της Βικτωρίας Μιχαήλ

Ο – και διηπειρωτικός – ξεριζωμός, η αμάθεια, η ταξική τάφρος κι η επελαύνουσα κερδαλέα ανθρωποφαγία στον Νέο Κόσμο, καθένα τους δεινών εστία. Η αντρίλα πάνω στη γονιμοποιό γυναίκα βαθιά πληγή & άδικη τιμωρία. Η επαχθώς προς καθυπόταξη γη που κάνει το δικό της κύκλο με εγγενή στη φύση τη βία. Ως – οφθαλμαπάτη παρά υπαρκτό – απάγκιο (αλλά και ο σταυρός που φορτώνει) η Εκκλησία κι εν γένει η θρησκεία. Το δίκιο του ισχυροτέρου που γράφει με αίμα την Ιστορία – κι ούτε ως υποσημείωσή της, της δύσμοιρης καλοσύνης η στράφι σκαπανεία. Τόσο ο όχλος των issues όσο και το… εκτελεστικό απόσπασμα, που τα σπρώχνει σε μια ακόμα αντιηρωική, τώρα αντικέ Φαρ Ουέστ εποποιΐα, κρεμάνε ένα μυθιστόρημα του Γκλέντον Σουόρθαουτ (συγγραφέα και της πηγής του κύκνειου άσματος του Τζον Γουέιν, του διόλου ασυγγενώς ελεγειακού «Με το Χέρι στην Σκανδάλη» του Σίγκελ) στον αντικαλπασμό του, με αναβάτη έναν «Άντρα με τα Μαύρα» στο κατόπιν 9ετίας πέταγμα λάσου του στη σκηνοθεσία, μετά το υπαρξιακό νεογουέστερν «Οι Τρεις Ταφές του Μελκιάδες Εστράδα».

Γιατί αντιστρέφοντας έμφυλα το αρχικό κλου διασωστικής γνωριμίας και αμοιβαία συφερτικής συμπόρευσης θεούσας – πιστολά τού «Οι Γύπες Πετούν Χαμηλά» (ακόμη μια ταινία του «genre Ντον») και με το Stetson του να κρύβει περισσότερο ή λιγότερο επιδέξια το πόσο βαρεμένη είναι με τον gentleman Φορντ (το ερυθρόδερμο φόβητρο και επιλεκτικές μικρο-vistas), με τον άτυπτα αμοραλιστή Πέκινπα (μια έξω φρενών εκδίκηση – μπουρλότο), με τον ύστερο Ίστγουντ (η live or die εξιλέωση ενός συρφετού αίροντος ανομήματα) και με το ιψενικό «Κουκλόσπιτο» μαντρωμένο σε μια «Ταχυδρομική Άμαξα» – άσυλο ανιάτων, αυτή η καμπόικη Οδύσσεια περιόδου με την κάνη στραμμένη εναντίον ηθών και θεσμών, διαμέσου του απαραίτητου – δοκιμαστικών πεποιθήσεων, εσωκόσμων και ζωών – χρονικού ακραίων εμπειριών, κάνει οχτάρια (αν και δεν τρώει ποτέ χώμα) επάνω στη σέλα.

Σχεδόν όλες οι σκηνές θηλυκής psycho τρόικας (με μονταρισμένα διάσπαρτα, άβολα ενθετικά έναν δις συζυγικό βιασμό, το σοκαριστικό «μετά» μιας θνησιγένειας και τη βαριά επιλόχεια κατάθλιψη τής τρις χαροκαμένης μικρομάνας ως διαγνωστικές πράξεις του διανοητικού εκτροχιασμού των εγκλείστων στην καρότσα) μοιάζουν «πυροβολημένες», και ως φεμινιστική φροϋδική φιξιόν ιστοριοδιφία και – ιδίως – ως αφήγηση, ανίκανη να κοιλοπονέσει πειστικά συναίσθημα ή ειρμό ρόλων. Και κάνοντας μπαμ σ’ αυτές περισσότερο απ’ ό,τι οπουδήποτε αλλού στο φιλμ, το μη σπιρούνι στα πλευρά ηθοποιών (η Σουάνκ έχει επικηρυχθεί δίκαια εδώ ως ταλέντο και ως το αγορίτσι του «Boys Don’t Cry», αλλά δε συλλαμβάνει «αληθινά» ποτέ τη… φιγούρα της) καθηλώνει το τονικό άτι, που έτσι κι αλλιώς τσινάει – με chief απροβάριστο κι άκρως «τι θέλει να πει ο ποιητής», μάλλον εναντίον του κλήρου, το ντουέτο με τη Μέριλ «για μόστρα» Στριπ στο τέρμινο χρονικού.

