του Παναγιώτη Μήτσικα

Δύο χρόνια μετά το «It‘s a Free World…» και τρία έπειτα από το βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα «Ο Άνεμος Χορεύει το Κριθάρι» ο Κεν Λόουτς προχώρησε με μία ολίγον ανορθόδοξη επιλογή ως επόμενη του ταινία, το 2009. Το «Αναζητώντας τον Έρικ», περί ου ο λόγος, ξεφεύγει από το είδος με το οποίο είναι συνυφασμένος ο Λόουτς, ήτοι τον κοινωνικό ρεαλισμό, και ακολουθεί ένα πολύ πιο χαλαρό και upbeat μονοπάτι. Παρότι δεν διεκδικεί δάφνες μεγάλης ταινίας, είναι ένα ιδιαιτέρως διασκεδαστικό έργο, ιδίως αν σου είναι οικείος και ο σπουδαίος «Βασιλιάς Ερίκ». Τώρα, φυσικά, το γεγονός πως μία ταινία περίπου δέκα χρόνων βρίσκει τον δρόμο της για τους θερινούς μας κινηματογράφους, χωρίς να αποτελεί επανέκδοση, μάλλον είναι ενδεικτικό της ολοένα και αυξανόμενης ένδειας στην αντίστοιχη σεζόν για την ελληνική αγορά. Στην αναβροχιά…

Ο ήρωάς μας, Έρικ Μπίσοπ, είναι Mancunian (σ.σ. κάτοικος του Μάντσεστερ) γέννημα θρέμμα, που η αγάπη του για τη Manchester United αγγίζει τα όρια της ψύχωσης. Έξω από το αγαπημένο του sport, όμως, η ζωή του βρίσκεται σε τέλμα. Δις χωρισμένος, ο Έρικ αναλαμβάνει να προσέχει την άρτι γεννηθείσα εγγονή του και κατ’ επέκταση έρχεται σε επαφή με την πρώτη του γυναίκα, Στἐφανι, την οποία εγκατέλειψε μετά τη γέννηση της κόρης τους. Παράλληλα, του χτυπούν την πόρτα τα προβλήματα του θετού γιου του (από τον δεύτερό του γάμο), ο οποίος είναι μπλεγμένος με ναρκωτικά και τη Μαφία. Έχοντας φτάσει στο ναδίρ, μια νύχτα… μπάφων με τους συναδέλφους του, θα φέρει στο πλευρό του κάποιον που δεν φανταζόταν ποτέ: τον αστέρα της λατρεμένης του ομάδας και προσωπικό του ήρωα, Ερίκ Καντονά.

Θέλει να μας πει ο Λόουτς πως τα πράγματα θα ήταν τόσο απλά αν η ζωή ήταν σαν… το ποδόσφαιρο; Πολύ πιθανόν, όπως και το γεγονός ότι εξιδανικεύουμε και ανυψώνουμε τους απανταχού αστέρες, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι κάτι παραπάνω από απλοί άνθρωποι οι οποίοι απλά τυγχάνει να βρίσκονται και να εκτίθενται στη δημόσια σφαίρα. Πάνω απ’ όλα, πάντως, πρόκειται για ένα φιλμ – ύμνο στη συντροφικότητα, μια αρετή που βρίσκει παρόμοια εφαρμογή και στο ποδόσφαιρο, στην ομαδική δουλειά σε αντίθεση με τη μοναχικότητα μιας «βεντέτας», όπως λέμε σε ποδοσφαιρικούς όρους.

Για να κατανοήσουμε λίγο περισσότερο την ταινία, θα πρέπει να πούμε και κάποια πράγματα για τον ίδιο τον Καντονά, ο οποίος εμφανίζεται αυτοπροσώπως ερμηνεύοντας τον εαυτό του. Ο «Βασιλιάς Ερίκ», όπως έμεινε χαραγμένος στη μνήμη όλων των οπαδών των «Κόκκινων Διαβόλων» (και όχι μόνο), ήταν ένας παίκτης – ορόσημο στην πλούσια ιστορία της μεγάλης ομάδας του Μάντσεστερ. Κυρίως γιατί ήταν μία από αυτές τις προσωπικότητες που ποτέ δεν σε έκαναν να βαριέσαι. Ίσως είναι λίγο δύσκολο να εξηγηθεί αυτό σε σήμερα νεαρότερους σε ηλικία ανθρώπους, για τους οποίους τούτο το sport αποτελεί ένα εξολοκλήρου βιομηχανοποιημένο θέαμα. Μετά την πρώιμη φάση της καριέρας του στη Γαλλία και έναν χρόνο στη Leeds United, ο Μαρσεγέζος άσσος έφτασε στη Manchester United. Τα πέντε χρόνια παρουσίας του στο Μάντσεστερ έμειναν στην ιστορία, χάρη στην απαράμιλλη τεχνική και τα σπάνιας ομορφιάς γκολ του, αλλά και το διάσημο «kung-fu kick», όταν σε έναν αγώνα εναντίον της Crystal Palace τα υβριστικά σχόλια ενός οπαδού προς το πρόσωπό του απέφεραν μία άνευ προηγουμένου κλωτσιά του εξοργισμένου Καντονά. Καταδικάστηκε σε 120 ώρες κοινωνικής υπηρεσίας και, αργότερα, σε μία συνέντευξη Τύπου είπε στους συγκεντρωμένους δημοσιογράφους: «Όταν οι γλάροι ακολουθούν την ψαρόβαρκα, είναι επειδή νομίζουν πως θα πεταχτούν σαρδέλες στη θάλασσα»! Οι δημοσιογράφοι, όπως είναι φυσικό, έμειναν αποσβολωμένοι, και αυτό το χιουμοριστικό περιστατικό βρίσκει τη θέση (και το μεταφορικό νόημα του αποφθέγματος την εφαρμογή του) και στην ταινία.

Αν η συμμετοχή του ίδιου του Γάλλου προξενεί ερωτηματικά, πρέπει να σημειώσουμε πως ο Καντονά είναι πλέον επαγγελματίας ηθοποιός και το 2009, όταν γυρίστηκε η ταινία, είχε ήδη αρκετά credits σε μεγάλου μήκους παραγωγές. Αυτός είναι και ο λόγος της πολύ καλής, γαλήνιας και φιλοσοφημένης παρουσίας του. Μαζί με τον Στιβ Ίβετς, στον ρόλο του Έρικ, συνθέτουν ένα ιδιαίτερο δίδυμο που ταιριάζει γάντι στο φιλμ. Το αξιοπερίεργο είναι πως ο Ίβετς ήταν επίσης γνωστός από άλλο μετερίζι πριν το γυρίσει στην ηθοποιία, όντας μπασίστας των θρυλικών The Fall, μέχρι που (φυσικά) τσακώθηκε με τον frontman τους, τον Μαρκ Σμιθ.

Σε τελική ανάλυση, το «Αναζητώντας τον Έρικ» είναι μια ταινία που θα μας μάθει πράγματα για τη ζωή, χωρίς να καταντά διδακτική. Είναι κινηματογράφος με θέμα μία περσόνα εξόχως κινηματογραφική που γοήτευε και συνεχίζει να γοητεύει ρομαντικούς του ποδοσφαίρου και ρομαντικούς των τεχνών, ακόμη και σήμερα (πρόσφατο παράδειγμα και το μικρό μήκους ντοκιμαντέρ των Φαίδωνα Γκρέτσικου και Πάνου Τράγου «Έρικ»). Σε μια καριέρα (αυτήν του Λόουτς) που έχει γεννήσει αριστουργήματα, όμως, δεν προσφέρει το κάτι παραπάνω.