της Βικτωρίας Μιχαήλ

«Ο έρωτας είναι ορμόνη αυθυποβολής». Μ’ αυτή την ατάκα, που βρίσκεται στην… καρδιά των όσων συλλογιέται η pelicula τους, «γράφουν» τα δύο αδέλφια από τη Μαδρίτη που, μετά από αρκετές διεθνώς αναγνωρισμένες μικρού μήκους και αποδεικνύοντας πέραν πάσης αμφιβολίας ότι δεν είναι (με την κακή έννοια) παιδιά του μπαμπά, γνωστού παραγωγού και διανομέα στα μέρη τους, τάνυσαν την πλέον πρόσφατη cortometraje τους «Not the End» (2015) με τους ίδιους ηθοποιούς σ’ ένα απ’ τα όντως πιο υποσχόμενα ιβηρόφωνα ντεμπούτα της περσινής χρονιάς – η σχετική υποψηφιότητα στα Goya για μια φορά υπήρξε απολύτως δίκαιη. Αν γλυκαίνεστε στην ιδέα να βγάλετε από το χρονοντούλαπο το «Η Γυναίκα του Ταξιδευτή» του Σβέντκε και να το επαναφανταστείτε πιο σενιαρισμένο στο 24ωρο πλαίσιο του «Πριν το Ξημέρωμα» του Λίνκλεϊτερ, μπορεί και να βρήκατε ένα ισπανικό υποκατάστατο του παπακαλιάτειου «Αν…» για να γιορτάσετε κινηματογραφικά του Αγίου Βαλεντίνου. Για ένα νέο «Εραστές του Αρκτικού Κύκλου» του Μέδεμ μην ξεροσταλιάζετε, αλλά οι δύο chicos ξέρουν να κάνουν σινεμά – του φανταστικού, ει μη όχι του αισθηματικού είδους.

Εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι οι Αλέντα, δίπλα στο κλασικό πηνίο μιας σπουδής στη βιομεταμορφωτική ισχύ της δεύτερης ευκαιρίας (που τελευταία μας «έσκασε» ούτως πώς στο «Όσα Φέρνει ο Χρόνος»), πλησιάζουν τον όχι πατεντάτο αλλά πάντως μαγνήτη μιας κριτικής τής κλειστότητας του φύλου τους, με διαθέσεις εξιλεωτικής μεταμέλειας για το σφάλμα της απορρόφησης, της εσωστρέφειας, της μη διαθεσιμότητας του συναισθηματικά «υπεράνω» αρσενικού. Κάπως έτσι, αλλά με το ελαφρυντικό του συνοδευόμενου από υπερικανότητες νόησης λειτουργικού αυτισμού, είναι ο θετικών σπουδών 20+ Χαβιέρ, που πιάνεται στην πάρλα μέσα στο νυχτερινό λεωφορείο από την εκδηλωτική Μαρία, ηθοποιό και άρτι παραιτηθείσα σερβιτόρα club. Το ένα θα φέρει το άλλο, τα ετερώνυμα δείχνουν να έλκονται. «Δώσ’ μου μία μέρα», θα του πει αυτή, βγάζοντάς τον απ’ τα νερά του και βάζοντάς τον σ’ ένα τριπάκι που θα τους πάει απ’ την πρωτεύουσα μέχρι την Ανδαλουσία. Δεκαπέντε χρόνια πριν, έτσι είχε ξεκινήσει το κοινό τους ταξίδι. Δεκαπέντε χρόνια μετά, αυτός, στα μέσα και στα έξω πειράματος που τότε ήταν απλώς σχέδιο επί χάρτου, θα απευθύνει την ίδια φράση και θα σύρει στην ίδια οδική διαδρομή την παραιτημένη απ’ τη σχέση τους, τα αλλοτινά ενδιαφέροντα, την ίδια τη ζωή της γυναίκας του. Είναι το ελάχιστο που μπορεί να κάνει για να περισώσει κάτι απ’ αυτό που εκ φύσεως απόμακρος και επιστημονικά εμμονικός οδήγησε στο να παραδώσει πνεύμα. Είναι πολύ αργά για να το πετύχει; Και, αν όχι, πώς θα συμβεί;

Το μεγαλύτερο επίτευγμα των hermanos είναι ότι, πιθανότατα παίρνοντας αμπάριζα έμπνευσης απ’ το «Εγκλήματα στο Χρόνο» του συμπατριώτη τους Βιγκαλόντο στη χειραφέτηση απ’ τις αφηγηματικές φιγούρες των γκατζετίστικων διεργασιών επίτευξης του ποθούμενου αδύνατου (δεν θα δείτε πώς ο Χαβιέρ κοντράρει στο πηγαινέλα τον Μάρτι ΜακΦλάι, αλλά μόνο σε γενικά πλάνα έναν πολυγαλβανισμένο θάλαμο με κόκκινες κάθετες στήλες να αναβοσβήνουν), αφήνουν πίσω τους ακόμα και το «απαραίτητο» τέχνασμα των αναπόφευκτων αρνητικών συνεπειών του τολμήματος: εξαιτίας του, εδώ δεν αλλάζει η ante ή post πραγματικότητα ούτε η μικρο- ή μακρο-Ιστορία, ούτε κινδυνεύουν άτομα (#diplhs) – με εξαίρεση ένα, απολύτως προγραμματισμένα κι αναγκαία, στο κλου του φινάλε. Βαρεμένοι του sci-fi, τούτο μεταφράζεται στην πιθανότατη βαρεμάρα σας. Αλλά και στο ότι κυρίαρχο μέλημα, και μέτρο (της επίδειξης) των ικανοτήτων των δημιουργών, αποτελεί το εναλλάξ σε 2 (+1 βραχύ, της προετοιμασίας της μετάβασης απ’ το ένα στο άλλο) επίπεδα, παρελθόν και… περισσότερο παρελθόν, στήσιμο του love sto(r)ry. (Πώς) σταμάτησαν του ρολογιού οι δείκτες, οι ανάσες μας σ’ αυτόν τον τομέα;

