του Ηλία Φραγκούλη

Εδώ και αρκετά χρόνια δεν έχω γράψει κάτι θετικό για ταινία του Γούντι Άλεν (ελαφρά εξαίρεση το περσινό «Café Society»). Δεν αλλάζει η στάση μου με τον ερχομό του «Wonder Wheel». Λυπάμαι, γιατί έχει υπάρξει ένα ίνδαλμα της παιδικής μου ηλικίας, το οποίο δεν δύναται να συγκριθεί με τον ίδιο του τον εαυτό και τα φιλμ που μας έδωσε στο παρελθόν. Αλλά, για πλείστους όσους κινηματογραφόφιλους, το ετήσιο ραντεβού μαζί του είναι μια παράδοση που μοιάζει σαν να έχει κολλήσει στον αυτόματο πιλότο. Για πάντα! Έτσι, οι πιο πολλοί από εσάς θα θυμώσετε με την κριτική που ακολουθεί, εγώ θα απορώ που οι «διθύραμβοι» θα ξαναπέσουν και… η ζωή θα συνεχιστεί.

Αυτή τη φορά ο Γούντι Άλεν επιχειρεί να καταπιαστεί με το παλαιομοδίτικης σχολής μελόδραμα, τοποθετώντας την ιστορία του σε μια περίοδο που φέρνει στο νου το «Radio Days» (1987), όσο και μια αναφορά του Άλβι Σίνγκερ στον «Νευρικό Εραστή» (1977), που ήθελε τον ήρωα τον οποίο ερμήνευε ο Άλεν να κατοικεί σχεδόν κάτω από ένα roller coaster στο Κόνεϊ Άιλαντ (ο κοκκινοτρίχης, πυρομανής γιός της κεντρικής ηρωίδας εδώ παραπέμπει σχεδόν στο ίδιο πρόσωπο, με προφανείς αυτοαναφορικές δόσεις του σκηνοθέτη και σεναριογράφου). Υπάρχει ο κλασικός αφηγητής (ο Τζάστιν Τίμπερλεϊκ σε ρόλο ναυαγοσώστη, σπουδαστή στο New York University και εκκολαπτόμενου θεατρικού συγγραφέα – θα μπορούσε να ήτο και αστρολόγος / μέντιουμ, αλλά προτιμήθηκε η «οικονομία» στον σχεδιασμό χαρακτήρων…), ο οποίος θα εμφανιστεί με τα βέλη του έρωτος κάποια στιγμή στην πλοκή, διχάζοντας τη ζωή της Τζίνι (Κέιτ Γουίνσλετ), παντρεμένης νοικοκυράς και σερβιτόρας γειτονικού diner με οστρακοειδή, η οποία δεν ευτυχεί και τόσο στην αγκαλιά του εργατικού και μέχρι πρόσφατα αλκοολικού Χάμπτι (έκπληξη το κάστινγκ του Τζιμ Μπελούσι, ίσως το πιο αποδοτικό στο φιλμ), ενώ ταυτόχρονα πρέπει να κουμαντάρει το από άλλο γάμο ανήλικο τέκνο της που έχει για αγαπημένο χόμπι τα σπίρτα και τα εύφλεκτα υλικά!

Σε όλο αυτό το σκηνικό (που είναι εξαιρετικό και ίσως χαρίσει μια τέταρτη υποψηφιότητα για Όσκαρ στον production designer Σάντο Λοκουάστο, παλιό συνεργάτη του Άλεν), πρόκειται να προστεθεί και η νεαρή κόρη του Χάμπτι από τον πρώτο του γάμο, η Καρολάινα (Τζούνο Τεμπλ), η οποία έχει «κελαηδήσει» κάτι σχετικά με τη δράση τού μαφιόζου συζύγου της και αναζητά καταφύγιο στην οικογένεια, μπας και γλιτώσει τα αντίποινα («τσιμέντο και θάλασσα», πιθανότατα). Εννοείται ότι η Τζίνι θα πέσει στην αγκαλιά του ναυαγοσώστη με τον πλούσιο εσωτερικό κόσμο, ότι ο δεύτερος θα νιώσει (λίγο αργότερα) μεγαλύτερη έλξη προς την – πιο κοντά στην ηλικία του – Καρολάινα, με τον δύσμοιρο, καλοκάγαθο και λαϊκό Χάμπτι να μην παίρνει ποτέ χαμπάρι.

Η ταινία και το σενάριο φλερτάρουν ασύστολα με την υπερβολή, όμως το ύφος είναι αρκετά offbeat, με το σύνολο του έργου να διασπάται σε αναφορές που δεν παντρεύονται και τόσο ταιριαστά (για να μην πω… φροντισμένα). Όσο οι σκηνές διαδραματίζονται στο σπιτικό του Χάμπτι και της Τζίνι, το «Wonder Wheel» χαρακτηρίζεται από μια λανθάνουσα θεατρικότητα που σου δίνει την εντύπωση ότι ο Τένεσι Γουίλιαμς έχει στοιχειώσει το… «Θέατρο της Δευτέρας», με τους ηθοποιούς να παίζουν όπως τους έχει φωτίσει ο Θεός (όχι ο Άλεν). Μιλώντας περί φωτισμού, ο Βιτόριο Στοράρο μάλλον έχει πάρει brief για τονισμό στο μέτρο του στουντιακού melo των 50’s και προσπαθεί να ξεπεράσει κάθε χρωματική υπερφόρτωση του τότε Technicolor (με την τονικότητα της παλέτας του να δημιουργεί αντιθέσεις μεταξύ μιας γήινης ψυχρότητας και της αντιρεαλιστικής extravaganza), καταλήγοντας να κάνει τη δουλειά των dp του Ντάγκλας Σερκ να φαντάζει «ξεβαμμένη»! Σε αυτό το σημείο να προσθέσω ότι η ψηφιακή επεξεργασία «παλαίωσης» της εικόνας (ειδικά σε κάποια πλάνα ημέρας) στο post production των υπολογιστών δίνει στην εικόνα ένα αποτέλεσμα πραγματικά γελοίο, το οποίο θυμίζει τις εποχές που «γλεντούσαμε» την επαγγελματική ποιότητα και φινέτσα του κινηματογραφικού φιλμ απέναντι στη… βιντεοκασέτα!

Χωρίς να αισθάνεσαι ποτέ το δράμα στη ζωή των χαρακτήρων, με τις ερμηνείες να αποτραβιούνται (και) από κάθε χιουμοριστική υπόσταση της υπερβολής του genre, το έμψυχο δυναμικό του «Wonder Wheel» δεν ενορχηστρώνεται ποτέ σε μια ενιαία προσέγγιση, καμία κάθαρση δεν υφίσταται ούτε και κλείνει το σύνολο των λογαριασμών των χαρακτήρων, και ο μικρός Ρίτσι μένει μοναχός να καίει ξύλα στην παραλία. Ενώ θα έπρεπε να έκαιγε το σενάριο.