Τα χούγια του τρελαμένου ανθρωποφορτίου, εποχούμενοι Ινδιάνοι, άλογα – καβάντζες, ένας απαγωγέας ρεμάλι, πείνα, κομψευόμενοι ξενοδόχοι – καθίκια (στα χείλη των οποίων η αναχρονιστική λέξη – κλειδί «επενδυτές» καρφώνει τη φιλοδοξία του auteur να γενεαλογήσει το καπιταλιστικό παρόν των ΗΠΑ) γίνονται τα action ξεπεζέματα της πλοκής που κινείται χωρίς χάρτη, ενώ εσύ παθαίνεις μια «ψυχολογία» – και το καραβάνι των χαρακτήρων ψάχνει τη δική του, όλοι τους… αιχμάλωτοι της ερήμου, του ψοφόκρυου κτλ. Η από κάθε άποψη απονενοημένη, 360 μοιρών καμπή τής girl power προκομμένης κομβοσιλουέτας, πάντως, είναι που τη «φυτεύει» πιο μοιραία στον buddy τροχό της αμάξης, αυτόν που ως τότε έτρεχε, που λέει ο λόγος, τουλάχιστον γλαφυρά με… «Αληθινό Θράσος» (αφού στο τελείωμα σκάει μύτη μέχρι κι η Χέιλι Στάινφελντ – κι ένα περαστικό δουλεμπόριο, το «12 Χρόνια Σκλάβος» κάνει ρεύμα).

Ο μυθιστοριογράφος ή οι σεναρίστες, μεταξύ τους κλασικά κι ο (ερμηνευτικά άνετος αλλά σε ένα ρόλο που μοιάζει ισόβιός του πια) δημιουργός είναι που, οξύμωρα για το αρσενικά αυτομαστιγωτικό ιδεολόγημα, σχεδόν το κέντρο βάρους αυτής της κριτικής νωπογραφίας, τραβάνε τα γκέμια τόσο απότομα προς τη… Δύση ενός – πλέον – ανδριάντα παραδοχών, κατά τι μεταμέλειας και «η ζωή συνεχίζεται», κατόπιν ενός ελλειπτικά arthouse φονικού ξεσπάσματος; Άγνωστο. Είναι, όπως και να ‘χει, τέτοια «ζωντανά», δαμασμένα από τους καλλιτέχνες του saloon (κάποια ρουστίκ εσωτερικά είναι για να… «Χυθεί Αίμα») κι απ’ το πετάλωμα στο τοπίο της πλανοθεσίας του Ροντρίγο Πριέτο που, μαζί με τις πιο παραδοσιακές εξάρσεις survivor, αστέρι στο πέτο αυτού του αναποφάσιστα, σχεδόν ευρωπαϊκά (ναι, ξέρω ότι ο Λικ Μπεσόν έχει βάλει τα λεφτά του, αλλά δε νομίζω ότι, για μια φορά, φταίει στο ελάχιστο αυτός) μη σεσημασμένου εκπροσώπου τού νόμου τού χαρακτηριστικότερα yankee είδους, σου δείχνουν με τσαγανό το Colt τους. Αλλά δε θα μας καβαλήσει ο mister «Μέχρι το Τέλος», στο τέλος – τέλος. Έπρεπε να το έχω ψυλλιαστεί όταν ο πάστορας είπε υποκριτικά εκείνο το «Lord… Look down upon thy daughter». Για την αφεντιά τού Agent K πίσω απ’ την κάμερα, δύσκολα θα ξαναφάω εγώ βέλος…