του Νίκου Παλάτου

Σε κάποια σκηνή της ταινίας, ο χαρακτήρας που υποδύεται η Νεϊόμι Χάρις, εξηγεί επί ένα δίλεπτο τι σημαίνει ο όρος «κρυφή ομορφιά». Δύσκολο να καταλάβει κανείς τι ακριβώς λέει σε αυτόν τον μονόλογο, αλλά σε γενικές γραμμές έχει να κάνει με το καλό που μπορεί να προκύψει από τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, όταν πλέον εξαιτίας αυτού του γεγονότος βλέπει κανείς τη ζωή με άλλο μάτι. Μετά το τέλος τού φιλμ, σκέφτηκα πως ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Φράνκελ πήρε τόσο ζεστά το θέμα της «κρυφής ομορφιάς», που τελικά κατάφερε και… έκρυψε ό,τι όμορφο ή ενδιαφέρον μπορεί να περιμένει ένας θεατής από μια κινηματογραφική παραγωγή, με συνέπεια το τελικό αποτέλεσμα να είναι η επιτομή του… τίποτα.

Είναι απορίας άξιον το πώς τόσοι καλοί ηθοποιοί δέχτηκαν να παίξουν σε τούτο το φιλμ, δεδομένου ότι λογικά αποδέχονται τη συμμετοχή τους σε μια ταινία αφού πρώτα διαβάσουν το σενάριο. Από την εναρκτήρια κιόλας σκηνή, στην οποία ο χαρακτήρας του Γουίλ Σμιθ βγάζει έναν υποτίθεται εμπνευσμένο, από καρδιάς λόγο στο προσωπικό της εταιρείας του, θέτοντας το κοσμοϊστορικό ερώτημα «Ποιο είναι το δικό σας γιατί;», αντιλαμβάνεσαι πως αυτό που θα παρακολουθήσεις θα είναι μια ασυναρτησία άνευ προηγουμένου. Ο Φράνκελ ξεκινά την ταινία του με ένα κάπως ανάλαφρο ύφος, με υποψία χιούμορ, από τη μέση κι έπειτα, όμως την «ντύνει» με τη μελοδραματική όψη των εορταστικών ημερών των Χριστουγέννων, παραδίδοντας ένα εκβιαστικά συναισθηματικό φιλμ, το οποίο κατά βάθος ούτε πραγματικό συναίσθημα έχει, καθώς η αληθινή αφορμή για όλα όσα γίνονται δεν είναι η τραγωδία που βιώνει ο πατέρας που έχει χάσει το παιδί του, αλλά ο κίνδυνος τον οποίο βιώνουν οι συνεταίροι του: να καταστραφεί οικονομικά η εταιρεία τους εξαιτίας της αποστασιοποίησης του καλού τους φίλου, που τυγχάνει και διευθυντής της. Κοντά σε όλα αυτά, υπάρχει μια μεγαλεπήβολη διάθεση να εξηγηθεί το πώς η αγάπη, ο χρόνος και ο θάνατος επηρεάζουν και ενώνουν τις ζωές μας. Οι βαρύγδουποι διάλογοι και οι επιφανειακές αναλύσεις περί αυτών, όμως, θυμίζουν έκθεση μαθητή του δημοτικού σχολείου!

Βλέποντας πως ο Χάουαρντ, ο άλλοτε αληθινός ηγέτης της διαφημιστικής τους εταιρείας, δεν συνέρχεται με τίποτα από το βαρύ χτύπημα της μοίρας (που τον έχει οδηγήσει όχι μόνο να βουτήξει στη θλίψη αλλά και να φλερτάρει με την τρέλα), οι τρεις καλοί του φίλοι αποφασίζουν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Προ του κινδύνου η χρηματιστηριακή αξία της επιχείρησής τους να πιάσει πάτο, στήνουν ένα πρωτοποριακό κόλπο, ο σκοπός του οποίου θα είναι να… αποτρελάνουν τον Χάουαρντ, ώστε να πάρουν τον έλεγχο της εταιρείας και, αφού τη σώσουν, να σωθούν κι αυτοί μαζί της. Τώρα, πού ακριβώς βρίσκεται το ανιδιοτελές πνεύμα των Χριστουγέννων σε μια τέτοια κίνηση, πιθανότατα μόνο ο σεναριογράφος Άλαν Λόουμπ μπορεί να εξηγήσει.

Μαθαίνοντας μετά από σχετική παρακολούθηση ότι ο Χάουαρντ έχει ξεκινήσει κανονική αλληλογραφία με τις έννοιες της Αγάπης, του Θανάτου και του Χρόνου (με τον ίδιο τρόπο που τα παιδάκια στέλνουν γράμματα στον Άι Βασίλη, για να γίνει πιο κατανοητό…), προσλαμβάνουν τρεις ηθοποιούς, ώστε να υποδυθούν ο καθένας ξεχωριστά μία από αυτές τις έννοιες, εμφανιζόμενοι μπροστά του εκεί που αυτός δεν το περιμένει, πιάνοντας κουβέντα μαζί του, απαντώντας στα ερωτήματα που αυτός έχει θέσει στις επιστολές του και οδηγώντας τον έτσι πιο κοντά στην… παράνοια. Διαβολικό το σχέδιο, ασφαλώς. Προφανέστατα, στην πορεία θα γίνει φανερό πως και οι τρεις φίλοι του Χάουαρντ (άμα έχεις τέτοιους φίλους…) έχουν τα θέματά τους με αυτές τις έννοιες και, φυσικά, θα πάρουν στο τέλος το «μεγάλο μάθημα της ζωής» από όλη αυτή την παράσταση που έστησαν.

Διόλου παράξενο που οι καλύτερες στιγμές της ταινίας είναι εκείνες στις οποίες εμφανίζεται η Έλεν Μίρεν. Υποδυόμενη τον Θάνατο, ξεφεύγει από την αφόρητη σοβαροφάνεια και την επιτηδευμένη θλίψη των υπολοίπων, πασπαλίζοντας με νάζι και μπρίο τον χαρακτήρα τής ηθοποιού του θεάτρου, που δέχεται με ιδιαίτερο κέφι αυτό που της προτείνεται, μιας και δείχνει απογοητευμένη από τα δικά της θεατρικά πεπραγμένα. «Μήπως να έπαιζα και τους άλλους δύο ρόλους;» ρωτάει σε κάποια στιγμή, παίρνοντας αρνητική απάντηση, δυστυχώς. Ο πρωταγωνιστής Γουίλ Σμιθ, κατά το πρώτο μισό του φιλμ, μένει σε δεύτερο πλάνο, βγαίνοντας μπροστά στη συνέχεια, όταν το μελόδραμα απογειώνεται, όχι όμως και η δική του ερμηνεία, καθώς δίνει ρεσιτάλ από συνοφρυωμένες και σκεπτικές πόζες, αφού θέλει να καταστήσει σαφές πως είναι θλιμμένος. Τα μάτια του είναι διαρκώς μισοδακρυσμένα, με τον ίδιο να μην κάνει τίποτε άλλο για να υπογραμμίσει τη βαθιά απόγνωση στην οποία έχει βρεθεί. Στις δε σκηνές που μοιράζεται με τη σύμβουλο θλίψης (Νεϊόμι Χάρις), τα άψυχα κλισέ δίνουν και παίρνουν, καταλήγοντας στο λυτρωτικό, με μια υποψία twist φινάλε, που περισσότερο με παρωδία μοιάζει.