του Νίκου Παλάτου

Πριν από σχεδόν τριάντα χρόνια, ο Λικ Μπεσόν έβαζε τη σφραγίδα του στο άτυπο είδος της γυναικείας περιπέτειας κατασκοπείας, με το ίσως καλύτερο φιλμ του, τη «Νικίτα» (1990). Πολύ νερό κύλησε από τότε στο αυλάκι, με τη μεν καριέρα του Γάλλου σκηνοθέτη να περνά από σαράντα κύματα, καθώς για κάθε «Lucy» (2014) που ανανέωνε το ενδιαφέρον προς αυτόν γνωρίζοντας και εισπρακτική επιτυχία μάλιστα, υπήρχε ένα «Ο Βαλέριαν και η Πόλη με τους Χίλιους Πλανήτες» (2017) που πήγαινε άπατο (για να μείνουμε μόνο στα πολύ πρόσφατα). Το δε «είδος» μέσω του οποίου τον γνωρίσαμε ως πρωτοπόρο, έχει γνωρίσει εσχάτως μια κάποια άνθηση. Το «Atomic Blonde» (2017) έφερε ξανά στο προσκήνιο το μοντέλο της γυναίκας κατασκόπου που γαμούσε κι έδερνε, το «Κόκκινο Σπουργίτι» (2018) ακολούθησε αντικαθιστώντας (ατυχώς) το ξύλο με το μυαλό, με τούτη την «Anna» να θέλει να συνδυάσει ισομερώς και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά που προφανώς κάθε καλή θηλυκή πράκτορας οφείλει να κατέχει. Αν και τα καταφέρνει σε γενικές γραμμές (ειδικά στο ξύλο είναι άπιαστη), προδίδεται στο τελικό αποτέλεσμα από την απουσία βασικής ιστορίας προς αφήγηση, καθώς και από την έλλειψη σασπένς, κάτι που για το genre είναι περίπου καταδικαστικό.

Το στήσιμο του στόρι έχει τις ίδιες ακριβώς βάσεις με το «Νικίτα» (χα!). Όμορφη νεαρή Ρωσίδα (Λις) βρίσκεται εξαιτίας του βίαιου και παραβατικού άντρα της αντιμέτωπη με ποινή φυλάκισης, από την οποία μπορεί να γλυτώσει εάν αποδεχτεί την πρόταση πράκτορα της KGB (‘Έβανς) να γίνει μέλος της διαβόητης σοβιετικής υπηρεσίας. Μην διαθέτοντας επί της ουσίας εναλλακτική, την αποδέχεται, έχοντας εξαρχής στο πίσω μέρος του μυαλού της τη μέρα που θα απεμπλακεί από όλο αυτό, μιας και η ελευθερία της είναι όπως φαίνεται το μόνο που (αρχικά) την προβληματίζει. Πέφτει με τα μούτρα στην εκπαίδευση, ενδύεται τον μανδύα του επιτυχημένου μοντέλου ώστε να περνάει κατά το δυνατόν απαρατήρητη στις ανά την Ευρώπη αποστολές όπου η υπηρεσία τη στέλνει, έχοντας συνεχώς πάνω από το κεφάλι της την προϊσταμένη της, Όλγκα (η Έλεν Μίρεν αγνώριστη, με ένα α λα… Λίντα Χαντ look), αλλά και διακριτικό πράκτορα της CIA (Μέρφι) να παρακολουθεί τα διάφορα τεκταινόμενα.

Το όλο πράγμα ξεκινά εντυπωσιακά, δημιουργώντας αρχικά ψευδαισθήσεις περί μιας στιβαρής κατασκοπικής περιπέτειας, καθώς εκεί παραπέμπει η εναρκτήρια σεκάνς της παράλληλης σύλληψης σημαντικού αριθμού πρακτόρων στη Μόσχα του 1985. Για λόγους, όμως, που έχουν να κάνουν με την απουσία κεντρικής υπόθεσης, αυτή η σκηνή ξεχνιέται εντελώς (!) στη συνέχεια, για να επανέλθει ως μέρος του plot (και στο εντελώς ξεκούδουνο) αρκετά μετά τη μέση του φιλμ, όταν πια μπορεί και να μην θυμάσαι ότι υπήρξε! Ακόμα χειρότερα, ο Μπεσόν υιοθετεί ένα εξεζητημένο αφηγηματικό στυλ, προτάσσοντας συνεχή και άπειρα μπρος-πίσω στον χρόνο, τα οποία ναι μεν δεν είναι διόλου δυσνόητα ως μέρη της εξέλιξης της πλοκής, από την άλλη όμως λειτουργούν ουσιαστικά ως επεξηγήσεις αυτών που ήδη έχουμε παρακολουθήσει (η δολοφονία του Ρώσου μεγαλέμπορα όπλων, για παράδειγμα), κάτι που εύλογα αφαιρεί το στοιχείο της έκπληξης. Εκτός εάν λάβουμε ως τέτοια το γεγονός πως στην προκειμένη η καλή πράκτορας Άννα είχε μελετήσει ενδελεχώς το σχέδιο που της είχε δοθεί, το ακολούθησε μέχρι κεραίας και έφερε εις πέρας τη δύσκολη επιχείρηση (που επί της οθόνης, βέβαια, μοιάζει τελικά πολύ εύκολη και απλή, αλλά εάν πιάσουμε τα διάφορα σεναριακά κενά δεν θα τελειώσουμε ποτέ).

Εκεί που κερδίζει η ταινία του Μπεσόν είναι στις σκηνές όπου η «Anna» επιδεικνύει το ταλέντο της στο να ολοκληρώνει τις αποστολές της (όποιες και να ‘ναι αυτές), δείχνοντας πως δεν έχει απολύτως τίποτα να ζηλέψει από τεχνικής απόψης από έναν «John Wick». Η χορογραφία του πιστολιδίου μετά ξύλου στο γεμάτο από κόσμο και μπράβους restaurant της πρώτης της «δοκιμαστικής» δουλειάς είναι εξόχως ψυχαγωγική, με τη συνταγή να επαναλαμβάνεται τουλάχιστον ακόμη μία φορά, στην φέρουσα τον χαρακτήρα του «ακατόρθωτου» τελευταία της ανάθεση. Ανάμεσα σε αυτά τα ωραία, όμως, υπάρχει ένα ταξίδι για διακοπές στις Μπαχάμες, παρέα με το γαλλικό αντικείμενο του λεσβιακού της πόθου, που θα μπορούσε να μην υπάρχει καθόλου, μιας και δεν προσφέρει τίποτα παραπάνω από αχρείαστα λεπτά διάρκειας, πολλά twists εκ των οποίων κάποια εμπίπτουν στην κατηγορία «δείτε τώρα, μαλάκες, πώς θα σας τη φέρω», σκηνές σεξ της Άννα με (σχεδόν) τους πάντες που θυμίζουν ενίοτε το kinky ύφος του Πολ Φερχούφεν, πριν οδηγηθούμε σε ένα comme ci comme ça, α λα Τζον Γου φινάλε επί παριζιάνικου εδάφους, το οποίο έχει από μόνο του καμιά δεκαριά ανατροπές! Ο κόσμος της κατασκοπείας, όμως, εκτός από επικίνδυνος, ως γνωστόν δεν είναι ποτέ αυτός που φαίνεται, οπότε έχετε τα μάτια σας ανοιχτά. Μοντέλο σαν την «Anna», άλλωστε, που για πλάκα να σκοτώνει και να μην πληρώνει, δεν βρίσκεις κι εύκολα στην πιάτσα.