του Ηλία Φραγκούλη

Χαίρομαι να μαθαίνω και να βλέπω ότι γίνονται προσπάθειες να παραχθούν ταινίες είδους στην Ελλάδα, απλά δεν γίνεται να είμαστε πιο χαριστικοί μαζί τους μονάχα επειδή είναι… ελληνικές. Ο θεατής πληρώνει το ίδιο αντίτιμο και ο πήχης που θέτουν οι αντίστοιχες παραγωγές του εξωτερικού (ακόμη και τηλεοπτικώς, πλέον!) παραείναι υψηλός για να κάνει η κριτική τα «στραβά μάτια». Δεν αρκούν οι (καλές) προθέσεις. Αλλά από κάπου πρέπει να γίνεται και μια αρχή, το όποιο «πείραμα», έτσι ώστε να βγούμε από αυτόν τον βάλτο της ντόπιας κινηματογραφίας που αντιμετωπίζει το εμπορικό σινεμά αποκλειστικά και μόνο μέσω ενός πρίσματος κωμωδίας ή δράματος (με έμφαση στην αναμνησιολογία… της Πόλης, που την έχουμε και πρόσφατη).

Η περίπτωση του «Έτερος Εγώ» έχει κάποιες αρετές και αποτελεί μια σαφώς επαγγελματική απόπειρα (εκεί που συνήθως βλέπαμε μια πιο «μπιμουβάδικη» αντίληψη ματιάς, όπως στο πρόσφατο «Short Fuse») να παρακολουθήσει ο Έλληνας θεατής ένα αστυνομικό θρίλερ μυστηρίου που θα μιλά τη γλώσσα του και θα τοποθετείται σε ένα πλαίσιο δράσης πιο «δικό του», αναγνωρίσιμο. Σε αυτό το επίπεδο, στέκει υψηλότερα από οτιδήποτε γυρίστηκε στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Αλλά, ουσιαστικά, αισθάνεσαι ότι το πράγμα «μπουσουλάει» ακόμη, δεν δύναται να σηκωθεί και ν’ αρχίσει να… τρέχει με τη μία! Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα εδώ. Ο Σωτήρης Τσαφούλιας σίγουρα έκατσε και είδε πολλές ταινίες του είδους από το εξωτερικό, για να μεταφέρει ακριβώς αυτό το κλίμα, των θρίλερ με serial killer, σε τούτη την παραγωγή. Ενίοτε, το κάνει με στιλ σχεδόν επιδεικτικό (η σκηνή της ανόδου του ήρωα από την είσοδο της πολυκατοικίας του μέχρι την κρεβατοκάμαρα του διαμερίσματός του), αλλού «παίζει» με τους κώδικες του σασπένς (ο πρώτος φόνος – «ατύχημα» στα σκαλιά μιας άλλης πολυκατοικίας), που όμως δεν υπηρετεί πιστά ή επαρκώς πετυχημένα (οι χαμένες ευκαιρίες του υποκειμενικού πλάνου του δολοφόνου είναι άπειρες).

Όπως είθισται στο ελληνικό σινεμά, το σενάριο προδίδει τις καλές προθέσεις. Εδώ υπάρχει το εύρημα με τα αρχαία ρητά στον τόπο του κάθε εγκλήματος, υπάρχει η ωραία ιδέα της θεωρίας περί Πυθαγόρα, η οποία ορίζει τον έτερο εγώ ως «φίλο, όχι το άλλο μισό, αλλά τον άλλο εαυτό» (όπως δηλώνει στο σημείωμά του και ο σκηνοθέτης – σεναριογράφος), αλλά δεν έχει χτιστεί γερά στα «θεμέλια» της ιστορίας η αρχή όλων, τα αίτια που ωθούν τον δολοφόνο και «δικαιολογούν» τις πράξεις του, ακόμη και συνδυαστικά με τον τρόπο ή τη λογική τού γιατί αφήνει όλα αυτά τα «στοιχεία» πίσω του. Γιατί «επικοινωνεί» έτσι με τις Αρχές; Όταν, δε, αποκαλύπτεται ότι ο serial killer τού «Έτερος Εγώ» δεν ήταν κάποιος παρανοϊκός με «λασκαρισμένες βίδες», που το δήθεν μεγαλείο της τρέλας του γέννησε τούτη τη σύλληψη και τη μέθοδο δολοφονιών… μαθηματικής ακριβείας, τότε οι σεναριακές ιδέες του Τσαφούλια δεν ξεπερνούν το χαριτωμένο κλείσιμο του ματιού.

Ακόμη ένα στοιχείο που χωλαίνει σεναριακά είναι η σχέση εγκληματολόγου και δολοφόνου. Ο πρώτος (Πυγμαλίων Δαδακαρίδης) παρουσιάζεται με τη λογική ενός σχεδόν… αυτιστικού genius, ενός Ντάστιν Χόφμαν από τον «Άνθρωπο της Βροχής», για παράδειγμα, με τον πρωταγωνιστή να ψάχνει να βρει τον χαρακτήρα του και τον τρόπο απόδοσής του καθ’ όλη τη διάρκεια του φιλμ, αφήνοντας πίσω του την εικόνα ενός άκακου πλάσματος που περπατάει σαν τιμωρημένο παιδάκι του δημοτικού σχολείου. Ελλείψει αντίβαρου, καθώς ο δολοφόνος αγνοείται σχεδόν παντελώς ως παρουσία στην ταινία, χάνεται το ψυχαγωγικό μέρος (και ο ρυθμός στο δεύτερο μισό) που θα έδινε το έναυσμα στον θεατή να διασκεδάσει πραγματικά το «Έτερος Εγώ» σαν σπαζοκεφαλιά μυστηρίου, επιφυλάσσοντας μια ουρανοκατέβατη «έκπληξη» για φινάλε και επίλυση της υπόθεσης, με bonus ηθικό δίλημμα για τον κεντρικό ήρωα, το οποίο επίσης μένει ξεκρέμαστο, αλλά αποδεικνύει την ανθρωπιά του.

Το επίπεδο παραγωγής είναι προσεγμένο, το μοντάζ ευνοεί κάποιες καίριες στιγμές του έργου, οι αδελφοί Αλαχούζοι το γλεντάνε αιμοσταγώς στο μακιγιάζ με πειθώ και ερμηνευτικά η Κόρα Καρβούνη ξεχωρίζει με διαφορά αποδίδοντας με άριστο τρόπο την μετρημένα δραματική ένταση που απαιτούσε ο ρόλος της. Η εμφάνιση του Φρανσουά Κλουζέ είναι ένα «κερασάκι» για την πώληση του φιλμ στο εξωτερικό. Υψηλές προσδοκίες. Για ένα φιλμ που ο χαρακτηρισμός «πρώτο βήμα» του αρμόζει καλύτερα. Είναι μακρύς ο δρόμος για την κατάκτηση ενός «ξένου» για το πλαίσιο της κινηματογραφίας μας σήμερα genre. Επίσης, να το πω κι αυτό, γιατί δεν είναι ντροπή: δείτε και λίγο Φώσκολο περιόδου Finos Film, ρε παιδιά!