Όσον αφορά το découpage, οι Αλέντα δεν χάνουν χτύπο – περιττό να εξηγήσω πόσο δύσκολο και κρίσιμο είναι κάτι τέτοιο για μια ταινία της συγκεκριμένης genre θεματικής. Από το «αστικό» τις μικρές ώρες μέχρι το δυσοίωνα υποφωτισμένο διαμέρισμα του αντρόγυνου κι από εκεί μέσα σ’ ένα ΚΤΕΛ για τη Μάλαγα και μια παραλία του Κάδιθ με ντάλα ήλιο με ενδιάμεσα περάσματα το αμαξάκι μιας οικογένειας και βέβαια την ιδιοκατασκευή του καθηγητή, όπου ένα ρολόι που αυτός έχει «βάλει» να μετράει ανάποδα για τις 5:15 ακριβώς θα… σημάνει την (εναλλακτικότητα της) μοίρα(ς) των amantes, αυτό είναι ένα αλάνθαστο στο κυμαινόμενο time-and-space του δομικό σχήμα, που κλέβει εντυπώσεις και μ’ εφευρήματα. Το ραβασάκι «τρέχα Τρίγκο» (το χαϊδευτικό που έχει δώσει η Μαρία στον Χαβιέρ, από τον Τριγκόριν του τσεχοφικού «Γλάρου») δευτερώνει πανέξυπνα εμφανισιακά σ’ ένα επεισοδιάκι κατεργαριάς, ένας μυστήριος μειλίχιος ηλικιωμένος που διαδραματίζει τον δικό (#diplhsxanaperdon) του κρίσιμο ρόλο εμφανίζεται όπου και όπως πρέπει, η Πενέλοπε Κρουθ ως διάσημη μανιερίστα συνάδελφος της πρωταγωνίστριας σαρκάζεται μέσα από το παραλλαγμένο music video του «La Fuerza del Destino» των Mecano και μια μοδάτη γιγαντοαφίσα. Κι ενώ τα pas de deux και το εν γένει road trip πιάνονται σε μεσαία και κοντινά με σταθερά φυσικό φως και ρυθμικές γρήγορες κοπές, οι διάλογοι κρατάνε τα μπόσικα αρχικά με αναγνωριστικές χαριτωμενιές εκατέρωθεν και στην πορεία ενσωματώνοντας (και) ως (καταστασιακό) διακριτικό το φυσικομαθηματικό ταλέντο του hombre.

ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος οι Αλέντα, βέβαια, δεν είναι. Κάτι το αντιπαθές, που ελλοχεύει στη φυσιογνωμία της Λεόν, σηκώνει κεφάλι πρώτα στην μποεμίστικη συμπεριφορά της ως χύμα αρτίστα και μετά πιο σπασ@ρχίδικα στο παραπονάκι της ως καταθλιπτικής παραμελημένης συμβίας, που μελώνει λελογισμένα αλλά σε ψιλοαπωθητικούς τόνους. Από την άλλη μεριά, το ψεύτικο μούσι του Ρέι ως κουστουμάτου 35άρη βγάζει μάτι σχεδόν όσο και το περίγραμμα της είμαι-ο-Τέσλα-ως-λατίνος-εραστής-στο-φάσμα περσόνας του. Τουτέστιν, είναι από δύσκολο έως αδύνατο να καψουρευτείς αληθινά αυτό το (είπαμε, είναι κι αταίριαστο) ζευγάρι και την καψούρα του, ειδικά στο ψυχοπονιάρικο κομμάτι της απόπειρας τουμπαρίσματος της ματαίωσής της. Το grand finale επίσης, μη στοιχειοθετώντας ξεκάθαρα την αποσόβηση ή όχι του πλέον κεφαλαιώδους τετελεσμένου, διακυβεύματος του εξαρχής εγχειρήματος του Χαβιέρ, θα τον ανάψει τον γλομπάκο «What just happened?» σε αρκετά κεφάλια θεατών, μολονότι «σκάει» μινιμαλιστικά εντυπωσιακά, κι αφού εκείνο το «να γυρίσεις για μένα» θα έχει κομίσει γνήσια σκιρτήματα στο μέσα των πιο ρομαντικών. Συνελόντι ειπείν, σε σύγκριση με «Το Μυστικό της Πεταλούδας», το τελευταίο σπανιόλικο με παρόμοια κολλήματα που δοκιμάστηκε στην Ελλάδα, εδώ λαμβάνει χώρα ένα άλμα μπροστά και όχι πίσω. Άλλωστε, το ‘παμε, «ο έρωτας είναι ορμόνη αυθυποβολής». Μέρα που ‘ναι κι ως γεννημένη προξενήτρα, λέω να μπεις στη σκουληκότρυπα – αν καταπίνεις σιρόπια και σάλια…