της Κατερίνας Ανδρεάκου

Με το καλοκαίρι και τα θερινά σινεμά, έρχονται αναπόφευκτα και οι επανεκδόσεις κλασικών ταινιών, οι περισσότερες εκ των οποίων προβάλλονται σε πλήρως αποκατεστημένη κόπια. Μια από αυτές είναι και τούτη η 43χρονη πια κωμωδία μυστηρίου, για μια αληθινά απολαυστική και, κυρίως, απενοχοποιημένη καλοκαιρινή βραδιά στον κινηματογράφο.

Η πένα του θεατρικού συγγραφέα και δημοφιλούς σεναριογράφου (ιδιαίτερα στα ‘70s) Νιλ Σάιμον δημιουργεί εδώ μια παρωδία στο μοτίβο του υπο-είδους του «παλιού, σκοτεινού σπιτιού», genre που έκανε μόδα κατά τις δεκαετίες των ‘70s και ‘80s, και στο οποίο μυστηριώδη και τρομερά πράγματα συνέβαιναν συνήθως σε στοιχειωμένα, γοτθικά σπίτια. Ο Σάιμον δημιούργησε τους πρωταγωνιστικούς του χαρακτήρες βασισμένος στα έργα τριών συγγραφέων μυστηρίου και νουάρ: ο Μίλο Περιέ (Τζέιμς Κόκο) και η Τζέσικα Μάρμπλς (Έλσα Λάντσεστερ) αποτελούν παρωδίες των δημοφιλέστερων ηρώων της Άγκαθα Κρίστι, του Ηρακλή Πουαρό και της Τζέιν Μάρπλ, αντίστοιχα, ο Σίντνεϊ Γουάνγκ (Πίτερ Σέλερς) του χαρακτήρα του Τσάρλι Τσαν, δημιουργήματος του Ερλ Ντερ Μπίγκερς, ενώ το νεοϋορκέζικο ζευγάρι των Ντικ και Ντόρα Τσάρλστον (Ντέιβιντ Νίβεν και Μάγκι Σμιθ) είναι εμπνευσμένο από το «Ο Άνθρωπος Σκιά» και ο Σαμ Ντάιαμοντ (Πίτερ Φολκ) από τον χαρακτήρα τού Σαμ Σπέιντ στο «Γεράκι της Μάλτας», και τα δυο γραμμένα από τον Ντάσιελ Χάμετ. Οι φιλόδοξοι και αλαζονικοί ντετέκτιβ περιστοιχίζονται από παράξενους βοηθούς και μέλη του υπηρετικού προσωπικού της έπαυλης του Τουέιν (Τρούμαν Καπότε), που περισσότερο εμποδίζουν παρά βοηθούν στην εξιχνίαση του εγκλήματος. Ανάμεσά τους, η κωφάλαλη μαγείρισσα Γιέτα (Νάνσι Γουόκερ) και ο τυφλός butler Τζέιμσερ Μπένσονμαμ (Άλεκ Γκίνες), που μάταια προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τους καλεσμένους αλλά και μεταξύ τους!

Η δεκαετία του ‘70 ήταν αδιαμφισβήτητα το απόγειο του ensemble cast. Από ταινίες καταστροφής («Ο Πύργος της Κολάσεως») και μυστηρίου («Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές») έως παρωδίες σαν και τη συγκεκριμένη, η λίστα των ηθοποιών που συγκέντρωναν ήταν η μία πιο αξιοζήλευτη από την άλλη. Έτσι, μια και μόνο ματιά στο προαναφερθέν καστ πείθει για τα διαπιστευτήρια «superstardom» των πρωταγωνιστών της, ήδη από τότε θρύλων του σινεμά αλλά και ανερχόμενων ή πολυβραβευμένων νεότερων ηθοποιών, συν φυσικά την εκκεντρική παρουσία του συγγραφέα / σεναριογράφου Τρούμαν Καπότε στον ρόλο τού (ασφαλώς επίσης εκκεντρικού) οικοδεσπότη. Το χιούμορ του Σάιμον είναι ανάλαφρο, αφελές αλλά σχεδόν πάντα ξεκαρδιστικό, με τις «θρασείς» αναφορές στα μοτίβα και τους χαρακτήρες από τους οποίους εμπνεύστηκε τους δικούς του ήρωες, τα συνεχή λογοπαίγνια και τα υπονοούμενα, έστω κι αν ορισμένα μοιάζουν σε μερικούς παρωχημένα ή και μη πολιτικά ορθά (κυρίως ο Σέλερς στον ρόλο τού Ασιάτη Γουάνγκ μεταχρονολογημένα «ενοχλεί» κάποιους).

Η μακροχρόνια συνεργασία του Σάιμον με τον σκηνοθέτη Ρόμπερτ Μουρ βρίσκεται εδώ στην καλύτερή της στιγμή, έστω κι αν δεν έχει την οξυδέρκεια και την εμπνευσμένη ιδιοφυία του σύγχρονού τους «παρωδού» Μελ Μπρουκς. Ωστόσο, η πραγματική απόλαυση της ταινίας δεν είναι απλά η παρουσία τόσων πολλών κινηματογραφικών αστέρων εγκλωβισμένων στα κλειστοφοβικά δωμάτια της μυστηριώδους έπαυλης, όσο η αίσθηση πως οι ίδιοι καλοπερνούν στους ρόλους τους και στη μεταξύ τους χημεία. Το «περνάμε καλά κι αυτό βγαίνει προς τα έξω» μπορεί να είναι πλέον μία εξεζητημένη και γελοιοποιημένη φράση, όμως στην προκειμένη περίπτωση συμβαίνει ακριβώς αυτό. Πώς, λοιπόν, αυτό το ανάλαφρο κλίμα να μην επηρεάσει και το κοινό του, που την ίδια στιγμή καλείται να γελάσει ηχηρά αλλά και να αναζητήσει τον δολοφόνο συντροφιά με τους χαρακτήρες; Η συνταγή ήταν επιτυχημένη τότε, εξακολουθεί να είναι επιτυχημένη και σήμερα.