του Ηλία Φραγκούλη

Όχι ότι θα με έκαναν ν’ αλλάξω εντυπώσεις ή γνώμη, όμως το πρώτο πράγμα που περίμενα να δω με μεγάλη περιέργεια αφού τέλειωσε η προβολή του «Aquaman» ήταν… οι αμερικανικές κριτικές. Οι οποίες, τελικά, δεν απέχουν ιδιαίτερα από τη δική μου αμηχανία μπροστά στο φιλμικό αποτέλεσμα. Ειδικά εκείνες που διχάζονται για το αν τούτο το έργο είναι παρωδία ή όχι. Επειδή το κομιξικό genre ενίοτε βαδίζει πάνω σε ένα ιδιαίτερα λεπτό και απολύτως τεντωμένο σχοινί μεταξύ ταινιών όπως το «Green Lantern» (2011) και το φετινό «Black Panther» (διαπομπευμένο αγρίως το πρώτο, λατρεμένο υπερβολικά το δεύτερο), ας προσθέσω εδώ ότι τα όρια του kitsch αποτελούν μια ολότελα υποκειμενική αντίληψη. Η απόσταση από τη μια προαναφερθείσα ταινία μέχρι την άλλη, λοιπόν, εξαρτάται από το πώς το βλέπει κανείς. Αν ρωτάς κι εμένα, θα απαντούσα πως… δεν ξεχωρίζω τις αποστάσεις!

Για να είμαι ειλικρινής, το «Aquaman» δεν είναι μια κακή ταινία, αν την κρίνεις υπό το πρίσμα ενός χαβαλετζίδικου καρναβαλιού δράσης και χρωμάτων το οποίο απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδικές ηλικίες (του τύπου… κάτω από 13 ετών πας στο άσυλο από τη ζημιά που μπορεί να κάνει στα εγκεφαλικά σου κύτταρα). Σε αυτό το πλαίσιο, πας πάσο, διότι είσαι ένας ενήλικας, «το χάσμα των γενεών» και «δεν καταλαβαίνεις εσύ από αυτά». Κι ας μεγάλωσες με τον «Superman» (1978) του Ρίτσαρντ Ντόνερ, του οποίου την plotline ενηλικίωσης ακολουθεί κατά κάποιον τρόπο ο Τζέιμς Γουάν, ξεκινώντας την ιστορία από τη διάσωση της Ατλάνα που την ξέβρασε λαβωμένη το κύμα και ο καλόκαρδος φαροφύλακας Τομ κράτησε στο σπιτικό του και αγάπησε βαθιά, ώστε να την κάνει γυναίκα του και μητέρα του παιδιού του. Αρχικά, από τα πρώτα πλάνα του, το «Aquaman» ουρλιάζει camp! Και αυτό ευθύς αμέσως το εκτοπίζει από το πλαίσιο της «παιδικής» ταινίας. Κατόπιν, αν έχεις το σωστό μάτι (και αυτιά), αντιλαμβάνεσαι το γρήγορο reference στην τηλεοπτική σειρά «Stingray» από τα μέσα της δεκαετίας του ’60, όταν η Νικόλ Κίντμαν καρφώνει μια συσκευή με την τρίαινά της. Ναι, σαφώς, είναι μια ταινία φτιαγμένη για ενήλικες. Άρα, μπορεί να είναι και παρωδία…

Το θέαμα, όμως, παραμένει πάντοτε «παιδιάστικο». Σε σοβαρά ενοχικό βαθμό. Δεν γίνεται να μην πονέσουν τα μάτια σου με το υποθαλάσσιο CGI θέαμα της Ατλαντίδας και τις αντίπαλες πλευρές των ντόπιων (και περιχώρων) φυλών, όταν συνεδριάζουν με τις στρατιές τους καβάλα σε τεράστιους ιππόκαμπους και καρχαρίες. Δεν γίνεται να μην μειδιάσεις στην εικόνα του Ντολφ Λούντγκρεν με ροζ μαλλί που κυματίζει μέσα στον βυθό. Δεν γίνεται να βλέπεις την Κίντμαν με αυτό το κοστούμι και να μην σκέφτεσαι βεστιάριο με στολές αποκριάτικες. Δεν γίνεται! Αυτό που γίνεται, όμως, είναι ότι δεν βαριέσαι και δεν σιχτιρίζεις. Γιατί το «Aquaman» σου υπενθυμίζει διαρκώς την ενήλικη υπερβολή του (ακόμη και στην επιλογή των τραγουδιών που ακούγονται, με αποκορύφωμα την τόσο αυτονόητη αλλά ξεκαρδιστική χρήση του «Africa» των Toto) και σχεδόν απαιτεί από εσένα… να λυθείς από τα γέλια! Για να κυριολεκτήσω, δάκρυσα από τα γέλια, ουκ ολίγες φορές! Αυτό δεν το λες κακοπέραση, όλα κι όλα.

Οι πωρωμένοι κινηματογραφόφιλοι με πλούτο γνώσης στην pop κουλτούρα μπορούν να κάνουν λίγο παραπάνω γλέντι, κιόλας. Από την πρώτη εμφάνιση της Ατλάνα που σου φέρνει στον νου τη «Γοργόνα» των ‘80s, μέχρι τις screwball νότες στη σχέση μεταξύ του Άρθουρ και της κοκκινομάλλας Μέρα που δημιουργείται εντός ατακαριστής κόντρας φύλων, ενώ η πλοκή εξελίσσεται σε κάτι που θυμίζει «Κυνηγώντας το Πράσινο Διαμάντι» (1984) meets «Tomb Raider» franchise, αλλά και την «αλλούτερη» σεκάνς της επίθεσης των τεράτων στο σκάφος που θαλασσοπνίγεται μέσα στην καταιγίδα (ορκίζομαι, μου φάνηκε σαν να ξαναβλέπω σκηνή από τα «Gremlins» του ’84!), η διασκέδαση είναι αδυσώπητη. Για τους… λάθος λόγους, όμως. Αντικειμενικά, το «Aquaman» αποβλακώνει ακόμη περισσότερο το είδος της κομιξικής περιπέτειας, με τρόπο που ένας ενήλικος (και νοήμων) θεατής θα αρνηθεί να πιστέψει ότι εκείνη τη στιγμή βιώνει στ’ αλήθεια εντός της κινηματογραφικής αιθούσης, αντιμέτωπος με μια αισθητική «πρόταση» η οποία (κατά τμήματα) δεν απέχει καθόλου από κάποιες θαλασσινές περιπέτειες του animated franchise της Barbie! Και είναι ολίγον ατυχής αυτή η διαπίστωση για την DC, που μόλις πέρσι είχε βρει (ξανά) τον δρόμο προς την επιτυχία με την άκρως ψυχαγωγική «Wonder Woman» (για να αποπροσανατολιστεί και πάλι με το «Justice League», λίγους μήνες αργότερα). Αλλά σε ένα σύμπαν το οποίο αναγνωρίζει το «Black Panther» ως «ταινιάρα» που πρέπει να προταθεί και για Όσκαρ, ποιος είμαι εγώ που τολμώ να εκφέρω γνώμη…