stills τής ταινίας, με τη χρήση pocket φωτογραφικής μηχανής εντός τής μακέτας. Στη διάρκεια των γυρισμάτων, η μακέτα λειτούργησε ως εργαλείο προετοιμασίας και ελέγχου των εσωτερικών λήψεων του διαμερίσματος. Με snapshots από πιθανές θέσεις της κάμερας καθορίζονταν πιθανές μετακινήσεις επίπλων, προσθήκη μικροαντικειμένων και αγορές που ίσως ήταν απαραίτητο να γίνουν.

ΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΠΑΙΡΝΕΙ ΜΟΡΦΗ

Στο διαμέρισμα έγιναν κάποιες οικοδομικές – αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις, όπως γκρεμίσματα και κτισίματα νέων τοίχων, κλείσιμο παραθύρων και ανοίγματα καινούργιων, δημιουργία εσωτερικών διαδρόμων – αξόνων που εξυπηρετούσε την αλληλουχία τού ενός χώρου στον άλλον, καθώς και προσθήκες αρχιτεκτονικών στοιχειών για την ταύτιση του εσωτερικού τού διαμερίσματος με τις εξωτερικές λήψεις που πραγματοποιήθηκαν σε άλλο κτίριο.

Η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου σπιτιού είναι ότι κατοικείται από τρεις γενιές. Γονείς – παιδιά – εγγόνια. Έτσι, με ήπιο τρόπο, έπρεπε να υπάρχει η «μυρωδιά» και των τριών γενεών αλλά, φυσικά, με έντονη την παρουσία τού ζευγαριού (παππούς και γιαγιά), των ανθρώπων που το πρωτοκατοίκησαν, δηλαδή. Έχει, λοιπόν, μια έντονη παρουσία η δεκαετία του ‘70. Η αίσθηση ενός βιωμένου εσωτερικού και η αναφορά στο σήμερα επιτυγχάνεται με την προσθήκη λίγων σύγχρονων επίπλων (τα οποία αντικατέστησαν παλαιότερα που ενδέχεται να μην άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου), καθώς και τη σύγχρονη τηλεόραση, το στερεοφωνικό, το video game, κλπ.

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Παράλληλα, η παρουσία των παιδιών είναι αισθητή σχεδόν σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού, με διάσπαρτα παιδικά παιχνίδια, σχολικά τετράδια και βιβλία, μαζί με μία χαρακτηριστική ακαταστασία που προκύπτει από όλους αυτούς τους τόσο διαφορετικών ηλικιών ανθρώπους που το κατοικούν, χρησιμοποιούν και μοιράζονται αυτό το εσωτερικό, με έμφαση στη βιβλιοθήκη του σαλονιού. Τόμοι εγκυκλοπαίδειας βρίσκονται δίπλα – δίπλα με σχολικά βιβλία, τετράδια και μπλοκ ζωγραφικής, φοροτεχνικά βιβλία, παλιές βιντεοκασέτες και DVD παιδικών σειρών και ντοκιμαντέρ με ζώα, το παλιό στερεοφωνικό δίπλα στο νέο, επιτραπέζια παιχνίδια και κουτιά από puzzles, σε βιτρίνα το καλό σερβίτσιο, η Polaroid του πατέρα – παππού, ενώ σε μια σκηνή η ένθετη βιτρίνα γίνεται και pin-up board για τους σχολικούς ελέγχους, που εκτίθενται σε κοινή θέα.

ΤΑ ΤΑΡΙΧΕΥΜΕΝΑ ΖΩΑ & ΤΟ PUZZLE

Δύο χαρακτηριστικά στοιχεία του εσωτερικού αυτού είναι τα ταριχευμένα ζώα και τα puzzles. Ο πατέρας – παππούς σκεφτήκαμε, αν και δεν υπάρχει πουθενά στο σενάριο ως περιγραφή, ότι θα μπορούσε να έχει hobby το κυνήγι ή να συλλέγει ταριχευμένα ζώα. Έτσι, βλέπουμε όλα αυτά τα ταριχευμένα πουλιά που υπάρχουν στην τραπεζαρία και στο υπνοδωμάτιο, καθώς και την κεφαλή στην είσοδο.

Η μητέρα – γιαγιά, όπως τη βλέπουμε στην ταινία, φτιάχνει puzzle. Έτσι το σπίτι είναι γεμάτο με πραγματικά puzzles, τα οποία έπρεπε να συναρμολογήσουμε εμείς, με αποκορύφωμα αυτό που υπάρχει πάνω από τον καναπέ, στο σαλόνι. Αποτελείται από 5.000 κομμάτια, χρειάστηκαν 8 μέρες για την ολοκλήρωσή του και δούλεψαν γι’ αυτό 5 άτομα συνολικά!

THE END

Μπορείς, επίσης, να θαυμάσεις ολόκληρο το αφιέρωμα και τις εικόνες του (σε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις) στην εβδομαδιαία, downloadable version του FREE CINEMA από εδώ.

Η Εύα Μανιδάκη (αρχιτέκτονας και σκηνογράφος) και ο Θανάσης Δεμίρης (αρχιτέκτονας) είναι το Flux-Office, αυτό είναι το site τους και αυτή είναι η Page τους στο Facebook. Η ταινία «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά προβάλλεται στους ελληνικούς κινηματογράφους σε διανομή της Feelgood.